Sınav Kaygısı

Konu test, sınav ya da başarı durumumuzun ölçülebileceği herhangi bir şey olduğunda herkes kaygılanabilir. Değerlendirilmeden yani testten önce ve test sürecinde kaygılanmak oldukça olağandır. Spesifik bir konu olan sınav için kaygılanılmasına sınav kaygısı deriz. Sınav kaygısı beraberinde performans kaygısını da getirir. Özellikle sınav kaygısını yoğun yaşayan kişilerde baş ağrısı, mide bulantısı, hızlı kalp atışı, korku, öfke, yerinde duramama, endişelenme gibi fiziksel ve duygusal pek çok farklı belirtiler görülebilir.

Duyguları genelde iyi ve kötü olarak adlandırırız ancak baktığımızda bu iyilik kötülük etiketleri duyguların insanlara yaşattıkları deneyimle alakalıdır. Olumlu deneyim yaşatanlara iyi derken olumsuz deneyim yaşatan duygularımızı kötü olarak nitelendiririz. Olumsuz deneyim yaşatan duygulardan biri de kaygıdır. Kaygı olumsuz deneyim yaşattığı için insanlar bu sınav kaygısını hissetmek istemezler ancak sırf olumsuz deneyim yaşatıyor diye kaygının tamamen yok olmasını istemek çok gerçekçi değildir. Sınav kaygısının tamamen yok olması elbette ki mümkün değildir. Olumsuz deneyim yaşattığını düşünsek bile belli düzeyde kaygı bizim işlevselliğimizi yani performansımızı arttıran bir yerdedir. Optimum düzeyde kaygı duygusu gireceğimiz sınavın önemli olduğunu ve çalışmamız, performansımızın iyi olması gerektiği yönünde bize yol gösterir ve davranışlarımızı o yola doğru şekillendirmemizi sağlar. Örnek verecek olursam optimum düzeyde sınav kaygısı yaşayan bir gencin yaşadığı kaygıya yönelik yapacağı işlevsel davranış sınavına çalışmak ve performansını yukarıya taşımak olacaktır. 

 Önemli olan nokta sınav kaygısının sıklığının ve yoğunluğunun çok fazla olması durumudur. Bu durum kişiye zarar verir ve kaygısı yapması gerekenlerin önüne geçer, kişinin işlevselliği bozulur haliyle de performansız olumsuz yönde etkilenir. Bu yüzden istenilen şey kişinin sınav kaygısı düzeyinin optimal derecede kalmasıdır. Optimal derecenin üstüne çıkmasında pek çok neden ve tetikleyici unsur olabilir. Bu tetikleyiciler kişiden kişiye değişmekle beraber genel olarak başarısızlık korkusu, yeterli hazırlık süresinin olmaması, geçmişte yaşadığı olumsuz sınav tecrübeleri vardır ve bunları yaşamak istememesi, sınav her şey demektir bilişsel çarpıtmasına sahip olması, sonuçla ilgili bilinmezlikler olabilir.

 Sınav kaygısını işlevselliği bozacak derecede yaşamamak için kişiler özellikle sınavdan önceki günlerde uyku kalitesinin yüksekliğine, sağlıklı beslenmeye dikkat etmeliler. Sınav öncesinde rahatlatacak nefes egzersizleri yapabilir, duygularını içinde tutup biriktirmek yerine duygularını yazarak rahatlama, kendilerini iyi hissettikleri bir ortamda düşünme gibi yöntemlerini kullanabilirler.