Sınav Yaklaşıyor!

Yaklaşan sınavla hem öğrencilerin hem annebabaların hem de öğretmenlerin heyecanı yavaş yavaş artıyor. “ Geçenlerde deneme sınavında heyecandan bildiğim soruyu kaçırdım!” “Bizim çocuk bugünlerde çok sinirli, yanına yaklaşılmıyor.” “Anne sınavlardan önce kalbim fırlayacak gibi hissediyorum.” cümlelerini daha çok duyuyoruz. Bu gibi fiziksel belirtiler, duygu ve düşünceler çocuğu sınava girecek ailelerin çoğunun temel sorunlarını oluşturmaktadır.

8. Sınıfta okuyan çocuğu olan tüm ailelerin bildiği üzere 26-27 Kasımda TEOG (Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş) sınavlarının ilk ayağı yapılacak. Bu sınavda gösterilen yüksek başarı hem diğer sınav için motivasyon kaynağı olacak hem de iyi bir lise için basamak olacaktır. Her aile çocuğunun iyi puanlar almasını, belki de kendi ulaşamadıkları noktalara çocuklarının ulaşmasını can-ı gönülden istemektedir. Maalesef ülkemizde var olan yoğun sınav programları sebebiyle çocukların %65-70’ i hayatının belli bir döneminde sınav kaygısıyla karşılaşmaktadır. Bu rakam ABD de %20 gibi bir oranda kalmaktadır.

Çocuğunuzun sınav kaygısını yoğun bir şekilde yaşadığını nasıl anlarsınız? Sınav kaygısı bir öğrencinin eğitim-öğretim hayatı boyunca biriktirdiği bilgiyi sınav sırasında etkin kullanmasına engel olacak kadar yüksek kaygı düzeyidir. Yani kritik nokta kaygının çocuğun performansını kötü etkilemesidir. Çünkü belli bir düzeyde kaygıyı sınava hazırlanan her çocuk yaşar ve hatta bu yaşanılan kaygı; konsantrasyonu, motivasyonu, uyanıklığı ve performansı daha iyi etkiler. Çocukta aşağıdaki sorunların varlığı sınav kaygısının göstergelerindendir: Sınav sırasında “Çalıştıklarım boşa gitmiş gibi hissediyorum. Sinirli oluyorum. Oda üzerime doğru geliyor gibi hissediyorum. Ben bu soruları yapamam, aptalın tekiyim. Kalp atışlarım hızlanıyor ve zor nefes alıyorum. Yapamadığım sorunun cevabı sınavdan çıkar çıkmaz aklıma geliyor.” Gibi cümleler aklından geçebilir. Fiziksel olarak; baş ağrısı, bulantı ve ishal, sersemlik, bayılma, ağız kuruması ve aşırı terleme belirtileri görülebilir. Duygusal olarak; aşırı korku hissi, hayal kırıklığı, öfke, depresyon, çaresizlik duyguları, kontrol edilemeyen ağlama ve gülme nöbetleri belirtileri görülebilir. Bilişsel ve davranışsal olarak; sınavlardan ve toplumdan kaçınma davranışları, konsantrasyon zorluğu, kendi kendine negatif şeyler söylemek, başkalarını kendisiyle karşılaştırmak ve çalıştıklarının boşa gidiyor düşünceleri olabilir.

Gelelim bu yoğun kaygıyı azalmak için neler yapabileceğinize;

1. Etkin bir şekilde nasıl çalışacağınızı öğrenmelisiniz. Konuların sınavdaki ağırlıklarını, her konuya nasıl çalışacağınızı bilerek sistematik bir şekilde çalışırsanız kendinizi daha rahat hissedersiniz.

2. Düzenli bir şekilde deneme sınavlarına girmelisiniz. Böylece sınav anında yaşadığınız kaygı düzeyi zamanla azalacaktır.

3. Gevşeme tekniklerini öğrenin. Sınav sırasında ya da hemen öncesinde yapabileceğiniz rahatlama teknikleri vardır. Bunlar derin ve yavaş nefes almak, kaslarını gevşetmek, gözlerini kapatmak ve olumlu şeyler düşünmek gibi tekniklerdir.

4. Yemek yemeyi ve bir şeyler içmeyi unutmayın. Zihninizin ful kapasite çalışması için düzenli bir beslenme alışkanlığınız olmalıdır. Gazlı ve kafein içeren içeceklerden kaygıyı arttırdığı için kaçınmalısınız.

5. Düzenli egzersiz yapmalı ve uyku düzeninize dikkat etmelisiniz.

6. Öğrenme güçlüğünü ihmal etmeyin. Örneğin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ya da Özgül Öğrenme Güçlüğü olan çocuklarda altta yatan sebep düzletilmeden diğer çocuklarla aynı performansın beklenmesi kaygıyı arttırır.

7. Eğer bu önlemlere rağmen kaygınız sınav performansınızı etkiliyorsa bir profesyonele başvurmanız gerekmektedir.

Son olarak ailelere birkaç tavsiye ile yazımı bitirmek istiyorum. Lütfen çocuklarınıza inanın ve güvenin! Ailelerin çoğu çocuklarından daha kaygılı. Bu kaygılarını çocuklarına yansıtmadıklarını düşünseler de yansıtıyorlar. Çocukları onların başarı beklediklerini ve başarısız olmaları durumunda hayal kırıklığı yaşatacaklarını biliyor. İnanın bu sınavdan daha büyük bir sorumluluk! Hele de hayata adımlarını yeni yeni atan bir çocuk için ailesini hayal kırıklığına uğratmak, onların gözünde değersizleşmek en büyük korkularıdır. Bu nedenle çocuğunuza güvenin, kaygılanmayın. Onların yeterince verimli çalışması için uygun ortamı sağlamaya çalışın. Her zaman yanında olduğunuzu, sınav sonucu ne olursa olsun onu seveceğinizi hem sözlerinizle hem de davranışlarınızla belirtin.

Şimdiden sınava girecek tüm öğrencilere başarılar diliyorum. Haftaya görüşmek üzere..