Sonbaharda yüz felcine dikkat

Yüz felcinin belirtileri nelerdir?
Konuşurken veya gülerken ağızda bir tarafa kayma, göz kapağını kapatmada zorluk, boyun ağrısı, kulak arkasında ağrı,gözyaşı ve tükürük salgısının azalması ve tat duyusunun bozulması gibi bulguların yüz felcinin belirtileridir.Özellikle soğuk havalarda, rüzgarlı havalarda ve mevsim değişimlerinde yüz felcine dikkat edilmesi gerekir.

Yüz felcinde ilk belirtilere dikkat
Soğuk havalarda tat almada bozukluk, kulak arkasında ağrı ve boyun ağrısı ile yüz felcinin ilk belirtileri olabilir. Bu nedenle bazen erken dönemde teşhis gecikebilir. Erken dönemde ağızda eğilme ve göz kapatmada azalma fark edilmeyebilir. Bir kaç gün içinde yüz felci tamamen belirgin hale gelir.Yüz sinirinin çalışmamasının en bariz bulgusunun felcin derecesine göre yüzün bir yanındaki hareketlerin azalması veya kaybolmasıdır.Gözyaşı salgısında ve tükrük salgısının azalması ve tat duyusunun bozulması yüz felcinin diğer belirtileridir.

Yüz felcinin gelişimi nasıl olur?
Yüz felcinin gelişimi genellikle bir iki gün içinde oluşur, 3-5 gün içinde yüz felci artabilir veya daha belirgin hale gelir. Felcin derecesine göre haftalar aylar içinde iyileşme olur.

Yüz siniri nasıl çalışır?
Yüzün her iki yarısının siniri ayrıdır. Bu yüzden bir tarafın yüz sinirindeki herhangi bir problem sadece aynı tarafta ortaya çıkar. Yüz sinir beyinden başlar ve göz altına doğru ilerler ve burada dallara ayrılır. Yüz siniri sayesinde yüzdeki kaslarımız çalışır. Konuşma, çiğneme, mimiklerimiz ve duygularımız yüz kaslarımız sayesinde meydana gelir. Gözyaşları, salgılar ve tat duyumuzda yüz siniri tarafından kontrol edilir.Yüz felci fasiyal sinir hasarı sonucu görülen klinik bir tablodur. Yüzün bir yarısındaki kaslar güçsüzleşir veya zayıflar. Göz kapağı, ağız hareket ettirilemez. Yüz felci sebep olan faktöre göre kalıcı veya geçici olabilir

Yüz felcini arttıran nedenler nedir?
Yüz felcini artıran nedenler şeker hastalığı, vitamin eksiklikleri, bağısıklık sistemimizin azalması veya vucutta direncin azalması, aşırı stres ve soğuk hava rüzgara maruz kalma yüz felcini artıran nedenlerdir. Genellikle yüz felcinin altında belirgin bir neden saptanmaz, buna idiopatik yüz felci denir.Bunun dışında beyin damar tıkanıklığı, beyin damar anormallikleri, multipl skleroz, beynin iltihabı durumları, orta kulak iltihabı, beyin tümörleri,kafa travması ve genetik nedenlerle yüz felci oluşabilir.
Yüz felci, yüzün kaslarını uyaran sinirde (fasiyal sinir) ;herhangi bir nedenle etkilenmeyle ortaya çıkar. Genellikle vucut direncin bozulmasıyla kulak arkasında kemik bir kanalın içerisinden geçen yüz sinirinin iltihaplanması sonrası yüz felci meydana gelmektedir. Bu durumda ağızda ve yüzün değişik yerlerinde kaymalar meydana gelmekte, gözleri kapatamama gibi belirtiler göstermektedir. Bu durum yüzün şeklini ve konuşmayı bozmakta, gözün kapanmaması ise enfeksiyon kapmasına neden olabilir.

Yüz felcinin tanısı nasıl konur?
Yüz felcinin tanısı ayrıntılı nörolojik ve fizik muayenesi konur. Bu nedenle nöroloji ve kulak burun boğaz uzmanı hastayı değerlendirmelidir.Hastaya beyinde tümör, damar hastalıkları ve iltihabı durumlar açısından beyin emar çekilmesi gerekir.

