Sınav Kaygısı
Yazar Simge Koçyiğit • Psikolog • 19 Ekim 2021 • Yorumlar:
Eğer sınav kaygısına aşina değilseniz şöyle bir egzersizle başlamak konuyu kavramanıza yardımcı olabilir. Büyük bir sınava elinizden geldiğince çalıştığınızı ve hazırlandığınızı hayal edin. Şimdi sınav günü.. Öğretmeniniz elinde sınav kağıtlarıyla size doğru yaklaşıyor. Midenize kramplar girmeye başladı. Sınav kağıdına bakıyorsunuz ve hiçbir şey tanıdık gelmiyor. Zihninizde düşünceler yarışıyor ‘’Bu sınav çok zor! Başarısız olacağım!’’. Çalıştıklarınızı hatırlamaya çalışıyorsunuz fakat bilgiler hızlıca uzaklaşıyor. İşte sınav kaygısı yaşayan çocuklarınız tam olarak böyle hissediyor.
Sınav kaygısı performans kaygısı türü olarak tanımlanmaktadır. Performans kaygısı, bir kişinin kendisi için önemli olduğunu düşündüğü belirli bir görev karşısında nasıl performans göstereceği konusunda endişeli hissetmesi olarak tanımlanmaktadır Çocuklar da sınav öncesinde ya da sınav sırasında kendilerini gergin ve kaygılı hissettikleri için çalıştıkları bilgileri hatırlamakta zorlanır ve bu durum onları daha da kaygılandırır.
Kaygı her zaman kötü bir şey değildir. Olması gerekenden az kaygı çocuğun sınava hiç çalışmamasına, olması gerekenden fazla kaygı ise çocuğun sınavda istediği performansı gösterememesine neden olur. Orta derecede kaygı ise onları motive eder.
Sınav Kaygısı Belirtileri Nelerdir?
Sınav kaygısı öğrencileri fiziksel, zihinsel, davranışsal ve duygusal olarak etkilemektedir. Çok fazla belirtisi bulunan sınav kaygısı farklı bireylerde farklı şekillerde ortaya çıkabilmektedir. Sınav kaygısının yaygın belirtileri şu şekildedir:
Fiziksel Semptomlar: Terleme, titreme, nefes darlığı, baş ve karın ağrısı, mide bulantısı, ağız kuruluğu, avuç içlerinde terleme ya da el ve ayakların buz kesmesi.
Duygusal Semptomlar: Öfke, hayal kırıklığı ve çaresizlik hissi, endişe ve stres.
Zihinsel Semptomlar: Konsantrasyon güçlüğü, kendini başkalarıyla kıyaslama, dikkatin çabuk dağılması, kendi kendini suçlama ve eleştirme.
Davranışsal Semptomlar: Tırnak yeme, erteleme, oyalanma, huzursuzluk hissi nedeniyle yerinde duramama ve çabuk öfkelenme.
Sınav Kaygısı Neden Oluşur?
Kişisel Özellikler: Bütün çocuklar sınav kaygısı yaşayabilir. Ama gerçekten iyi yapmak isteyen biri daha fazla kaygı hissedebilir. Buna mükemmeliyetçilik de denebilir. Mükemmelliyetçi, rekabetçi ve kontrolcü bir yapıya sahip olan çocuklar sınav sırasında kendilerini daha kaygılı hissederler. Çünkü hatalarını kabul etmekte zorlanırlar ve hedefleri her zaman mükemmel olmaktadır. Bu da onların üzerinde baskı yaratır.
Anne-Baba Tutumu: Yapılan araştırmalar çocuğun okuldaki performans ve başarı oranı ile anne babasının beklentisi arasında yüksek bir fark bulunmasının sınav kaygısı ve düşük özgüven yaratabileceğini belirtmektedir. Yani aynı şekilde mükemmelliyetçi yapıya sahip anne babaların çocukları daha kaygılıdır.
Diğer Etkenler: Uykusunu yeteri kadar almayan çocuklarda sınav kaygısı daha çok görülebilmektedir.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu ve Öğrenme Güçlüğü olan çocuklar okulda kendilerini daha gergin hissetmekte ve sınav kaygısı yaşama riskleri daha fazla olmaktadır.
Sınav Kaygısı Yaşayan Çocuklarına Karşı Anne Babalar Nasıl Davranmalı?
Eğer ebeveynler çocuklarının kaygılarını anlamaya çalışmaz ve olumsuz bir tavır sergiler ise bu durum çocuklarının kaygısını daha da arttıracaktır.
Bir çocuğun başarılı olması için ihtiyacı olan en önemli şeylerden birisi motivasyondur. Burada anne babaya büyük roller düşmektedir. Eğer anne baba çocuğunu destekler ve küçük başarılarında ona olumlu geribildirim verir ise bu çocuğun kendine güvenini arttıracak dolayısıyla başarılı olmasına büyük katkıda bulunacaktır.
Çocuğunuzun sınava hazırlanmasına yardım edin. Öncellikle sınavın içeriği, formatı ve süresi gibi konularda bilgi sahibi olmasını sağlayın. Sınava daha etkili bir şekilde nasıl hazırlanabilir birlikte araştırın.
Birlikte gevşeme egzersizleri yapın. Derin nefes alıp verme ve aşamalı kas gevşeme egzersizleri gibi teknikler ile çocuklarınıza vücutlarını nasıl sakinleştirebileceklerini öğretebilirsiniz. Özellikle sınav öncesinde bu egzersizleri uygulamak onların kaygılarını daha iyi yönetebilmelerine yardımcı olacaktır.
Çocuğunuzun zihnini etkili bir şekilde kullanabilmesi için yeterli derecede uykuya ve sağlıklı yiyeceklere ihtiyacı olduğunu unutmayın.
Anne baba olarak beklentilerinizi gözden geçirin.
Sınav Kaygısı Tedavisi
Çocuğunuz sınavda bildiği halde soruları cevaplandıramıyorsa ve yukarıdaki belirtileri gösteriyorsa Adana sınav kaygısı tedavi merkezinden yardım alabilirsiniz. Sınav kaygısında zamanında yardım almak önemlidir. Çünkü geç kalınan bir yardımda çocukta başka belirtiler ortaya çıkabilir. Çocuk okuldan soğuyabilir ve gitmek istemeyebilir. Öfke problemleri, arkadaşlarıyla ve öğretmenleriyle sıkıntılar ortaya çıkabilir. Bu nedenle zamanında müdahale önemlidir.
Adana sınav kaygısı tedavi merkezinde öncelikle çocukta sınav kaygısına neden olabilecek etkenler araştırılır. Çocukta dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ya da öğrenme güçlüğü olup olmadığı çeşitli testler yardımıyla tespit edilir. Ayrıca problemi arttırıcı diğer psikolojik rahatsızlıklar, anne baba tutumu, öğretmenin tutumu ve sınıf içi durumlar araştırılır.
Adana sınav kaygısı tedavi merkezinde aile ve çocuk sınav kaygısı konusunda bilgilendirilir. Bilişsel davranışçı terapi yöntemleri kullanılarak çocuğun sınavla ilgili çarpıtılmış düşünceleri ve yüksek kaygı seviyesine müdahale edilir.