Sigara,Tütün Ürünleri ve Akciğer Sağlığımız

Dünyada her yıl tütün ve tütün ürünlerine bağlı 7 milyon ölüm olmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü, tütün kontrolü alanında kararlılıkla uygulanacak önlemler alınmadığı takdirde 2030 yılına dek bu rakamın 8 milyonu bulacağını belirtmektedir (bu sayı neredeyse 1.Dünya Savaşı boyunca ölen kişilerin sayısı kadardır : 8,5 milyon kişi ). Türkiye'de her yıl 100.000 kişi tütün ve tütün ürünleri kullanımına bağlı hastalıklardan ölmektedir.

Tütün yaprağının tamamen veya kısmen hammadde olarak kullanılması ile yapılan içme, buruna çekme, emme ya da çiğneme amaçlı tüm ürünler “tütün mamulü” veya “tütün ürünü” olarak adlandırılmaktadır. Bunlara örnek olarak sigara, sarmalık kıyılmış tütün, pipo, puro, sigarillo, enfiye, nargilelik tütün ürünlerini sayabiliriz. Son yıllarda tütün ürünü olan ve nikotin ihtiva eden e-sigara ve nihayetinde ısıtılarak kullanılan nikotin içeren ürünler dünya piyasasında boy göstermekte ve bağımlılığın esas maddesi olan nikotini içermektedirler.

Sigara akciğer kanseri, kronik bronşit, amfizem, KOAH ( Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı ) gibi hastalıkların en önemli sebebidir. Akciğer kanseri dışında ağız, dil, dudak, gırtlak (larinks ), yemek borusu ( ösefagus ) , pankreas, mesane, böbrek , prostat ve rahim kanserlerinin de görülme sıklığını arttırır. Sigara içmeyip sadece dumanına maruz kalanlarda da akciğer kanseri riski artmıştır. Sigara ve diğer tütün ürünleri astım gelişmesinde ve tetiklenmesinde de rol oynar. Sigara içenlerde kalp krizi geçirme ve inme riski artmıştır.

Sigara içen kadınlarda düşük yapma, düşük doğum ağırlıklı ve doğumsal hastalıklara sahip bebek doğurma ve ölü doğum yapma riski artmaktadır. Ayrıca sigara kadın ve erkeklerde infertiliteye ( kısırlık ),cilt sorunları ve düzelmeyen mide yakınmalarına da neden olur. Pasif olarak sigara dumanına maruz kalan çocuklarda yeni doğan döneminde ani bebek ölümü riski artar, tekrarlayan alt solunum yolu enfeksiyonları, orta kulak iltihabı görülür, astım gelişme riski artar.

Sigara ve tütün ürünlerinin oluşturduğu bağımlılık alkol ve uyuşturucudan farklı değildir. Bağımlılığa neden olan nikotin çok kısa sürede beyinde etkisini göstererek keyif verici hormonların salgılanmasına neden olur ve bu durum tütün kullanma davranışının tekrarına neden olur. Bağımlılık tedavi gerektiren bir hastalıktır. Tütün ürünlerini bırakırken etkinliği kanıtlanmış tıbbi tedavi ile davranışçı bilişsel yöntemler birlikte uygulanırsa etkinlikleri artar. Bunun için en yakın göğüs hastalıkları uzmanına ulaşabilir, kendinize uygun tedavi yöntemlerini öğrenebilirsiniz. Bu tedavilerin öncesinde tıbbi öykünüzün öğrenilmesi, muayenenizin ve bazı laboratuvar testlerinin yapılması gerekmektedir. Sigara içen kişilerde gelişebilecek akciğer hastalıkları yönünden de akciğer filmi çekilerek ve solunum fonksiyon testleri yapılarak önlem almak ve tedavi olmak mümkündür.

Unutulmamalıdır ki sigara içmeyi deneyen her üç kişiden biri ilk sigaradan sonra bağımlı olmaktadır. Bu nedenle gençleri sigara, nargile ve e-sigara gibi ürünlerden korumak çok önemlidir. Nargilenin bir saatlik seansında 150-200 sigaralık dumanın içe çekildiği ve tüberküloz gibi enfeksiyonların taşınmasının kolaylaştığı akıldan çıkarılmamalıdır. Tarih nikotinin bağımlılık yapmadığı, filtreli, light sigaraların daha az zararlı olduğu söylemlerini çürütmüştür. E-sigara, ısıtılarak kullanılan nikotin ürünleri gibi nikotin içeren ürünlerin bağımlılık yapması kaçınılmazdır. Pasif içiciliğin bile akciğer kanseri yapabildiğini bilirken, aktif içilen ve nikotin ve tütün içeriklerini ihtiva eden hiçbir ürün sağlık için uygun değildir.