Sosyal Fobi

Sosyal fobi bireyin sosyal ortamında etrafındaki bireyler tarafından tuhaf, garip, gülünç ya da utanç verici şekillerde bulunmasından duyulan korku durumudur. Kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülmesine ek olarak toplumda çok yaygın görülen psikiyatrik rahatsızlıklardan biridir. Tanının konulmasında Liebowitz sosyal kaygı ölçeği kullanılır. 13-20 yaş aralığında başlayan sosyal fobinin toplumda görülme oranı %12 dolaylarında iken Türkiye’de 1999 yılından bu yana yapılan araştırmalarda üniversite öğrencilerin %24’ünde sosyal fobi görülmüştür.( bkz; Öğrenciler ve ebeveynlerdeki sosyal fobi düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi, Ahmet Kılıç, 2019)

Bireyin sürekli sosyal ortamda endişe ve kaygı halinde olması kişinin hayatını zorlaştıran ve sağlıklı sosyal ilişkiler kurmasını zorlaştıran bir durumdur ve hayatı kötü etkiler. Bu sebeple tedavi edilmesi gerekilen bir rahatsızlıktır. Bireylerin bu durumla başa çıkabilmesi için öncelikle içinde bulunulan durumun net bir biçimde tanımlanabilmesi gerekilmektedir. Sorunun giderek artması sebebiyle erken yaşta tanı konulmamış durumlar özellikle üniversite çağlarında pik noktasına ulaşır ve bireyin hayatını her anlamda olumsuz etkiler bu sebeple çocuk yaşta bireylerin gözlemlenmesi ve gözlem dahilinde erken teşhis koyulabilmesi önemsenmelidir. (bkz: Prof. Dr. Hüsnü Erkmen, Sosyal Fobi, 2017)

Sosyal Fobide iki yönlü olmak üzere olumsuz etkiler gözlemlenmektedir. İlki bireyin toplum içinde kendini ifade etmesi gereken durumlarda heyecanlanması, terlemesi, nefes alıp vermede güçlük çekmesi, düşünce bozukluğu ve bulunulan ortamı terk etme isteğidir. İkincisi ise toplumdan çekilme, kaçma, kimseyle sosyal ilişki içerisinde bulunmama durumudur. Erken yaşta bu durumların gözlemlenmesi sonucunda bireylerin tedavi görmesi gerekmektedir. Ürkek, başkalarından korkan, toplumdan izole kalmaya çalışan çocuklara bu hususta dikkat edilmelidir. 

Sosyal fobi tedavi edilebilen bir durum olmakla birlikte sadece ilaç ya da psikoterapi yetersiz kalmaktadır. 1 yıl boyunca kullanılan ilaç tedavisinde rahatsızlığın önemli ölçüde gerileme gösterdiği gözlemlenmiştir.  

Sosyal Fobinin tedavi edilmemesi durumunda farklı psikolojik rahatsızlıkların da temelini oluşturduğu saptanmıştır. İlerleyen sosyal fobi durumlarında birey stres başta olmak üzere panik bozukluğu, kaygı bozukluğu gibi rahatsızlıklara neden olmaktadır. Bu bireyler depresyona oldukça yatkındır. Sosyal fobi direkt olarak iş ya da okul başarısını etkilemez fakat yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürür ve bu sebeple dolaylı yoldan birçok soruna neden olur bu sebeple incelenmesi ve tedavi edilmesi gerekilen bir rahatsızlıktır.