Süt ve Metabolik Sendrom İlişkisi (İnsülin Direnci)

Önce sütün besin değeri hakkında kısa bir bilgi vermek istedim.

Süt laktoz (süt şekeri) adı verilen laktoz=glikoz ve galaktoz dan oluşmuş bir karbonhidrat içerir.

Süt proteini 2 farklı protein içerir.

1-Sütün içine bir miktar limon sıkıp kaynattığımız zaman çöken kısmıdır ki kazein diye adlandırılır.

2-Çöken kısım kazein  ayrıldığında geri kalan suyudur. Bu peynir altı suyudur ve suda eriyen whey proteinler denilen proteinleri içerir.

Süt yağı, uzun, orta, kısa zincirli yağ asitlerinden oluşur. Kısa zincirli yağ asidi bütürik asittir. Ki bu tereyağı olarak bilinir.

Süt vitaminleri ise hem yağda eriyenlerden hem de suda eriyenlerden oluşur. Yağda eriyenler A, E, D, K vitaminleridir. Suda eriyenler ise B2, B12, C vitaminleridir.

Süt B2 vitamini açısından önemli bir kaynaktır. Güneş ışığına hassastır. Süt koyu renkli cam şişede satılmalıdır.

Süt minerallerinin en önemlileri  kalsiyum ve fosfordur. Kemik gelişimi ve sağlığı açısından önemlidir.

Sütte bulunan kalsiyum ve laktoz insülin salınımını artırır fakat kalsiyum sindirim kanalında besinlerin yağları ile etkileşimde bulunurlar.

Obezite tedavisinin hedefi yağ dokusunu azaltmaktır. Kalsiyum desteği verilerek yapılan çalışmada kilo kaybının etkin olduğu gösterilmiştir.

Fizyolojik mekanizma 2 şekilde açıklanmıştır.

1-Diyet kalsiyumu yağ asitleri ile sabun oluşturarak yağ asitlerinin sindirim kanalından kana emilimini engellemekte

2-Diyet kalsiyumu safra asitlerine bağlanır  böylece yağ sindirimini engellenir ve sindirilmeyen  yağlar dışkı yoluyla atılır. Böylece alınan enerji miktarı azaltmaya yardımcı olur.

Diğer taraftan diyet kalsiyumunun  yağ yıkımını uyardığı ve yağ yapımını inhibe ettiği dolayısı ile vücut yağının azalmasında rol oynadığı bildirilmiştir.

Düşük kalsiyumlu diyet ise tam tersine yağ yıkımını inhibe ettiği ve yağ yapımını uyardığı bulunmuştur.

Yapılan bir çalışmada diyetlerinde süt ve ürünlerini arttıran kilolu bireylerde (vücut kitle indeksi>25) insülin direncinin azaldığı tip2 diyabette(orta yaş şeker hastalığında)ve kalp damar hastalığı riskinde düşme olduğu belirlenmiştir.

Süt tüketim durumu ve metabolik sendrom ilişkisini incelemek amacıyla yapılan çalışmada ise 18-74 yaş arasındaki bireylerde, süt ve ürünlerini fazla tüketen grupta bel çevresi ölçüsü hipertansiyon ve metabolik sendrom riski, süt ve ürünlerini az tüketen gruba göre önemli ölçüde düşük bulunmuştur.

Özetleyecek olursak: süt şekeri laktoz ve süt minerali kalsiyumun insülin hormonunu arttırmasına rağmen, kalsiyum yağ asitlerine bağlanarak sabun oluşturması ve aynı zamanda kalsiyumun  safra asitlerine bağlanarak yağ sindirimine engel olması, yağın dışkı yoluyla atılması dolayısı ile enerji kaybına sebep olarak zayıflamaya yardımcı olduğu bulunmuştur.