Sosyal Fobi
Yazar Eylül Baykara • Psikolog • 9 Ekim 2018 • Yorumlar:
Sosyal fobi genel olarak belli bir nesneye ya da duruma yönelik değil; toplumsal ortamlarda ve farklı koşullarda ortaya çıkan bir durum olarak tanımlanabilir. Sosyal fobi problemi olan bireylerde başkaları tarafından değerlendirilme kaygısı görülür ve bu kişiler başkaları tarafından yargılanacaklarını düşünürler. Başkalarıyla etkileşim halinde olmaları gereken durumlardan kaçınırlar. Bu tür bir problem yaşayan bireyler başkaları karşısında hata yapmaktan ve yaptıkları hatadan dolayı rezil olmaktan, küçük düşmekten korkarlar. Sosyal fobi yaşayan kişiler başkalarının yanında telefonla konuşmaktan, topluluk karşısında sunum yapmaya kadar pek çok durumda yoğun bir kaygı hissederler ve çoğunlukla da bu gibi durumlardan kaçınırlar. Sosyal fobi, pek çok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. Beyindeki elektriksel ve kimyasal bozukluklar; örneğin serotonin hormonunun normalden az salgılanıyor olması veya iletimdeki aksaklıklar sebep olabilir. Aynı zamanda çok güçlü bir rolü olmasa da genetik yapı da sosyal fobinin ortaya çıkışında rol oynar. Çevresel nedenler bu probleme etki edebilir. Örneğin; sınıfta tahtaya kalkmış bir öğrencinin hata yapması sonucu arkadaşlarının ona gülmesi, alay etmeleri gibi durumlar sosyal fobinin kişide gelişmesine zemin hazırlayabilir. Öte yandan aile tutumları gibi diğer çevresel faktörler de bu problemin ortaya çıkmasına sebep olabilir. Örneğin; aşırı koruyucu tutum sergileyen anne-babaların yetiştirdiği çocuklar normal gelişim sürecinde bazı sosyal becerileri geliştiremeyebilirler. Sosyal fobi, çekingen olmakla karıştırılsa da ikisi farklı şeylerdir. Her şeyden önce sosyal fobi, çekingenlikten farklı olarak, kişinin iş, okul, sosyal hayatını ciddi biçimde etkilediği için tedavi edilmesi gereken bir bozukluktur. Çekingenlik ise yeni ortamlara giren, topluluk önünde bir konuşma yapması gereken ve bunlara benzeyen birçok sosyal durumda pek çok kişinin yaşayabileceği bir durumdur. Bir topluluk karşısında sunum yapması gereken bir kişinin “Acaba yapabilir miyim? Yapamazsam rezil olur muyum?” gibi düşünceleri kişinin yapacağı işe daha çok motive olmasını sağlayabilir. Sosyal fobide ise kişi genellikle bu kaygıyı yaşadığı durumlardan kaçınır. O durumda bulunmamayı tercih eder. Sosyal fobide duyulan korku aşırı ve anlamsız bir korkudur. Topluluk karşısında sunum yapacağı zaman iyi hazırlanan birinin yaşadığı hata yapma korkusu ile yapacağı sunuma hiç hazırlanmamış birinin korkusu aynı değildir. Sosyal fobide kişi yapacağı sunuma çok iyi hazırlanmış olsa bile bu kaygıyı yaşar.
Sosyal fobi, psikolojik destek ile çözülebilen bir problemdir. Eğer siz de bunun gibi bir durum yaşadığınızı düşünüyorsanız bir uzmandan destek almanız yararlı olabilir.