Soyağacımdaki Travmalar Bugün Yaşadıklarımı Etkiler Mi?
Yazar Edanur Karayün • 27 Nisan 2023 • Yorumlar:
Travmaya yönelik yapılan insan ve hayvan araştırmalarında akut strese maruz kalınan olaylarda genetik kodlar ve beynin ağ sistemleri yapısında değişiklik olduğu sonuçları ile karşılaşılmıştır.
Savaş, açlık, fiziksel şiddet, taciz, tecavüz, katliamlar, haksızlıklar insanlar için yoğun stres oluşturan travmatik olaylardır. Yaşanılan travmatik deneyimler ve başa çıkma yöntemleri kişinin aile öyküsüne, genlerine, beyin yapısını etkileyerek, değişime uğratır. Yani şöyle özetleyebiliriz: daha annelerimiz anneannemizin rahmindeyken, anneannemizin hamileyken yaşadığı stres bizim genetiğimize kodlanıyor. Yani ailelerimizden sadece göz, saç rengimizi değil yaşadıkları stresi, travmaları, baş etme yollarını da alıyoruz.
Bu konuda travma ve epigenetik mekanizmasını araştırmak için, 11 Eylül saldırısı sırasında hamile olan kadınların çocuklarının kortizol seviyelerine bakıldıklarında düşük kortizol seviyelerine sahip şekilde doğdukları ve çocukların stres yönetiminde olumsuz etkilendikleri sonuçlarına ulaşılmış. Bu çocukların aynı zamanda tanımadıkları insanlardan korktukları ve yüksek sese duyarlı oldukları gibi gözlemler edinilmiş (Düşük kortizol, akut travmaya maruz kalan kişilerin stresle baş etmekte zorlandıklarını gösterir).
Hayatımızın içinde travmatize deneyimler ve yansımaları var. Yaşam yolunda her dönemde karşılaşılan zorluklar, verilmesi gereken mücadeleler, alınması gereken kararlar var. Coğrafyamıza, tarihimize baktığımızda ise göçler, savaşlar, açlıklar, katliamlar, darbeler yaşamış onlarca nesil var. Bunlar o dönem yaşayan nesili etkileyen olaylar ama her insanı aynı derecede etkilememiştir. Travmatik deneyimler olduğu gibi, bu olaylarla baş etme yolları, kaynaklar ve insan iradesi de var.
Günümüzde travmalar konusunda daha bilgiliyiz ve bu konu hakkında konuşabiliyoruz. Bu konuda terapi desteği baş etme yolları edinmeyi öğrenmeli, geliştirmeliyiz. Kendimizi ve gelecek nesillerimizi desteklemeliyiz. Nesiller arası travmalar aktarıldığı gibi, iyileşme ve baş etme mekanizmaları aktarılabilir.