Stevia Sıfır Kalori Ama Güvenli mi?

Tatlandırıcılar, genellikle şekere alternatif olarak kullanılır çünkü bunlar hem şekerden daha tatlıdır hem de düşük kalorili veya kalorisizdir. Stevia, stevia bitkisinin (Stevia rebaudiana) yapraklarından elde edilen doğal bir tatlandırıcıdır. Sıfır kalorili olmasına rağmen sofra şekerinden 200 kat daha tatlı olduğu için, kilo vermek ve şeker alımını azaltmak isteyen birçok insan tarafından tercih edilir. Steviol glikozitler, Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından güvenli olarak kabul edilmektedir. Ancak stevia yaprağı ve ham stevia özleri araştırma eksikliği nedeniyle şu anda gıda ürünlerinde kullanım için FDA tarafından onaylanmamaktır.

Stevia genel olarak güvenli kabul edilmesine rağmen sağlığı olumsuz etkilediğini gösteren çalışmalar vardır. Yedi çalışmanın dahil edildiği bir meta analizde stevia gibi sıfır kalorili tatlandırıcıların sıklıkla tüketiminin zamanla vücut ağırlığının ve bel çevresinin artmasına katkıda bulunabileceği sonucuna varılmıştır. Bazı çalışmalar ise stevia gibi sıfır kalorili tatlandırıcıların bağırsak mikrobiyatasını değiştirerek bağırsaktaki yararlı bakterileri azalttığını göstermiştir.

Son yıllarda tat alma duyusu olmayan dokularda da tat reseptörleri olduğu keşfedilmiştir. Sadece ağızda değil bağırsakta da tat reseptörlerinin olduğu gösteriliyor. İnkretin hormonları diye adlandırdığımız GLP-1 hormonu ise kan dolaşımına salındığında pankreas beta hücrelerini insülin salgılamak için uyaran bağırsak hormonlarıdır. Stevia gibi sıfır kalorili tatlandırıcıların bağırsaktaki tat reseptörlerini uyararak GLP-1 hormonunu ve insülin salımını tetiklediği, insülin direncini artırdığı, tip 2 diyabet riskini artırdığı çalışmalarda gösteriliyor.

Ancak stevianın potansiyel etkilerini daha iyi anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu unutmamak gerekir.

Stevia gibi tatlandırıcı kullanmaya karar verip vermemek kişisel bir seçimdir. Bu seçimi yaparken kabul edilebilir günlük alım miktarına dikkat edilmelidir. JECFA steviol glikozitler için kabul edilebilir günlük alım miktarı 0–4 mg / kg olarak belirtmiştir. Yani 70 kg bir kişi günde 280 mg steviol glikoziti güvenle tüketebilir. Steviol glikozit piyasada küp, tablet, toz, şurup şeklinde satılmaktadır. Etiket bilgisine dikkat ederek bir birimindeki miktar öğrenilmeli, kabul edilebilir günlük alım miktarı aşılmamalıdır. Paracelsus’un da dediği gibi: 

Her madde toksindir, toksin ile toksin olmayanı birbirinden ayıran dozdur.