Sigaranın Zararları ve Sigarayı Bırakmanın Yararları
Yazar Tamer Saylam • İç Hastalıkları Uzmanı • 19 Şubat 2019 • Yorumlar:
Kristof Kolomb Amerika’yı keşfetti. Avrupa’ya döndüğünde yanında bu kıtada bilinmeyen tütün tohum ve yapraklarını getirdi.
Jean Nikot kısa zamanda tütün içmeyi popüler hale getirdi. 19 yy da bilim adamları ‘nikotin’ olarak tanınan kimyasal maddeye onun adını verdi. Kullanımı zamanla yayıldı. Zararlarına yönelik 1903 yılında Kanada, İngiltere ve Amerika’da zararları yönünde uygulamalar başladı meclislere yasaklanması için kanun tasarıları verildi.
1943 yılında dünya erişkin nüfusunun %60-80 i sigara içiyordu. Sonraki yıllarda kanserle ilişkilendirilen yazılar çıkmaya başladı.
Tütün esasen patlıcangiller familyasından bir bitkidir. Gıda maddesi olmamasına rağmen dünyanın en önemli sanayi ürünlerindendir. Tütünün en önemli özelliği yapraklarında bulunan nikotindir. Nikotin organik azotlu bir alkaloiddir.
Burada dikkat çekici olan tütünün keyif verici olarak nitelenmesidir. Tütün keyif verici değil rahatsızlık vericidir ve alışılan tütünün keyif verici olması değil, kendi verdiği rahatsızlığı yine kendisi ortadan kaldırmasıyla oluşan sahte bir zevktir.
İnsan sigaraya başlamadan önce nikotin alma ihtiyacı duymaz, insanın en sağlıklı doğal hali budur. Sigara mantıksız bir olaydır saçmadır, komiktir. İnsanlar gelecekte eski filmleri izlediklerinde bu adamlar ne yapıyor böyle diye gülebilirler.
Nikotin tütün içinde doğal olarak bulunan bir uyuşturucudur. En az eroin ve kokain kadar bağımlılık yapar. Dumanı içinize çekince çabucak kan dolaşımına katılır. Kalp ve beyne taşınır. İlk dozu uyanıklık hissi verir, sonrakiler ise sakinlik ve rahatlama hissi verir. Dumanda akciğerlerdeki hava pasajlarını irrite eden kimyasallar vardır. Öksürükle vücut kendini korumak ister.
Sigara kanserlerle kalp ve damar hastalıkları ile direkt ilişkilidir. Hiç sigara içmeyenlerde kansere yakalanma oranı %3-4, günde 1 paket içenlerde %61 e çıkmakta.
Düşük katran ve nikotin içeren sigaralar daha az mı zararlıdır?
Esasen evet ancak kişiler kandaki nikotini telafi etmek için daha fazla tüketirler.
Filtreli sigaralar zararsız mıdır?
Filtre karbonmonoksit veya diğer zehirli gazları temizlemez.
Sigara neden kadınlarda daha zararlıdır?
Menopoz daha erken olur, doğum kontrol hapı kullananlarda kalp krizi riski 10 kat artar.
Sigarayı bırakmak için bunun gereksiz olduğunu ve bıraktıktan sonra neleri kazanacağınızı bilmeniz etkili olabilir.
20 dakikada kan basıncı ve kalp hızı normale döner.
8 saatte kan oksijeni normale döner.
24 saatte karbon monoksit vücuttan atılır.
48 saatte nikotin vücutta saptanmaz.
72 saatte solunum yolları gevşediği için nefes alması kolaylaşır.
2-12 haftada dolaşım bütün vücutta düzelir. Yürümek kolaylaşır.
3-9 ay öksürük nefes darlığı düzelir.
5 yıl kalp krizi riski içenlerin riskinin yarısına iner.
10yıl akciğer kanseri riski içenlerin riskinin yarısına iner. Kalp krizi riski hiç sigara içmemiş biri ile eşit olur.
Nasıl bırakılır?
Bazı insanlar sigara bıraktığında çekilme semptomları olur. Üç kişiden 2 sinde olur.7-10 gün içinde geriler.
Huzursuzluk, gerilim hissi, düşünceleri toplamada güçlük, sinirlilik, yorgunluk hissi, titremeler, uykusuzluk, kabızlık gibi. Kişide aşırı sigara içme isteği oluşur. Bu aşamada doktorunuz size yardımcı olabilir. Nikotin transdermal uygulamalar sakızları nazal spreyleri vardır. Doz ayarlamasını hekiminiz yapar. Toplam uygulama 10-12 hafta sürebilir.
Hamilelerde, süt verenlerde, çocuklar ve bazı sağlık sorunları olanlara verilmez. Nadiren %1-2 yan etkiler görülür. Alerji, grip benzeri hal, baş ağrısı, bulantı kusma sancılı adetler sıcaklık hissi kramplar olabilir.