Stres ve Başetme Yolları

Stres kişinin bedensel ve ruhsal olarak durumu kendisi için tehdit olarak algılaması ve karşılaştığı olaydan zorlanması ile ortaya çıkan bir durumdur. Tehdit ve zorlamalar karşısında kişi kendini korumaya yönelik olarak harekete geçme eğilimindedir. Bir tehlike ile karşı karşıya kalan kişi başa çıkamayacağına inandığı bu tehlikelerden uzaklaşmaya çalışır, başa çıkacağına inandığı tehlikelerle savaşır ve böylelikle yeni duruma uyum sağlamaya çalışır. Kişinin tehdit olarak algıladığı stres durumunda bedensel ve psikolojik olarak birtakım tepkiler verir.

Stres konusundaki çalışmaların bazıları strese sebep olan olaylara yönelmiş, bazıları ise bu olayların psikolojik tepkileri ve davranışsal tepkileri üzerinde yoğunlaşmıştır.


Stresin belirtileri ve etkileri


1.Fiziksel belirtileri

∙Kalp çarpıntısı
∙Ellerde terleme
∙Kaslarda gerginlik
∙Bedenin değişik bölgelerinde ağrılar
∙Sindirim sistemi rahatsızlıkları
∙Yorgunluk ve halsizlik belirtileri
∙Uyku düzeninde sorunlar.


2.Duygusal belirtileri

∙Huzursuzluk
∙Endişeli ruh hali
∙Çökkünlük
∙Gerginlik
∙Sinirlilik hali
∙Öfke ve düşmanlık duygularının yaşanması


3.Zihinsel belirtileri

∙Dikkati toplamada güçlük
∙Unutkanlık
∙Aklın karışık olması
∙Olumsuz düşünceler üzerine odaklanma
∙Kendisiyle ilgili değersizlik hissi.
∙Terk edilmişlik duygusu
∙Kendine güvende azalma
∙Başarısızlığa odaklanma
∙Aşırı hayal kurma
∙Karar vermede güçlük çekme.
∙Sosyal çevrenin fikirlerinin öneminin artması


4.Davranışsal belirtileri

∙Sosyal ilişkilerden uzaklaşma veya sosyal ilişkilerin bozulması
∙Stres yaratan durumdan uzaklaşmak.
∙Basit olan yola yönelmek
∙Çevredeki kişilerle sürekli olumsuz içerikli konuşmalar yapmak
∙İyi yaptığı şeyler konusunda bile tereddütlü yaklaşmak.
∙Daha önce zevk aldığı etkinliklerden eskisi kadar zevk alamamak.

Stresin derecesi duruma göre değişmektedir.


•Stres hayatımızda başarı için belli derecede olmalıdır.
( Dolayısıyla stres yaratan durum karşısında kişi stres yönetimini iyi bilmelidir.)
•Stresin genel bir derecesi yoktur.
•Özneldir kişiden kişiye değişir.
•Kişi stres kaynaklarını bilmeli ve bunlara yönelik kendi imkanları ölçüsünde tedbirler almalıdır.
•Hayatımızı kötü etkileyen stresten kurtulmak için sağlık,spor,eğitim ve yakın çevre gibi kişiyi destekleyici durumlardan yararlanılmalıdır.
•Stresin derecesi stres yaratan durumun kişiyi ne kadar süre etkilediğiyle doğru orantılı olarak değişir.
•Kişiyi stres altında hissettiren durumun önemi, derecesini belirlemektedir.
•Yakın çevrenin düşünce ve fikirleri kişinin stres derecesini etkilemektedir.

Yukarıdaki durumlar kişinin stres derecesini etkileyen birtakım durumlardır. Ancak stresin derecesi kişinin yaşadığı duruma göre de şekillenebilir.

Stres kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde düşüren , çevresiyle ilişkileri bozan, fizyolojik rahatsızlıklara neden olan,kişinin mutsuz bir yaşam sürmesine neden olan önemsenilmesi gereken bir durumdur. Kişinin stres durumuyla baş etmedeki en önemli etken ise kendisiyle ilgili düşüncelerindeki değişikliğe yönelik çalışmanın yapılmasıdır. Kişi kendi içsel değerlendirmesinde daha olumlu ve yapıcı olmalıdır. Kendisine yönelik acımasız eleştiriler yerine yapabileceklerinin farkına varıp kendini o yönde geliştirmeye yönelik çalışmalar yapmalıdır. “Başarılı olamam” yerine “Başarılı olmak için ne yapabilirim” gibi cümleler kurmak fayda sağlayacaktır. Kişi olumlu yönde desteklenmelidir.

Stres ile baş etme de kişi kendini çok iyi tanımalı ve kendini rahatlatan durumları , nelere tepki vereceğini , nelere sinirlendiğini çok iyi bilmesi gerekmektedir.


Stresle baş etme yöntemleri

∙Dengeli beslenme , düzenli spor ve uyku kişinin strese karşı direncini arttıracaktır.
∙Nefes alma ve gevşeme egzersizleri yapmak rahatlama anlamında fayda sağlayacaktır.
∙Kişi kendinin olumlu yönlerini görmeye çalışmalı
∙Kişi kendisine olan güvenini arttırmaya yönelik olarak yapabileceği ve zevk aldığı işlerle ilgilenme konusunda adım atmalı.
∙Gereksiz rekabetten kaçının.
∙Güler yüzlü olmaya gayret gösterin.
∙Gerçekçi hedefler koyun
∙Kapasitenizi ve sınırlarınızı iyi değerlendirin.
∙Sosyalleşebileceğiniz ortamlarda bulunun.

Ve en önemlisi kendinizle ilgili düşüncelerinizde olumlu olun.