Skolyoz Nedir?

TANIM:

Skolyoz; Omurganın; 10 derecenin üzerinde; sebebi bilinmeyen, yana doğru eğilmesix olarak tanımlanır. Bu eğilme omurlarda rotasyona (dönmeye) yol açar.
Bu tanımın anlaşılabilmesi için normal omurganın nasıl bir dizilime, genel vücut yapısı içinde nasıl bir yerleşime sahip olduğunun bilinmesi gerekir.
Ayakta dik duran bir insanda: sırt tarafından baktığınızda, omurga düz bir çizgide durur. Yana doğru eğilme yoktur.

Ayakta dik duran insana, sırt tarafından değilde yandan (sağdan veya soldan) bakıldığında, boyun bölgesinde (mavi) öne, sırt bölgesinde (pembe) sırta, arkaya, bel bölgesinde (sarı) yine öne doğru bir kavis vardır.Yan pozisyonda eğrilikleri olan, ön-arka bakışta düz olan omurganın ön-arka planda yana doğru eğilmesi ve buna eşlik eden rotasyonu skolyoz olarak adlandırılır.

GENEL ÖZELLİKLERİ:

Skolyoz insan yaşamında sıklıkla 3 dönemde görülür.
Yeni doğan-3 Yaş arası dönem: Bebeklik çağı skolyozu, (İnfantil skolyoz)
4-10 yaş arası dönem: Çocukluk çağı skolyozu (Juvenile skolyoz)

En sık görüldüğü dönem ise; 9-10 yaşından, büyüme çağının tamamlanmasına kadar olan dönemde görülen, büyüme çağı skolyozudur. (Adolesan idiopatik skolyoz)

Bu yazıda özellikle "Büyüme çağı skolyozu" (Adolesan İdiopatik Skolyoz) incelenmektedir.
Tıbbi deyimiyle; Adolesan idiopatik skolyoz, halk dili ile büyüme çağı skolyozunun asıl önemi, büyüme ile eğriliğin artma gösterebilecek olmasıdır.
9-10 yaşında 20 derece eğriliği olan bir bozuklukta, 15-16 yaşında eğrilik 40-50 derecelere ulaşarak ciddi şekil bozukluğuna yol açabilir. Bu nedenle erken tespit edilmesinin önemi vardır.

SKOLYOZUN SEBEBİ:
Büyüme çağı skolyozlarının büyük çoğunluğunun sebebi bilinmemektedir (İdiopatik: sebebi bilinmeyen). Birtakım sebepler bildirilmiş, bazı teoriler öne sürülmüştür. Ancak henüz ispatlanmış bir teori yoktur. Birçok faktörün hastalığın oluşmasında katkısı olduğu düşünülmektedir. %30 Olguda genetik faktörlerin rolü olduğu gösterilmiştir.

KLİNİK ÖZELLİKLERİ:

Skolyoz; genellikle 10-11 yaşlarında anneler, beden eğitimi öğretmenleri veya çocuk doktoru muayenesi ile sırtta eğrilik olarak veya başka nedenlerle çekilen filmde tesadüfen farkedilir. Ağrı, sızı, hareket kaybı gibi şikayetlere yol açmaz. İleri derecelere varmadan ağrı olmaz. Ağrı varsa sebebi araştırılmalıdır.
Yapılan istatistikler kız çocuklarında erkeklere göre 4-7 kat daha fazla görüldüğünü göstermiştir. Ailesinde veya yakınlarında skolyoz tespit edilen büyüme çağının başlangıcındaki özellikle kız çocuklarının aile tarafından kontrol edilmesinde yarar vardır.

Çocukta skolyoz var mı, yok mu kontrol etmek amacıyla öne eğilme testi yapılır. Kız çocuklarında 9-11, erkek çocuklarda 12-14 yaşlarında bu kontrolün yapılması, 6 ay aralarla 2 yıl kadar tekrarlanması gerekir. Bu testte, testi yapan çocuğun arkasında durur. Ayakta dik duran çocuğun kalçadan öne doğru eğilmesi ile çocuğun omurgasında, sağa veya sola sapma varmı, omurların arka çıkıntıları bir çizgi üzerindemi yoksa sapma varmı kontrol edilir. İki taraf göğüs duvarı aynı seviyede mi kontrol edilir.

Aynı zamanda; omuzlar aynı seviyede mi, göğüs duvarında şekil bozukluğu var mı kontrol edilmeli.Eğer şüphe varsa, çocuk bir ortopedist tarafından muayene edilmelidir.