Terk Edilme Şemasının Kökenleri
Yazar Özge Çelik • Psikolog • 12 Eylül 2018 • Yorumlar:
Terk edilme şemasının kökeninde çoğunlukla çocukluk dönemindeki anne-baba ile olan ilişkiler ve bağlanma stili yer alır. Anne-baba ya da bakım veren kişiyle bebeklik ve çocukluk döneminde ihtiyaçların karşılanma şekliyle doğru orantılı bir şekilde oluşan bağlanma stili, kişinin yetişkin hayatındaki ilişkilerini de büyük ölçüde etkilemektedir. İhtiyaçların sağlıklı bir şekilde karşılanması, ebeveyn ve çocuk arasında sevgi ve güvene dayalı bir ilişki kurulması güvenli bağlanma sağlayacağı gibi yetişkin yaşantısında da böyle uyumsuz bir şemanın oluşmasını engelleyecektir. Bunun dışında erken yaşlardaki ebeveyn kaybı, ebeveynlerden birinden herhangi bir nedenden dolayı uzun süre uzak kalma (ebeveynin hastalığı, ebeveynin işi, ebeveynin cezaevinde olması gibi nedenler olabilir), alkol-madde sorunu olan ve kontrolsüz davranan, patlayıcı ve ani öfke tepkileri gösteren ebeveynin olması, ebeveynlerin çekişmeli bir şekilde boşanması, bakıcılar, yurtlar, kurumlar tarafından büyütülerek, anne figürünün farklılaşması, annenin ilgisiz davranışları, ebeveynin ilgisini bir şekilde kaybetmek (kardeşin olması, ebeveynin hasta olması, ebeveynin yeniden evlenmesi sonucu olabilir.) İşte bu gibi durumlar kişide terk edilmeye yönelik aşırı hassasiyet ve kaygıyla birlikte, kesin bir şekilde terk edileceğine yönelik kafasında bir şema oluşturmuş olabilir. Ancak bu terk edilme korkulan bir durum olmasına karşın, bu şemaya sahipseniz sizi terk edebilme ihtimali yüksek kişilik profilindeki kişiler size daha çekici gelebilir. Yani çoğunlukla duygusal olarak dengesiz davranabilen, alkol-madde kullanan, ne yapacağı belli olmayan, düzenli bir ilişkiye hazır olmadığını ifade eden, başka birisiyle evli ve evliliğini bitiremeyen, ne zaman bitireceği de belli olmayan ya da bu şekilde ilişkiyi devam ettirmeyi amaçlayan, uzakta yaşayan ya da sürekli iş seyahatlerinde olan, tek eşliliği ve bağlılığı tercih etmeyen, duygularından emin olmayan, birlikte olmak istediğini söylemesine rağmen duygularından emin olmayan zaman zaman gel-gitleri olan, bazen iyi bazen yokmuşsunuz dibi davranan, sizin değersizlik hisleri yaşamanıza neden olan, zaman zaman espiriyle de olsa aşağılayıcı ya da küçümseyici konuşmalar yapabilen partnerler seçebilirsiniz ve bu partnerlerden zarar görüp, terk edilmeyi gerçekten yaşarsanız şemanız yine bir şekilde doğrulanmış olur. Ya da hayali terk edilmeyi sürekli yaşıyor gibi endişe içerisinde yaşarsınız. Eğer terk edilme şemasına sahipseniz bu şemadan kurtulmadan bu kısır döngünün içinden çıkmak oldukça zor olacaktır. Çünkü tekrar tekrar aynı hatalı seçimler etrafında dönersiniz. O yüzden eğer siz de böyle bir şemanın varlığından şüpheleniyor ve ilişkileriniz yolunda gitmediği için mutsuzsanız öncelikle işe bu şemanızı değiştirerek başlamalısınız