Skolyozda Korse Tedavisi
Yazar Aslıhan Kuşvuran • 7 Haziran 2024 • Yorumlar:
Skolyozda korse, egzersiz ve cerrahi tedavilerin amacı; ağrısız, stabil bir omurga sağlamak ve aktif, kaliteli bir yaşamla birlikte eğriliğin ilerlemesini önlemektir. Skolyozda tedaviler kabaca konservatif ve cerrahi diye ikiye ayrılır. Konservatif tedaviler; gözlem, korse ve egzersiz uygulamalarıdır. Skolyoz tedavisinde genel kabul görmüş korseler rijit (sert) ve asimetrik omurga korseleridir. Adölesan idiyopatik skolyoz tanısı almış çocuklarda gövde ortezi kullanımı için genel kabul görmüş kural; büyümekte olan immatür çocuklar (10-15 yaş arası) ve 25-40° eğriliklerdir. İmmatür bireyde korse tedavi kararı için 25°’lik eşik değer eğriliğin ilerleme riski dikkate alınarak belirlenmiştir. Fakat yine de bu değerler dogmatik değildir, bazen 25°’den küçük eğriliklerde korse başlanabildiği gibi her 25° eğrilik ise korse kullanımı gerektirmeyebilir.
Günümüzde ülkelere göre farklı korse çeşitleri uygulanmaktadır. Son 10 yılda dünya genelinde özellikle Avrupa ve Amerika’da farklı model ve üretim teknikleri açısından epeyce ilerleme sağlanmıştır. Tüm korse uygulamalarının ortak amacı; skolyozlu omurgayı 3D (üç boyutlu) planda kontrol edebilmek, asimetrik yüklenmeleri önlemek, eğriliğin ilerlemesini durdurmak mümkünse geriletmek ve hastaya rahat kullanım imkanı sunabilmektir. Dünya genelinde ve son yıllarda ülkemizde de kullanımı artarak devam eden en kabul gören korse çeşidi Chêneau korse konseptine dayalı yapılmış korselerdir. İlk olarak Dr.Chêneau tarafından Lehnert Schroth skolyoz tipi sınıflamasına uygun yapılan korselerdir.Daha sonra Dr. Rigo ve Dr. Weiss tarafından Chêneau tip korseler bilgisayar teknolojisi (CAD-CAM) ile üretilen, kişiye özel yapılan korseler geliştirmiştir. Bunlar sırasıyla; Rigo- Chêneau (resim 1) ve Gensingen (resim 2) tip korselerdir. Bu tip korseler gün boyunca kullanılabilen tam zamanlı korselerdir. Uygun seçilmiş hastalarda sadece gece kullanılan korse çeşitleri vardır. Bunlar; Charleston ve Providence tip korselerdir.
Korse kararı, kullanım süresi, korse çeşidi, korse kullanımının sonlandırılması, doğru ve uygun korse değerlendirmesi; hastanın yaşı, eğrilik tipi, hastanın kullanmak isteyip istememesi v.b gibi faktörler göz önünde bulundurularak mutlaka omurga alanında profosyonel bir hekim tarafından verilmelidir. Keza, korse yapımı da omurga alanında profosyonel ortotist (medikalci) tarafından yapılmalıdır. Yanlış yapılan korseler skolyozu düzetmediği gibi hastanın yaşam kalitesini bozar ve eğrliğin artışına yol açabilir.
Korsenin etkinliği kullanım süresiyle doğru orantılıdır. Kullanım süresini artırmak için; mutlaka hastanın psikolojisine göre ebeveynleri ile iletişim halinde olmak, konforlu ve doğru yapılmış bir korse sağlamaktır. Hepinize sağlıklı günler dilerim.
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzm.Dr. Aslıhan Kuşvuran