Testosteron Düşüklüğü ve Uyarıcı Belirtileri

Testosteron her iki cinsiyette de bulunan ama erkeklerde düzeyi çok daha yüksek olan bir seks hormonudur. Ergenlik döneminde yapımı artar ve 30 yaşından sonra azalmaya başlar. Otuz yaşından sonra erkeklekrde testosteron düzeyinde her yıl yaklaşık yüzde 1’lik azalma olur. Testoteron düzeyindeki azalma yaşlanmanın doğal bir sonucudur.

Peki bu hormondaki doğal düşüş ne anlama gelir? Erkeklik hormonunun azalmasına hangi belirtiler eşlik eder? Bu yazımızda testoron düşüklüğü ve etkilerini ele alacağız. Testosteron azalması özellikle orta yaş ve üzerindeki erkekler için çok önemli bir konu zira testosteron erkeklerde aşağıda sıraladığımız birçok vücut fonksiyonunun sürdürülmesine yardımcı olur:

• Cinsel dürtü ve istek • Sperm üretimi • Kas kütlesi / kas gücü • Yağ kütlesinin vücuttaki dağılımı • Kemik yoğunluğu • Alyuvar yapımı 

Testosteron bu kadar çok fonksiyonu etkilediğinden, onun azalması erkeklerde çoğu zaman yaşlanma ya da andropoz belirtileri denen anlamlı fiziksel ve duygusal değişimlere yol açabilir. O nedenle, böyle bir durumdan kuşkulanıldığında testosteron düzeylerinin tayini ve doktor kontrolünde uygulanacak bir tedavi ve yaşam tarzı planı, erkeklerin daha verimli ve enerjik bir orta yaş dönemi geçirmesini sağlayacaktır. 

Düşük Testosteronun Sinyali Olabilen 9 Belirti: 

Cinsel İşlev Testosteron düzeylerinin düşmesiyle birlikte erkekler en büyük kaygılarından olan cinsel arzu ve performansın azalmasıyla karşı karşıya kalabilirler. Erkekler yaşlandıkça cinsel işlevle ilgili bir dizi semptom yaşayabilirler ve bunlar erkeklik hormonunun azalmasına bağlı olabilir:

• Cinsel arzuda azalma • Uykuda ve sabahları meydana gelen kendiliğinden ereksiyonların azalması • Kısırlık 

Erektil Disfonksiyon (ED) ya da sertleşme bozukluğu denen durum testosteron üretiminin yetersiz olmasının sık rastlanan bir sonucudur. Testosteron düşüklüğüne sertbeşme sorununun eşlik ettiği olgularda hormon replasman terapisi, yani hormon verilmesi sertleşme bozukluğunun düzelmesine yardımcı olabilir. 

Testosteron erkeklerde cinsel dürtülerin ve libido yüksekliğinin baş sorumlusu olan hormondur. Testosteron düşüklüğü, libido düşüklüğünü, sertleşme azalmasını ve sperm sayısında bir miktar azalmayı beraberinde getirir. Bu etkilerin hiç biri, ya da hepsi aniden ortaya çıkmaz, genellikle zaman içerisinde artarak kendini belli eder. Ayrıca testosteron düşüklüğü dışında başka nedenleri de olabilir.

Fiziksel Değişimler Testosteron düzeyleriniz düşükse vücudunuzda bir dizi fiziksel değişim oluşabilir. Testosteron düzeylerinin yeterli olması kas kütlesinin sürdürülmesine, sakal çıkması ve vücut kıllanmasının artmasına ve vücut hatlarının erkeksi bir görünümüne sahihp olmasını sağlayan bir faktördür. Testosteron düzeylerinin düşmesi ise aşağıdaki fiziksel değişimlere yol açabilir. 

• Vücudun yağ kütlesinde artış • Kas kütlesinin / gücünün azalması • Kemik sağlamlığında azalma • Vücut kıllarında azalma • Meme dokusunda şişme/hassasiyet • Yüz kızarması • Yorgunlukta artış • Kolesterol metabolizması üzerindeki etkiler 

Uyku Bozuklukları Enerji düzeylerinde düşüklüğe neden olabilmesinin yanı sıra düşük testosteron düzeyleri uykusuzluğa ve uyku örüntüsünde başka değişimlere neden olabilir. Ancak dikkat edilmesi gereken bir nokta, testosteron replasman terapisinin uyku apnesine neden olabilmesidir. Uyku apnesi uyku sırasında nefes almanın tekrarlayan bir tarzda durup başlamasıyla karakterize olan ciddi bir sorundur. Uykuda önemli bozulmalara neden olabilir. Öte yandan, uyku apnesinin sonucunda meydana gelen olaylar zinciri, testesteron düzeylerinin düşmesine yol açabilir. Ama kişide uyku apnesi olmasa bile düşük testosteron ile uyku saatlerinin azalması arasında güçlü bir bağıntı vardır. Bunun nedeni bilinmemektedir. 

