Sıkça sorulan sorular

Ortodontist / Ortodonti uzmanı kimdir?
Ortodonti uzmanı, diş hekimliği eğitiminin ardından üniversitelerin ilgili kürsülerinde doktora çalışması yapan kişiye denir. Diş hekimliği eğitimi 5 yıldır. Dişhekimliği eğitiminden sonra 4-6 yıl arasında doktora/uzmanlık eğitimi yapılır. Bu süre içerisinde pratik ve teorik olarak ortodonti eğitimi ve hasta başında uygulamalar yapılmaktadır.

Ortodontik tedavi (tel tedavisi) hangi yaşlarda yapılır? Dişler her yaşta düzelir mi?
Çenelerin konumundan kaynaklanan bozukluklar (ortopedik bozukluk) büyüme gelişim döneminde tedavi edilirken, çenelerin normal olduğu sadece diş diziliminden kaynaklanan bozukluklar her yaşta tedavi edilebilir. Ortognatik cerrahi tedavi ise 18 yaşından sonra yapılır.

Çocuğumu kaç yaşında ortodontik muayeneye getirmeliyim?
Çocuğun ilk ortodontik muayenesinin 7-8 yaşlarında, alt ve üst ön dişler sürdükten sonra yapılmasında fayda vardır. Bu dönemde çenelerin gelişimi ve sürecek daimi dişler ile ilgili problemler fark edilebilir. Yapılacak erken bir teşhis ile ileride tedavi edilmesi daha zor olan iskeletsel bozukluklar kolayca tedavi edilebilir, diş çekimini gerektirecek durumlar önlenebilir. Ayrıca tedavi süresi de kısaltılıp tedavi maliyeti düşürülebilir.

Ortodontiste ilk gelişte ne olacak?
İlk randevuda tedavi süreci hakkında bilgiler verilir ve röntgen ve alçı modeller alınarak tedavi planlaması yapılmak üzere saklanır. Ortodonti ekibi tarafından tedavi planı yapıldıktan sonra hastalara randevu verilerek ortodontik tedavi yapılır.

Diş röntgeni zararlı mıdır?
Her türlü ilacın ve röntgenin az da olsa yan etkisi ve zararı vardır. Elbette ki röntgen ışınları zararlıdır. Fakat günümüz teknolojisinde, diş röntgenlerinin dozu, diğer radyasyon kaynaklarına göre oldukça azdır. Mikrodalga fırınlar, televizyonlar, cep telefonları ve hatta fön makinaları, ciddi oranda elektromanyetik radyasyon yayarlar ve kontrolsüz olarak kullanılırlar. Diş röntgeni çekilirken ise hekiminiz size kurşun önlük giydirecektir.

Hangi sıklıkla randevulara geleceğim?
Randevular hastanın durumuna göre düzenlenmektedir. Sabit ortodontik tedavi gören hastalarda 4-6 hafta arasında değişmektedir. Daha sık kontrol gerektiren özel durumlarda ise randevular buna uygun olarak verilir. Seanslara daha sık gelip gitmekle tedavi süresi kısalmaz. Aksine bu durum dişlerinize zarar verir ve tedaviyi uzatabilir.

Diş çekimi gerekli mi?
Ortodontik tedavi amacı ile diş çekilmesi hastalar tarafından tercih edilmeyen bir durumdur. Diş çekimine karar vermede, alt ve üst çenedeki çapraşıklık miktarı, alt ve üst çenenin büyüme şekli ve hastanın yüz profili gibi kriterler esas alınır. Elde edilen sonucun daha stabil olacağı, başarılı bir ortodontik tedavi için diş çekimi gerekebilir. Diş çekimi ile kazanılan boşluklar, yamuk dişlerin düzeltilmesi için kullanılır. Tedavi sonunda ağızda her hangi bir boşluk kalmaz. Dünya genelinde ortodontik tedavi amaçlı çekim oranı % 35-40 arasında değişmektedir.

Görünmeyen teller var mı?
Son yıllarda metal braketlere göre daha az dikkat çeken diş renginde porselen braketlerin kullanımı artmıştır. Ayrıca dişlerin dile bakan yüzeylerine yerleştirilen braket sistemleri (lingual braket) geliştirilmiştir.

