Tıkanırcasına Yemek Nedir?
Yazar Süheyla Özlü • Diyetisyen • 10 Aralık 2021 • Yorumlar:
Hayatta kalmak için yiyeceğe ihtiyacımız vardır. Tadına varılacak, zevk alınacak ve şükredilecek bir şeydir. Aynı zamanda, bazıları için özellikle yiyecekler üzerinde kontrol kaybı hissedildiğinde büyük rahatsızlığa neden olabilir.
Tıkınırcasına yemek yiyen insanlar genellikle çok miktarda ve rahatsızlık verecek kadar yerler. Yemek yemeyi bırakamayacaklarını hissederler. Bir tıkanıklık, kişiye bağlı olarak daha fazla yemek (7 kurabiye gibi) veya daha az yemek (2 kurabiye gibi) olarak kabul edilebilir. Genel olarak, tıkınırcasına yeme kişiden kişiye önemli ölçüde değişebilir. Bir kişi arada bir tıkınırcasına yemek yiyebilirken, bir başkası için tıkınırcasına yemek yemek günlük bir olay olabilir. Ara sıra tıkınırcasına yeme kendi başına bir yeme bozukluğu olarak kabul edilmez, daha ziyade "bozuk yeme" davranışlarının daha geniş bir anlamın altında sınıflandırılır.
Tıkınırcasına yeme davranışları yaşarken, destek için aile doktorunuzu veya diyetisyeninizi görmeniz büyük ölçüde yardımcı olucaktır.
Dengeli bir beslenme düzeni elde etmek için ipuçları;
Aşağıdakiler yiyeceklerle daha dengeli bir ilişki kurmamıza yardımcı olabilecek bazı yaklaşımlardır. Bu değişiklikleri yavaş yavaş, konfor seviyeniz dahilinde ve kendinize karşı nazik davranırken uygulamayı hedefleyin.
1. Kelime seçimlerinizin farkında olun !
Yemeğin beynimizi yatıştırıp ve duygularımızı sakinleştirmeye yardımcı olduğunu hissetmek tamamen doğaldır. Duygularımız ve yemek seçimlerimiz arasındaki hassas ilişkiyi dile getirirken kelime seçimimiz son derece önemlidir. Amaç, aşağıdaki gibi şeyler söylerken kendimizi fark etmeye çalışmaktır:
-
"Her sınavdan önce kendime engel olamıyorum: Bir paket cips yiyorum."
-
"Eşim ve ben ne zaman kavga etsek, yiyeceklere yönelirim."
-
"O kadar yorgunum ki irademin olmadığını hissediyorum."
Stresörlerimiz ile tıkınırcasına tüketilen yiyecekler arasındaki ilişkiyi dile getirdiğimizde, bu ilişkiyi zihnimizde pekiştirmeye başlarız. Ego devreye girer ve kendimizi "Ben-im" ifadelerini kullanırken bulduğumuzda egoyu tanımlamak kolaydır. Örneğin, " Kendimi durduramayan biriyim " veya " Stresliyken bir kutu dondurmayı yiyen biriyim."
Ego ile ilgili olan şey, yanlış olduğunu kanıtlamaktan hoşlanmamasıdır. Öyle ki, tıkınırcasına yeme davranışını atlama seçeneği sunulsa bile yine de atlamayabiliriz. Bunun nedeni, kendimizi her seferinde aşırı yemek yiyen biri olarak tanımlamış olmamızdır.
Doğru olduğuna çok inandığımız bir döngüden çıkmak, aslında davranışın sona ermesini istesek bile zorlaşıyor.
Zaman, tutarlılık ve geçmişin bir davranışı olabileceğine dair gerçek bir inanç gerektirir. Tıkınırcasına yeme eğilimlerinin üstesinden gelmek için herkese uyan tek bir yaklaşım olmadığını bilmek yardımcı olur. Bir kişi için işe yarayan, herkes için işe yaramayabilir. Bu makaledeki ipuçlarını ve stratejileri, size en çok uyanları kullanın.
2. Duygusal yeme konusunda dikkatli olun !
Yorgun olduğumuzda yemek yersek, duygularımızın yarattığı boşluğu doldurabilecek kadar yiyecek olmadığını görebiliriz. Bu, üzgün olduğumuzda hiç yemek yemememiz gerektiği anlamına mı geliyor? Hayır, değil. Şu an için bizi üzen bir yaşam şeklimiz olabilir ve tamamen normaldir. Bu gibi zamanlarda sakinleştirici yiyeceklerin tadını çıkarmak sorun değil, ancak bu tür davranışlar devam ettiğinde dikkatli olmak önemlidir.
