Sınav Kaygısı

Kaygı, genel olarak geleceğe yönelik endişe, kararsızlık, karmaşa, korku, kötümserlik ve umutsuzluk duygularını ifade eden bireyin hayatının belirli dönemlerinde yaşadığı evrensel bir duygu ve deneyimdir. Bu duygu kişiyi normal yaşantısında çok kez etkileyeceği gibi belirli bir uyumsuzluğa da neden olup okul ortamlarında sık sık kendini göstermektedir. Kaygının temeline inecek olursak bireyin çocukluk yaşantıları, ebeveyn ve öğretmenleriyle olan ilişkilerinin yanı sıra yaşıtlarıyla olan ilişkilerini de kapsamaktadır. Yapılan araştırmalara göre kaygının bulaşıcı bir duygu olduğunu ve etkileşimde olduğu kişiler sayesinde de gelişebildiğini söyleyebiliriz.

Eğitim alanında yapılan çalışmalarda kaygının en yoğun yaşandığı yerler sınavlar olmuştur. Sınav kaygısı kişinin değerlendirilmesi söz konusu olduğunda korkuyla karışık hissedilen tedirginlik duygusudur. Kısıtlayıcı ebeveyn tutumları, aile içerisinde ki disiplin, olumsuz ve kırıcı öğretmen eleştirileri, cezalar vb. durumlar sınav kaygısının küçük yaşlarda gelişmesine uygun olan koşulları oluşturmaktadır. Bu bağlamda değerlendirildiğinde sık tekrarlanan okul başarısızlıkları, yetişkinlerin olumsuz değerlendirmeleri ve bu gibi durumların bireyde çağrıştırdığı öze yönelik tehdit duygusu sınav kaygısın gelişmesinde önemli etkenlerdendir .Bireyin kendine yönelik olumsuz düşünceleri dikkatlerinin kolayca dağılmasına ve dolayısıyla konuşurken düşüncelerini organize etme, doğru sözcüklerle kendini ifade etme ve sınav esnasında soruyu okuyup doğru cevaplama gibi durumlarda başarısız olurlar ve bu da “Ben aptalım”, “Başaramayacağım” gibi düşünceleri tetikler.

Sınav kaygısının fiziksel semptomlarına bakacak olursak;

• Kalp çarpıntısı,

• Terleme veya üşüme,

• Titreme,

• Hızlı nefes alıp verme,

• Mide bulantısı,

• Baş ağrısı, 

• Odaklanmada güçlük, 

• Beslenme ve uyku düzeninde değişimler vb. gibi şikayetler sıralanabilir. 

Peki bu durumla baş etmek için neler yapabiliriz?

• Sınav gününe kadar planlı ve programlı ders çalışmak gerekir.

• Son ana kadar ders çalışmak yerine bir iki gün öncesinden ders çalışmayı bırakmak gerekir.

• Sınava yakın uyku ve beslenme düzeninde değişiklik yapmamak gerekir.

• “Eğer başarısız olursam aileme ne söylerim” gibi düşünceler yerine “ Sonuç her ne olursa olsun ailem beni seviyor” diye düşünmek gerekir.

• Sınav konusunda olumsuz düşüncülerden kurtulmak için çok yorucu olmayan egzersizler yapmak gerekir.

• Kaygıyı gelecek korkusuna çevirmeden var olan kaygıyı olumlu yöne yönlendirmek gerekir (hobi edinmek vs.).

• Kişinin kendisine vakit ayırması ve kendine uygun bir motivasyon bulması gerekir.