Sosyal Fobi Tedavisi

Sosyal fobi (sosyal anksiyete) neredeyse her 5 kişiden birisinin hayatının bir döneminde geçici olarak yaşadığı bir durum iken, kimi sosyal fobisi olan danışanlarımız için bu durum dalgalı bir biçimde ömür boyu sürebilmektedir.

Sosyal fobisi olan kişiler ya da yakınları durumun çoğunlukla bir kişilik özelliği olduğunu düşünüp tedavi arayışına çoğunlukla geç başlarlar. Bunun dışında sosyal ortamlarda sıkıntı yaşayan, yargılanmaktan ve küçük düşmekten korkan birisinin, tanımadığı bir uzmana durumunu açması zor görünmektedir.

Tedavi sürecinde aslında çoğunlukla teknikler ve farkındalık hızla işe yarar. Ama asıl sorun, beynin (alt beynin) yeni kazanılan beceri ve farkındalığa direnmesidir. Kişi korkusunun anlamsız olduğunu bilir ancak koşullandığı kaçınma ve korku döngüsünü kıramaz. Davranışlarımız üzerinde kat kat fazla etkiye sahip alt beynimiz en iyi bildiği ve güvenli kabul ettiği, utanma, kaçınma, yargılama gibi alanları terk etmek istemez. Bu nedenle sosyal anksiyete tedavisinde alt beyinle ilgili çalışmalar terapiyi kolaylaştıracaktır. Örneğin “korkulanın üzerine gitme” çalışması alt beyin hazırlanmadan yapıldığında ilk denemelerde bırakılmakta ve tedaviye ya da iyileşmeye olan inanç kaybolmaktadır. Bu aşamada kullanılan nefes ve mindfulnes tekniği gibi teknikler, sosyal korku ve karşılaşmalarda oldukça işe yaramakta ve alt beynin negatif etkisinden kalıcı olarak kurtulmak için kişiye zaman kazandırmaktadır.

Sosyal fobi terapisinde, ilaç tedavisi, psikoterapiler ve bazı teknikler kullanılmaktadır. Tek başına uygulanan ilaç tedavisi çoğunlukla yeterli olmamakta ve tekrarlama sık görülmektedir. Psikoterapi ve tekniklere baktığımızda; “yazarak üzerine gitme”, imajinasyon, “geçmiş travmalarla çalışma”, “ata farkındalığı” gibi alt beyin çalışmalarından sonra, diğer teknikler kullanılabilmektedir. Çocuklukta yüklenen şemalar ve kişilik yapısı üzerine yapılacak çalışmalar, canlı üzerine gitme farkındalık ve sosyal beceri çalışmaları kullanılmaktadır.

Çeşitli öneriler ve yukarıda yazdıklarımı özetleyerek makalemi bitirmek istiyorum.

Unutmayın yargılayan yargılandığını düşünür. Bu nedenle kendinizi tanıyın ve olduğunuz gibi kabul edin.

*Aşırı sosyal, girişken ve mükemmeliyetçi davranışları abartılı sergileyen insanların birçoğunun sizden daha mutlu ya da dengeli olmadığını vurgulamak isterim.

*Alt beynin koşullanmışlığı ve nöroplastisitesi nedeniyle sosyal fobi terapisinde farkındalığa ek olarak, 1-3 ay arası düzenli teknik ve egzersizler uygulanabilir.

*Alt beyin etkisi sosyal fobisi olan kişiyi zorlamadan ve öncelikle imajinasyon, mindfulnes benzeri çalışmalarla yapılabilir.

*İlaç tedavisine ek psikoterapi eklenebilir. Sosyal fobide psikoterapi kalıcılık açısından oldukça önemli olabilir.