Sosyal Anksiyete Bozukluğu (Sosyal Fobi)
Yazar Kartal Şahin • Psikolog • 27 Eylül 2022 • Yorumlar:
Tanımadığınız insanlarla dolu kalabalık bir odaya giriyorsunuz ve bir anda kalp atışlarınızın hızlandığını, ellerinizin terlemeye başladığını, yüzünüzün kızardığını hissedebiliyorsunuz. Acaba sizin hakkınızda kötü bir şeyler mi düşünüyorlar? Acaba siz daha hiçbir şey yapmadan kıyafetlerinizi, yürüyüşünüzü, konuşmanızı alaya almaya mı başladılar? Belki de evde kalmalı ve böyle bir ortama hiç girmemeliydiniz. Kaygılarınız giderek büyürken kendinizi herkesten izole etmeye çalışıyorsunuz. İşte bu senaryo, yeni bir sosyal ortama giren sosyal fobi sahibi birisi için gayet olağandır.
Günümüzde depresyon ve alkolizmden sonra en sık rastlanan ruhsal rahatsızlık olan sosyal kaygı veya sosyal anksiyete bozukluğu, bireyin başkaları tarafından yargılanabileceği kaygısını taşıdığı toplumsal ortamlarda mahcup ya da rezil olacağı düşüncesi ve bu konuda belirgin ve sürekli korkusunun olduğu bir kaygı bozukluğu olarak tanımlanmaktadır. Bir arkadaşınızın kalabalık ortamlara girmeye korkması, sohbetlere dahil olamaması ve daha birçok şeyin sebebi sosyal fobi olabilir. Sosyal anksiyete bozukluğuna sahip olan insanların çevrelerinden gördüğü tepkiler ve bu bozukluğa yönelik ön yargılar ise semptomları ağırlaştırabilir ve baş etmeyi zorlaştırabilir. Başkalarının önünde yemek yiyememek, konuşmakta güçlük çekmek, kendini ifade edememek gibi durumlar da sosyal fobiye dahil olabilir. Zaman zaman sosyal fobiye panik atak veya anksiyete atakları da eşlik eder. Bu ataklar ise genellikle nefes darlığı, kalp çarpıntısı, terleme, el titremesi gib semptomlarla kendilerini gösterir.
Sosyal anksiyete bozukluğuna sahip kişi, duruma göre ekstrem bulunan bir kaygıya sahiptir. Yeni bir ortama girmek veya kalabalık önünde konuşmak çoğu insan için biraz endişe verici bir durum olabilir ancak sosyal fobiye sahip olan kişilerde bu kaygı ekstrem uçlara ulaşır. Sosyal fobiyi utangaçlık ve çekingenlikten ayıran şeylerden biri de budur. Bu kaygı, kişinin sosyal durumlardan tamamen uzaklaşmasına ve kendisini çevresinden izole etmesine sebep olur. Bu arkadaş
buluşmalarını kaçırmak, derslerde söz almaktan geri durmak, yeni insanlarla konuşması gerekeceği ortamlara girmemek gibi durumlarla belli olabilir. Dolayısıyla, sosyal fobiye sıklıkla kaçınma davranışının eşlik ettiğini söylemek mümkündür. Ayrıca, sosyal anksiyete bozukluğunun depresyonla birlikte görülme oranı da oldukça yüksektir.
Her ne kadar insanın hayatını zorlaştıran ve kendini insanlardan izole etmesine sebep olan bir bozukluk olsa bile, uygun psikoterapi desteği ve ağır durumlarda ilaç ile tedavisi mümkündür. Bu bozukluk hakkında bilinçlenmek ise çevremizdeki sosyal fobisi olan insanlara karşı daha anlayışlı davranmamıza imkan sağlayabilir. Sosyal fobinin tedavi edilmesi, kişinin yaşam kalitesini arttıracağı gibi daha doyuma ulaştığı bir yaşam sürdürmesine izin verir.