Tedavi yöntemleri
Yazar Burak Şakar • Onkolog • 29 Ocak 2018 • Yorumlar:
Tedavi
Amaç : Tümör eradikasyonu
1. Makroskopik
2. Mikroskopik
3. Moleküler , biyolojik
Lokal/bölgesel (Rejyonel)
- Cerrahi
- Radyoterapi
Sistemik
- İlaç
- Hormon
- Hedefe yönelik tedaviler
Kanser Tedavisi
- Cerrahi
- Radyasyon terapisi ( Radyoterapi)
- Kemoterapi
- İmmunoterapi
- Hedefe tönelik tedaviler
Kanser tedavisinde çoğu kez tedavi kitlenin çıkartılmasıdır.Yani cerrahi olarak alınmasıdır.Amaç geride minimal kanser hücresi bırakmaktır.
Cerrahi tedavide kitlenin bulunduğu organ çıkartılır. ör.Gögüs kanserinde gögüs ve altındaki yapılar lenf nodlarıyla birlikte alınır.
Küratif kanser tedavisinde üç ana yaklaşım vardır:
- Kanserlerin tedavisinde %50 cerrahi ana tedavi modalitesidir.
- Kemoterapi ve Radyoterapi bunu izler:
+ Hedefe yönelik tedaviler. Önemi giderek artmaktadır. Kanser tedavisinin gelecegi bu tedavilerde yatmaktadır.
+ İmmünoterapi yani bagışıklık sistemine yönelik tedaviler ise giderek azalan yogunlukta kullanılmaya başlanmıştır.
Kanser tedavisinde kullanılan kemoterapi ve radyoterapi kanser hücrelerini öldürürken dokularda kaçınılmaz olarak yan etkilere neden olur. DNA yapımı, büyümeyi ve gelişme bozulur. Teratojenik etkilidir. Sekonder malignitelere neden olabilir.
Kanser tedavisi normal doku hücrelerini de etkileyebilir. En fazla etkilenebilecek olan normal hücreler hızlı bölünebilen hücrelerdir (örneğin kemik iliği, gastrointestinal sistem, üreme sistemi ve saç folikül hücreleri). Bu hücreler genellikle tedaviden kısa bir süre sonra yenilenirler.
İYİLEŞTİRMEYE YÖNELİK TEDAVİ
Sıklıkla: Loko-rejyonel Hastalık için örneğin,
- Cerrahi, Işın, Kemo+Işın kullanıyoruz.
- Lokalize kolon Ca– Kemo
- Lokalize Gırtlak Ca- Işın
Bazen: Sistemik hastalıkta örneğin,
- Kemo?Cerrahi?Işın
- Yaygın Testiküler Kanser
- Yaygın Koryokarsinoma
- Bazı Pediyatrik Tümörler
ŞİKAYETLERE YÖNELİK/PALYATİF TEDAVİ
- Hastalıgın geçici azaltılması
- Semptom ve şikayetlerin tedavisi
- İlk tanı sonrası veya primer tedavi sonrası nükste
1- Yaşam Kalitesi
Yaygın Prostat Kanseri -> Hormonal Tedavi
2- Spesifik Semptomların Önlenmesi
Kolon Kanseri -> Obstr. -> Non-Küratif rez.By-pass C
3- Semptomların Tedavisi
a- Agrı (İlaç, Işın, Kemo)
b- Tübüler organları açmak
Özofagus: Işın, Laser, Tüp- Stent
Bronş : Işın, Laser
Üretra : Işın
4- Destek
Antiemetik
Antibiotik
Transfüzyon
CERRAHİ
AMAÇ
- Tümör ve (+) veya olası lenfatik hastalığın tam olarak çıkarılması.
- Takiben sınır incelemesi:
1.Histolojik
2.Moleküler
1. Eksizyon;küçük sınır
İyi diff., belirgin sınırlı tümörler
Bazal hücreli cilt ca
2. Eksizyon;geniş sınır
Çevre normal dokunun da geniş cıkarılması
Anatomik Lokasyon (Baş-Boyun tm: 0,5cm.)
(Ekstremite Sa: 3,5 cm.)
3. En-blok rezeksiyon
Primer tm+bölgesel lenf nodları birlikte
4. Lenf nod disseksiyonu
RADYOTERAPİ
AMAÇ
Normal dokuları, özellikle vital organları radyasyon toksisitesinden koruyarak tümörlü hücreleri yok etmek.
1. Eksternal (Rady. kaynağı hasta dışında)
2. İnternal (Rady. kaynağı hasta içinde)
A. Intrakaviter
B. Interstisyel
3. Eksternal+Internal
FRAKSİYONASYON
Dozun fraksiyonlara bölünüp uygulanması,
normal dokuların bu arada kendini onarması
Konvansiyonel (Standart) Fraksiyonasyon
1.8-2 Gy/Fr/Gün, 5Fr/Hafta
Farklı Fraksiyonasyon
Hiper
Hipo
Akselere
- Hormon
- Sitostatik ilaç
- Biyolojik cevap değiştirici (İmmunoterapi)
- Hedefe yönelik tedaviler( Küçük moleküller, antikorlar)
KLİNİK ÇALIŞMALAR
Faz I : İlaç dozu ve toksisite
Faz II : Tedaviye yanıt veren tümör tipi
Faz III : Tedavinin hastalığın doğal seyrine etkisi
Kullanılan standart tedavi ile karşılaştırma
Kemoterapi
Antineoplastik ajanlar:
- Alkilleyici ajanlar
- Antimetabolitler
- Doğal bileşikler
- Hormon ve hormon anatagonistleri
- Moleküler hedefe yönelik ilaçlar
- Biyolojik yanıt modülatörleri
Kemoterapinin Yan Etkileri
- Mukozit
- Bulantı/Kusma
- Diyare
- Sistit
- Sterilite
- Miyalji
- Nöropati
- Alopesi
- Pulmoner fibrozis
- Kardiyotoksisite
- Lokal reaksiyon
- Renal yetmezli
- Myelosupresyon
- Filebit
Gastrointestinal toksisite:
- Bulantı, kusma sık rastlanan kemoterapi yan etkilerindendir.
- Diyare ve mukozit de sık görülen kemoterapi yan etkileri arasındadır.
Renal toksisite:
- Her hücreye toksik olan kemoterapi böbrek hücrelerine de toksiktir.
- Dolayısıyla tedavi sırasında bol hidrasyon gereklidir.
Kardiyotoksisite:
Tüm kemoterapötikler kalp kasına toksiktir ve kalp fonksiyonlarını bozabilirler.
Pulmoner toksisite:
Kemoterapi akciğere toksiktir ve akciğer fonksiyonlarının bozulmasına neden olabilir.
Nöropati
Kemoterapi sinir sistemi ve beyine de toksiktir.
Diğer
Saç dökülmesi, ağızda yaralar, yutma zorluğu, ağız kuruluğu,, kanama ve enfeksiyon gibi yan etkiler ve toksik reaksiyonlar arasındadır.