Sokak Oyunları Çocukların Gelişimine Katkı Sağlıyor!
Yazar Ramazan Saygın Şimşek • Psikolog • 17 Kasım 2020 • Yorumlar:
Oyun çocuğun sadece dünyayı değil aynı zamanda kendini de tanıma ve keşfetme yoludur; en ciddiye aldığı iş, kendini en güzel ifade ettiği alanıdır; gerçek dünyası ile hayal dünyası arasında en önemli köprüsüdür.
Eskiden oyunlar tamamen doğal ortamlarda bahçede ve sokakta oynanırken şimdi daha çok sanal ortamlarda oynanıyor. Sürekli ekran üzerinden oynanan oyunların çocukların çok yönlü gelişimleri için sakıncalarına karşılık çocukların doğal ortamlarda oynadığı oyunların onların gelişimlerine nasıl değerli katkısı katkılar sağladığı daha iyi anlaşılıyor.
Çocuklar dışarıda oyun oynarken sadece fiziksel olarak değil psikolojik olarak da gelişiyorlar. Kazanmayı-kaybetmeyi öğrenme, takım olma, iş birliği, empati, akıl yürütme, problem çözme, karar alma gibi birçok kazanımlar sokak oyunlarının doğasında vardır ve çocuklar sokakta oynarken doğal olarak, deneyimleyerek öğrenir. Ayrıca akranlarıyla kurduğu iletişimin artması çocukların duygusal zekasına da doğru orantılı olarak etki eder. Sokak oyunlarının çocuklardaki pozitif etkilerinden bir tanesi de sosyal becerilerin gelişimidir. Evde tek başına sanal âleme kapılan çocukların asosyal olma eğilimini önleyen en önemli alanlardan biri sokaktır.
DIŞARIDA OYUN NEDEN ÖNEMLİDİR?
Açık havada oynanan oyunlar çocukların dış dünyayı anlayıp, tanımalarına yardımcı olur. Sosyal becerilerin yanı sıra problem çözme ve akıl yürütme becerileri gelişir ve güçlenir; enerjilerini boşaltıp rahatlamalarına yardımcı olur, çocukları daha mutlu kılar. Oyun yolu ile teşekkür etme, selam verme gibi sosyal kuralları öğrenirler. Sıra ile oynamayı ve sabırla beklemeyi öğrenirler. Oyun yolu ile güzel-çirkin, iyi-kötü, haklı-haksız gibi kavramlar arasında ayrım yapmayı öğrenirler. Toplumsal kuralları öğrenmeleri daha kolay hale dönüşür. Dahası doğa ile haşır neşir olan çocuklar iştahsızlık sorunu yaşamazlar, bağışıklık sistemleri daha güçlü olur.
DIŞARIDAKİ OYUNUN ÇOCUKLARIN HAYATINDAKİ YERİ NEDİR?
Açık hava oyunları, çocuğun hayatında duygusal açıdan çok önemli bir yere sahiptir. Oyun oynayan çocuk, mutluluk, sevinç, korku, güven, saygı, bağımsızlık, değerlik, acıma ve benzeri duygularını rahatlıkla ifade edebildiği doğal ve özgür bir ortama sahiptir. Açık hava oyunları, çocuğun sürekli hareket halinde olduğu kendini rahat hissettiği tek alandır. Bu sayede çocuklar bir gruba ait olmayı, iş birliği yapmayı ve grup içinde sorumluluk almayı öğrenir. Bu da dolaylı olarak çocuğun kendini değerli ve işe yarayan bir birey olarak görmesini sağlar ve öz güvenini geliştirir.
EBEVEYNLER, ÇOCUKLARINI DIŞARIDA OYUN OYNAMASI İÇİN NASIL TEŞVİK EDEBİLİR?
"Benim gözümün önünde oynasın. Dışarısı bence güvenli değil. Kendine güvensin, cesur olsun ama yanımdan ayrılmasın."
Bunlar kaygılı bir ebeveynin düşünceleridir. Güvenli olmayan ortamlarda bu kaygı ‘koruma’ etkisi yaratırken güvenli ortamlarda bu kaygı çocuklarının öz güveninde ‘yıkıcı’ etki yaratır. Çocuğunuzun oturduğu yerden kalkıp, deneyerek, yaşayarak öğrenmesine izin verin. Aksine; düşe kalka, kirlene temizlene büyümesine olanak verip gelişimini keyifle izleyebilirsiniz. Anne ve babalar çocuklarını bu konuda her zaman desteklemeli ve cesaretlendirmeli. Çocuğun zorluklarla nasıl başa çıkacağına dair yol göstermeli ve yüreklendirmeli. Sokakta, bahçede çocuğa gereken özgürlük verilerek, cesaretine katkı sağlanmalı. "Kirlendin, yırtıldı, üstün battı" gibi sözler yerine “Harika oynadın” gibi sözlerle çocuklar daha fazlası için yüreklendirilmelidir.