Spina Bifida (Açık Omurga) Nedir?

Spina bifida “ayrık omurga” veya “açık omurga” anlamına gelir. Doğumdan önce omurilik oluşumunu sağlayan nöral tüp adı verilen dokunun tam anlamıyla gelişim evrelerini tamamlayamamasından kaynaklanır. En önemli faktör ise annede folik asit eksikliğidir. Nöral tüp daha gebeliğin ilk evrelerinden itibaren gelişmeye başladığından, annenin gebe kalmaya karar verdiği andan itibaren yani gebe kalmadan önce folik asit takviyesi alması gerekmektedir. Birçok araştırma gebe kalmadan önce folik asit desteği alanlarda spina bifidanın neredeyse görülmediği vurgulanmaktadır.

Bir bebek sırtında açıklıkla doğmuşsa nöral tüp tam kapanmamış anlamına gelir. Çok ciddi bir durum olup doğumsal hastalıklar arasında en sık görülenlerden biridir. Tabi spina bifidanın açıklığın derecesine göre adlandırılan tipleri vardır. Spina bifida occulta, sadece omurgada açıklık vardır, sinir dokuları korunmuş olup en hafif formudur. Meningosel, omurgada açıklık vardır ve omurilik zarı bu açıklıktan dışarı taşmıştır, kist şeklinde gözlenir cerrahiden fayda görme ihtimali yüksektir. Meningomyelosel, omurgada açıklık vardır, dışarı taşan omurilik zarının içinde sinir dokuları da mevcuttur, en ağır formudur ve bu hastalarda sekel kalma ihtimali yüksektir.

Spina bifida hastalığının tedavisi beyin cerrahları tarafından yapılmaktadır. Bir beyin cerrahı; bel ağrısı tedavisi, bel fıtığı ameliyatı, boyun fıtığı ameliyatı, alzheimer tedavisi, beyin ameliyatı, beyin tümörü ameliyatı gibi tedavilerin yanı sıra spina bifida gibi omurilik hastalıklarını da tedavi etmektedir. 

    Bu hastalarda genellikle gözle görünür bir sırt açıklığı mevcuttur. Bazen hafif formunda sırt bölgesinde kıllanma artışı, delik, kistik görünüm olarak ta karşımıza çıkabilir. Detaylı bir fizik muayenenin ardından tomografi ve MR çekilir. Açık formu doğumdan en geç 3 gün içinde ameliyat edilmelidir. 

    Spina bifida ameliyatları özellikle pediatrik beyin cerrahları tarafından yapılan yenidoğan yoğun bakım yatağı ihtiyacı olan girişimlerdir. Bazen her şey yolunda gitse bile hastalarda sekel kalabilmektedir.