Yardımcı olabilecek şey, iyi bir ruh halinde ve olumlu bir zihin durumundayken, ikramların ve rahatlatıcı yiyeceklerin tadını çıkarmamıza izin vermektir. Bu, belirli bir yiyecek ve belirli bir duygu arasında yaratmış olabileceğimiz ilişkiyi kırmaya yardımcı olur. Herhangi bir ikramın tadını çıkarmadan önce, gerçekten ona sahip olmak isteyip istemediğimizi kendimize sorabiliriz. Değilse, belki başka bir havadayızdır. Kendimizi kontrol etmek ilk başta garip görünebilir, ancak yeme davranışlarımıza dikkat etmenin bir yoludur.
3. İç sesinizden ayrılın !
Kötü ikizimiz, bize ne yapıp ne yapmamamız gerektiğini söyleyen içimizdeki sestir. Bazılarımızın bir kötü ikizi olabilir, bazılarımızın iki, hatta bazılarımızın üçü birden olabilir:
Katı yanımız : "O kurabiyeyi yeme. Diyet yapıyorsun ve bu planına uymuyor!"
Extreme yanımız : "peki zaten berbat ettin ve şimdiden 2 kurabiye yedin bu yüzden şimdi tüm kutuyu bitirebilirsin. Yarın yeniden başlıyoruz!"
Cesaret verici yanımız : "Biraz çalıştın mı? Aferin! Şimdi o ikinci dilim pastayı hak ediyorsun."
Bu diyaloğu kafamızın içinde dinlemeye başlayabilir ve diğer yanlarımızdan birinin ne zaman konuştuğunu belirleyebiliriz. Sonuçta, konuşan her zaman biz değiliz.
Konuşmanın "kötü yanımız" olduğunu anladığımızda, "besle" kelimesini kafamızda tekrar etmeye başlayabiliriz. Kendimize " Bu benim zihnimi mi, bedenimi mi yoksa ruhumu mu besliyor ?" diye soruyoruz. Bunu yaparak, bir kutu kurabiye yemenin zihinsel durumumuzu beslemediğini fark edebiliriz. Ancak aynı şekilde, kısıtlamak da besleyici değildir. Özellikle iyi bir ruh halindeyken bir kurabiyenin tadını çıkarmak istediğimiz ve gerçekten tadını çıkarabileceğimiz bir şeyse.
4. Kendinize "yapmamalısınız" !!
"Olmalı" kelimesini kullandığımızda, "gerekir" kelimesini yerine getirmediğimizde yolumuza çıkan bir direniş ve suçluluk duygusu vardır. "Gerekir" demek bazen isyan etmemize neden olur - ne yapması gerektiğinin söylenmesinden hoşlanmayan içsel çocuktur. Sonunda, tam tersini yaparak kendimizi suçlu veya yetersiz hissetmemize neden olabiliriz. "Yapmalı" demek yerine, " olabilir " demekten büyük fayda sağlayabiliriz.
"Yapabilir" diyerek kendimize hangi seçeneğin bizi daha çok beslediğini seçme seçeneği vermiş oluyoruz.
"Kurabiyeyi yememeliyim" demek yerine, "Eğer havamdaysam kurabiyeyi alabilirim" olur. Cevap hayır olabilir, bu durumda kurabiyeyi yememeyi tercih ederiz. Veya cevap, "Evet! Şu anda bunu yesem kendimi beslenmiş hissederdim. Bu beni mutlu edecek ve gerçekten bunun için heyecanlıyım." Evet'i seçersek, tadını çıkarmamıza izin verir ve kendimizi sabote etmeden gerçek arzularımıza uyum sağladığımız için kendimizi onurlandırabiliriz.
5. Biriyle konuşun !
Birine tıkınırcasına yeme eğilimimiz olduğunu söylemek ürkütücü bir düşünce olabilir, ancak doğru destek her şeyi değiştirebilir. Güvenebileceğini bildiğin ve anlayacağına inandığın birini bul. Ayrıca, güvenilir destek için sizi bir diyetisyene gitmenizi şiddetle tavsiye ederiz. Konuyla ilgili duygularınızı ve bunu neden yaptığınızı düşündüğünüzü, tetikleyicilerinizin neler olduğunu ve hangi desteğe ihtiyaç duyabileceğinizi paylaşın. Bazen, basitçe konuşma süreci, yükü azaltmamıza ve netlik kazanmamıza yardımcı olabilir. Kendimiz için daha net bir resim çizdiğimizde, gıda konusunda güç ve öz kontrol kazanma yolunda ilerlemek daha kolay olabilir.