Ortodontik tedavinin süresi ne kadardır?
Ortodontik bozukluğun şiddetine, hastanın yaşı ve uyumuna bağlı olarak 6 ay ile 3 yıl arasında (ort 1,5 - 2 yıl) değişebilir.

Dişler neden çapraşık çıkar?
Ortodontik bozuklukların oluşumunda genetik ve çevresel faktörlerin etkisi vardır. Annesinden küçük çeneyi, babasından iri dişleri alan bir çocukta dişler çapraşık çıkabilir (genetik faktörler) veya erken süt dişi kaybına bağlı olarak alttan gelecek daimi dişlerin yerlerinin korunamaması sonucu dişler çapraşık çıkabilir. Parmak emme gibi kötü alışkanlıklardan da kaynaklanabilir. (çevresel faktörler).

Süt dişlerinin korunması önemli midir? Nasıl olsa yerine yenisi gelmeyecek mi?
Toplum içinde süt dişleriyle ilgili sıklıkla rastlanan yanlış inanç, süt dişlerinin gelip geçici olduğu ve fırçalanmalarının çok önemli olmadığıdır. Süt dişlerinin en önemli faydası, çene-yüz iskelet sisteminin gelişimine katkıda bulunmasıdır. Süt dişlerinin erken kaybında hem çene kemikleri gereken genişlemeyi sağlayamaz hem de sürmekte olan daimi dişlere rehberlik edemez. Bu açıdan da süt dişlenmenin korunması, daimi dişlerin sağlığı açısından çok önemlidir.

Beslenme ile diş ve çene bozuklukları arasında bir ilişki var mı?
Özellikle fazla şekerli yiyeceklerle beslenme, ortodontik bozukluklara neden olmaktadır. Fazla şekerli beslenme sonucu diş çürüğü oluşur. Çürük nedeniyle diş kayıpları(çekim) olduğunda, çekim boşluğuna komşu dişlerin hareketi sonucu ortodontik bozukluklar oluşur. Ayrıca Proteinler, D, A, B1, B2 vitaminleri ve Kalsiyum eksikliğinin, diş ve çene bozuklukları oluşumunu kolaylaştırdığı yönünde araştırmalar vardır.

Kapanış bozukluğu olduğu nasıl anlaşılır?
Dişler kapatıldığında üst-alt yönde açıklık varsa, üst çene alttan daha darsa, dişler arasında boşluklar varsa, alt ya da üst çene diğerinden çok fazla önde ya da arkadaysa ortodonti uzmanı tarafından muayene olmanız gerekmektedir.

Erişkinler ortodontik tedavi görebilir mi?
Ortodontik tedavi her yaşta yapılabilir. Her yaşa göre uygulanabilen tedavi yöntemleri ve tedavi hedefleri vardır.

Ortognatik cerrahi nedir?
Bazı iskeletsel uyumsuzlukların tedavisinde, eğer alt ve üst çene çok önde, geride ya da yanda konumlanmışsa tek başına ortodontik tedavi yetersiz kalabilir. Böyle durumlarda ihtiyaç duyulan düzeltimin sağlanması için ortodontik tedavinin bir parçası olarak çenelere cerrahi uygulanması gerekebilir. Cerrahi sonrasında çok kısa sürede elde edilen estetik sonuç başarılı olmakta ve günümüzde ortognatik cerrahi tedavi gittikçe yaygınlaşmaktadır.

Teller takılırken/çıkartılırken ağrı yapar mı?
Tellerin takılıp çıkarılması sırasında hastalara ağrı verecek bir durum söz konusu değildir. Diş telleri, tedavinin ilk bir kaç günü yanaklara ve diş etlerine rahatsızlık verebilir ve hafif ağrıya sebep olabilir. Ancak ağrı kesici kullanımına pek gerek duyulmamaktadır. 1 hafta içerisinde bütün şikayetler ortadan kalkar.

Teller konuşmayı etkiler mi?
Teller genelde konuşmayı etkilemez. Dilin hareket sınırları içerisinde kullanılan bazı teller (dil önleyici, nance gibi) takıldıktan sonraki ilk günlerde konuşmayı olumsuz etkileyebilir. Fakat dilin bölgeye tekrar uyum sağlamasıyla bu durum ortadan kalkar.