Yüz felcinden korunma ve tedavisi nedir?
Soğuk rüzgarlı havalarda ve mevsim geçişlerinde dışarı çıkarken mutlaka yüzü ve başı soğuktan koruyacak şekilde bere, şal ve atkı kullanılmalıdır. Banyo sonrası saçlar tam kurutulmadan dışarı çıkılmamalı, yüz su ile temas ettiği zaman ise kurutulduktan sonra bulunan ortamdan çıkılmamalıdır. Genellikle kişinin stresli zamanlarında ve bağısıklık sisteminin azaldığı dönmelerde bu hastalık görülür. Sağlıklı beslenme ve stresi azaltarak yüz felci riskini azaltabiliriz. Yüz felci tedavi edilebilen bir hastalıktır. Bu sebeple yüz felci bulguları olan hastalar hemen bir nöroloji uzmanına başvurmalıdırlar. Erken dönemde hastalara bazı ilaçlar verilmektedir. Hastaların %90 nı şifa bulmaktadır.Geç dönemde bu ilaçların faydası belirgin değildir. Yüz felcinin hızlı iyileşmesini sağlamak için ise, yüz egzersizleri de çok önemlidir.
Tedavisiz izlenen yüz felcli olgularda çok yüksek oranda tatminkar iyileşme sonuçları elde edildiğinin gösterilmesine rağmen, standart uygulama tüm olguların tedavi edilmesidir. Sinir hasarının engellenmesi amacıyla tedaviye erkenden başlanması önerilir; paralizi gelişiminden sonra 5 gün içinde tedaviye başlanmalıdır. Olguların çoğunun herhangi bir tedavi uygulanmadan da iyileşeceği göz önünde tutularak, seçilecek tedavi yönteminin yan etki riskini minimumda tutmaya dikkat edilmelidir. Tedavi yöntemleri arasında genel korunma, fizik tedavi, steroid tedavisi, antiviral tedavi ve cerrahi dekompresyon yer alır.

Yüz felci insanları nasıl etkiler?
Yüz felcinin belirtilerinin çoğunun kozmetik olduğu düşünülse de bu sadece insanları etkileyen ve akla gelen ilk problemdir. Bunun yanı sıra psikolojik problemler, göz açık kaldığı için göz problemleri, uyumada zorluk, günlük ve sosyal yaşamda problemler olur. Dolayısıyla hastanın yaşam kalitesi belirgin düşer.
Yüz felcinde genel tedavi nelerdir?
Gözü koruma: Göz yaşı salgısı azalması ve göz kırpma refleksinin kaybolması nedeniyle oluşan göz kuruluğu oldukça rahatsız edicidir. Göz iltihabı (keratit gibi) gelişme riskini önlemek için tüm olgularda göz koruması uygulanmalıdır. Bunun için suni göz yaşı damlaları, antibiotikli ve nemlendiricili göz pomadları kullanılır ve geceleri açık kalmaması için göz bantları ile kapatılır.
Psikoterapi: Akut gelişen dikkati çeken bir durum olması nedeniyle yüz felçli hastaların çoğunda endişe ve ümitsizlik oluşur.Tedaviyi üstlenen nörolog hastanın fiziksel ve kozmetik problemlerinin yanı sıra, hastalığın duygularını ve psikolojik boyutlarına yönelik olarak da sorumlu olmalıdır. Bu nedenle hastalık hakkında uygun şekilde bilgi verilerek endişeler giderilmeli ve olguların % 85′ inde 2-3 hafta içinde iyileşmenin başlayacağı açıklanmalıdır. Gerekli durumlarda sıkıntı giderici ilaçlar kullanılabilir.
Yüz felcinde fizik tedavi neler yapılır?
Öncelikle erken dönemde ilaç tedavisi ile birlikte kasların erimemesi için yüz germe egzersizleri ve masaj yapılır. Masaj ve egzersizler mimik kaslarda kanlanmayı artırır ve kas tonusunun korunması açısından da yararlıdır. 2 hafta süresi geçtikten sonra elektrik tedavisi ve ısı tedavisi fizyoterapistler tarafından yapılabilir.
Yüz kasları egzersizleri : Hasta tarafından aktif olarak egzersiz yapılması kas tonusunun korunması açısından fayda sağlar. Ayna karşısında günde iki kez yukarıdan aşağıya doğru kaşları kaldırma, gözleri yumma, burnu kırıştırma, ıslık çalma, yanakları şişirme ve sırıtma tarzında kas egzersizleri yapmalıdır. Fasiyal egzersizin psikolojik desteği de vardır, hastaların çoğu fonksiyonun geri dönmesi ile yüzdeki düzelmenin giderek artmasından motive olmaktadırlar.
Yüz felcinde uygulanan diğer tedaviler
Vitaminler: Sinir iyileşmesine yardımcı olmak amacıyla özellikle B grubu vitaminleri olmak üzere çeşitli vitaminler kullanılır.
Antienflamatuar ilaçlar: Antiödem etkileri nedeniyle tedavide steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar da sıkıkla kullanılırlar; ancak steroid tedavisi uygulanan hastalarda ayrıca kullanılmalarına gerek yoktur.
Teşekkürler