Duygusal Değişimler Fiziksel değişimlerin yanı sıra düşük testosteron düzeyleri duygu durumunu etkileyebilir. Bu durum keder veya depresyon duygularına yol açabilir. Genel iyilik halinde bir azalma, bellek ve odaklanma sorunları, motivasyon ve özgüven azalması yaşanabilir. Testosteron duygusal düzenlemeyi etkileyen bir hormondur. Depresyon erkeklerde düşük testosteron düzeyleriyle bağlantılıdır. Bu depresif ruh hali sinirlilik, alınganlık, cinsel dürtülerde azalma ve yorgunluğun bir kombinasyonu olarak kendini gösterebilir. 

Diğer Nedenler Yukarıda saydığımız belirtilerin her biri, testosteron düzeyindeki düşüklüğün bir sonucu olabileceği gibi bunlar aynı zamanda, yaşlanmanın normal yan etkileri olabilir. Aşağıdaki durumlarda da söz konusu semptomlara neden olabilir: 

• Tiroid hastalıkları • Testis hastalıkları • Enfeksiyonlar • Tip 2 Diyabet • İlaçların yan etkileri • Kalp damar hastalıkları • Alkol ve Sigara alışkanlığı • Hipofiz bezinden kaynaklanan sorunlar • Kronik stres 

Semptomların nedenlerini tam olarak belirlemek için doktor kontrolünde yukarıdaki durumlara yönelik laboratuar testlerinin ve başka tetkiklerin yapılması doğru olur. Testosteron düzeylerini belirlemenin en güvenli ve tek yolu kan testi yaptırmaktır. Harvard Tıp Fakültesi (HMS) 65 yaş üzerindeki erkeklerde testosteron düzeyi hedefinin 300–450 ng/dL (nanogram/desilitre) olmasını tavsiye etmektir. Bu değer o yaş grubundaki erkeklerdeki normal sınırın orta noktasıdır. 

Tedavi Planı Testosteron düşüklüğünün sebebinden bağımsız olarak testosteron düzeylerini artırmak ve bu duruma bağlı belirtileri azaltmak için çeşitli tedavi seçenekleri mevcuttur: 

Testosteron terapisi Testosteron desteği, testosteron düşüklüğü yaşayam erkeklerde bir seçenektir. Farklı yollardan uygulanabilir: birkaç haftada bir kas içerisine enjeksiyon; cilde uygulanan flastar veya jel formunda; ağız içerisine uygulama; kalça cildi altına yerleştirilen pellet formunda uygulamalar mevcuttur. Prostat kanseri riski yüksek olan erkeklere testosteron terapisi uygulanmaz. Terapiye mutlaka doktor kontrolünde başlanması ve sürdürülmesi gerekir. Testosteron terapisi ile birlikte ve/veya testosteronu doğal yollardan artırmak amaçlı bazı yaşam tarzı değişiklikleri faydalı olacaktır: 

• Kilo verilmesi: Yağ kütlesinin azaltılarak kilo kontrolü testosteronun düşmesini yavaşlatabilir. • Fiziksel aktivitenin artırılması: Düzenli egzersiz testosteron düzeyleri üzerinde olumlu etki yapar. • Erektil disfonksiyon tedavisi: Sertleşme bozukluğunun tedavisi cinsel performansı artırır. • Uykuya yardımcı destekler: Uygun doğal destekler ve hipnoterapi ile uyku kalitesi artırılabilir. • Fitoterapi: Uygun bitkisel kürler doğal yoldan testosteron üretimini uyarabilir. • Beslenme: Uygun besin destekleri ve gıdalar erkek yaşlanmasına bağlı sorunlarda faydalıdır.

Özet Düşük testosteronla ilgili olabilecek sorunlar yaşıyorsanız doktorunuza danışın. Ayırıcı tanı için yapılacak testosteron ve başka kan testleriyle bu belirtilerinizi anlayabilir, farklı tedavi seçenekleriyle testosteron düzeylerinizi artırabilirsiniz. Doktorunuz testosteron düşüklüğü veya bununla ilgili belirtilere neden olabilecek altta yatan nedeni belirlemede size yardımcı olacaktır.