Ortodontik tedavi sırasında dişlerin sallanması normal midir ?
Ortodontik tedavi sırasında dişlerin hareket edebilmeleri için etraflarındaki kemiğin hareket yönünde yıkımı gereklidir. Bu nedenle, dişlerin sallanması normaldir.

Tellerin takılması ne kadar sürer?
Tellerin takılma işlemi vakaya bağlı olarak 45 dk.-2 saat arasında değişir.

Tedavi sırasında nelere dikkat edilmeli?
Dişlerinize teller takıldıktan sonra, dikkat etmeniz gereken en önemli şey ağız temizliği ve yenilen gıdalara özen gösterilmesidir. Dişlerin çapraşık olduğu ağızlarda, düzgün dişli ağızlara göre besinler çok daha fazla birikmektedir. Çapraşık dişler üzerine, birçok girinti ve çıkıntıya sahip tellerin de yapıştırılmasıyla, aşırı bir besin birikimi olmaktadır. Bu besin artıklarının bakteriler tarafından parçalanmasıyla oluşan asitler, hem diş çürükleri ve dişeti hastalıkları(dişeti iltihabi) için uygun bir ortam oluşturmakta hem de dişler üzerine yapıştırılan tellerin(braket) kopmasına neden olmaktadır. Bu yüzden ağız temizliği gerektiği gibi yapılmalı, şekerli, asitli, yapışkan ve sert gıdalardan kaçınılmalıdır.

Teller dişleri çürütür mü?
Tellerin direkt olarak diş çürütücü bir etkisi yoktur. Sadece besin birikimini artırdıklarından dişler yeteri kadar fırçalanmadığında çürük oluşumu için uygun bir ortam oluştururlar. Bu yüzden her öğünden sonra dişler fırçalanmalıdır.

Tellerin diş etlerine zararı var mı? Teller ağız kokusu yapar mı?
Tellerin direkt olarak diş etleri üzerine bir zararı yoktur. Besin birikimini artırdıkları için dişler iyi fırçalanmadığında diş ve dişeti hastalıkları için uygun bir ortam oluştururlar. Ağız kokusunun birçok nedeni vardır. Genel sağlığınızı ilgilendiren bir hastalık(seker has. gibi) ağız kokusuna neden olabilir veya dişler iyi fırçalanmadığında oluşan diş ve dişeti hastalıkları ağız kokusu yapabilir.

Ortodontik tedavi yapılmazsa neler olabilir?
Çapraşık dişlerin temizlenmesi zor olduğundan diş çürüğü, diş eti iltihabi ve diş eti çekilmesi gibi durumlar daha kolay oluşacaktır. Çenelerin kapanış bozuklukları, çiğneme bozukluklarına neden olarak dişlerde aşınmalara ve eklem problemlerine yol açabilir. Ayrıca ortodontik bozukluklar bireyin kendine olan güvenini azaltarak psikososyal gelişimini olumsuz etkileyebilir.

Tellerin sağlığa zararı var mı?
Metale karşı alerjiniz yoksa endişelenmenizi gerektirecek bir durum yoktur. Çünkü ortodontide kullanılan bütün metaller hastaların sağlığı düşünülerek üretilmiştir.

Teller spor yapmama engel olur mu?
Ortodontik yay(facebow) veya yüz maskesi(face mask) kullanıyorsanız spor yapmanız zor olacaktır. Ağız dışı apareylerin spor sırasında çıkarılması önerilir. Braketler ise spor yapmak için engel değildir. Ancak her hangi bir çarpma sırasında oluşabilecek yaralanmaların önlenmesi için koruyucu kullanılabilir.

Teller çıktıktan sonra dişlerde leke kalır mı?
Tedavi boyunca dişlerinizi düzenli olarak fırçalarsanız, ağız bakımınız iyi olursa hiçbir leke kalmayacaktır.

Tedavi bittikten sonra dişler tekrar bozulur mu?
Teller çıkarıldıktan sonra dişler eski pozisyonlarına dönmek isterler. Dişleri mevcut pozisyonlarında tutmak için sabit ya da hareketli pekiştirme apareyleri kullanılır. Bu apareyler önerilen sürelerde kullanılmazsa dişler tekrar bozulabilir.

Retansiyon apareyi kullanılmazsa ne olur?
Dişler tedavinin başındaki konumlarına geri döner. Ortodontik tedaviye tekrar başlanması gerekebilir.