SİNÜZİT
Yazar Bahadır Baykal • Kulak Burun Boğaz Doktoru • 16 Kasım 2016 • Yorumlar:
SİNÜZİT NEDİR ?
Elbette sağlıklı işleyen sinüs ve burun fizyolojisinde iltihap oluşmaz. Sinüs kanallarını tıkayan ve çalışmasını bozan bir durum varsa, bakteri ve virüsler iltihaba neden olabilir, (sinüzit) gelişir. Nadiren mantarlar da iltihap yapabilir. Genellikle üst solunum yolu enfeksiyonunu takiben ortaya çıkar. Sinüslerin burna açılan kanalları şişer ve ödemlenerek tıkanır. Sinüslerinsalgıları burun boşluğuna gidemez ve havalanması bozulur. Bir müddet sonra sinüslerin içinde iltihap başlar. Alerji, deviasyon, burun et büyümesi gibi sorunlar var kronik sinüzit meydana gelir.
Özellikle çocuklarda sinüzit atakları varsa geniz eti büyümesi ayrıntılı şekilde değerlendirmelidir. Bağışıklık sistemini bozan sistemik her hastalık sinüzite zemin hazırlar. Günümüzde sinüzit akut (ani başlayan) ve kronik (müzmin) olarak iki farklı gruba ayrılır. Akut sinüzit ilaç tedavisi ile iyileşir. Tedavisi iyi yapılamayan sinüzitler kronik hale geçer.
SİNÜZİT BELİRTİLERİ NELERDİR ?
Kronik ve akut sinüzitte şikayetler farklılık gösterir. Başağrısı akut sinüzitte şiddetlidir. özellikle göz çevresinde ve yüz kemiklerinde zonklayıcı, batıcı tarzda ağrı olabilir, Ağrı başınızı öne doğru eğmekle artar.
SİNÜZİTE NEDEN OLAN FAKTÖRLER
Saçlarınızı ıslatarak sokağa çıkmak, dış ortamdaki ısı ve nemin uygun olmaması, Soğuğa maruz kalmanız, sigara ve alerji sinüzite neden olan faktörlerdendir. Bu nedenle tekrarlayan sinüzit atakları geçirmenize sebep olan hayat alışkanlıklarınızı düzenlemenizde fayda var.
SİNÜZİT TEDAVİSİ
Tedavinin esasını antibiyotikler oluşturur. Özellikle bakterilerle meydana gelen sinüzit tedavisinde on gün süreyle kullanılması gerekir. Sinüslerin burna açılan kanallarındaki ödemi ve enflamasyonu gidermeye yönelik ilaçlar da tedaviye eklenir. Dekonjestan spreyler beş günden fazla kullanılmamalıdır.Alerji varlığında mutlaka antialerjik ilaçlar verilir. Şiddetli başağrısı ve ateş olması durumunda ağrı kesici, ateş düşürücü faydalı olur. Tedavi 10 gün sürdürülse bile durum halinde bu süre dört haftaya kadar uzatılabilir.
ENDOSKOPİK SİNÜZİT AMELİYATLARI
Hem genel hem de lokal anestezi ile yapılabilen endoskopik sinüzit ameliyatlarında kişisel tercihim genel anestezidir. Amacımız; sinüs kanallarının burna açıldığı alanların genişletilmesi ve varsa polip, granülasyon gibi dokuların temizlenmesidir. Özellikle sinüs içindeki kistik oluşumlarda alınmalıdır. Cerrahi burundan girilerek yapılmaktadır ancak zaman zaman özel durumlarda dudak altından, dişlerin üst kısmından da sinüs içine ulaşmamız gerekebilir. Burunda çalışma sahasını zorlaştıran ve burun tıkanıklığına neden olan deviasyon, burun eti büyümesi gibi durumlarda kombine yaklaşımla hem sinüzit hem de burun içi patoloji aynı anda ele alınabilir. Ameliyat başarılı olsa dahi gerek intaroperatif (ameliyatta) gerekse postoperatif (ameliyat sonrası) erken dönemde kanama görülebilir. Sızıntı şeklindeki kanamalar kendiliğinden durur, ancak büyük kanamalarda burun içine merosel, silikon yerleştirmek gerekebilir.
Tecrübesiz ellerde daha sık görülen komplikasyonlar cerrahın bilgi,birikim ve deneyimini arttırması ile azalır.Göz bölgesi ile yakın komşuluk ameliyat sırasında hassas yapıların zedelenmesine neden olabilir. Sinüsler göz çukuru ile yakın komşuluk gösterdikleri için ameliyat sırasında göz çukuru çevresindeki yağ dokusu zedelenerek buradaki hassas (göz küresi ve görme siniri) yapılar zedelenebilir. Beyin zarına yönelik travmalarda BOS fistülü denilen beyin omurilik sıvısının burundan akması gelişebilir ki; ameliyatta mutlaka onarılması gereken bu durum gözden kaçırılırsa menenjite sebep olabilir. Özellikle sfenoid sinüs cerrahisini ilgilendiren patolojilerde beyin dolaşımında önemli olan damarların zedelenmesi durdurulması oldukça güç, hayatı tehdit eden kanamalara neden olabilir
AMELİYAT SONRASI DÖNEM
Bence hangi teknikle ameliyat olursanız olun, cerrahi başarılı olsa dahi ameliyat sonrası düzenli takip ve kontroller yapılmazsa, bir süre sonra şikayetler tekrarlar ve burun içinde özellikle sinüs kanallarının ağzında yapışıklıklar oluşur. Bu nedenle belli aralıklarla iyileşme döneminde oluşan kabuklar temizlenmeli, burun lavajı düzenli yapılmalıdır. Bu hem hastayı hem de doktoru rahatlatan bir önlemdir. Fonksiyonel endoskopik sinüs cerrahisi yaptığım hastalarda yaklaşımım;ameliyatın ertesi günü ilk kontrol yapılması ve takiben ilk pansumanın yedinci gün, sonrasında ilk ay haftada bir kez tekrarlanması yönündedir. Daha sonra 3.ay ve 6 ay kontrolü yeterlidir. Ancak hastadan hastaya bu takvim değişiklik gösterebilir.
En çok merak edilen sorulardan birisi, ameliyat olduktan sonra sinüzitin tekrarlayıp tekrarlamayacağıdır ?
Ben bu soruyu soran tüm hastalarıma hak veriyorum, çünkü ameliyat olduktan sonra karşılığını bir şekilde görmek istiyorlar. Ancak her şeyden önce şunu söylemeliyim ki; cerrahi sonrası doğal yapılarına kavuşan sinüsler, eğer dikkat etmezseniz,önlemini almazsanız bir süre sonra tekrar enfeksiyona maruz kalabilir.Normal bir kişide nasıl sinüzit gelişebilirse, ameliyat olmuş hastada da her zaman sinüzit gelişme ihtimali vardır. Önerim düzenli kontrol yaptırmaları ve ÜSYE varlığında uygun tedavi almalarıdır.Sigara ve hava kirliğinden uzak durmak,alerjik zemin mevcutsa dikkatli olmakta sinüzit gelişimini engeller.