Transaksiyonel Analiz - Çocuk Ego Durumu
Yazar Gökçe İpeklioğlu • 16 Mayıs 2023 • Yorumlar:
Geçen haftaki yazılarımızda Ebeveyn Ego Durumunu ve Yetişkin Ego Durumunu ayrıntılı olarak incelemiştik. Bu hafta sizlere son Ego Durumumuz olan ‘Çocuk’ tan bahsetmek istiyorum. İyi okumalar..
Çocuk Ego Durumu, bireyin doğduğu andan ilk çocukluk dönemine kadar ( 0 - 5 yaş arası) geçen süreçte deneyimlediği duygu, düşünce ve deneyimlerinin bir yansımasıdır. Başka bir deyişle, birey 0 - 5 yaş arasındaki deneyimlerini, bu deneyimlerde hissettiği duyguları ve oluşturduğu anıları kaydeder ve bu kayıt Çocuk Ego Durumunu meydana getirir. O yaşlarda henüz sözcük dağarcığımız gelişmediği ve zihinsel gelişimimiz yeni başladığı için anılarımız karmaşık süreçlerden çok duygulardan oluşur Bu duyguları ifade etmek için tepkisel davranışlar sergileriz. En basit örneğiyle düşüp dizimizi kanattığımızda yaramızı temizlemek yerine ağlarız, çünkü kendi davranışlarımızı sözcüklerle ifade edecek ve çözümleyecek yeterliliğe henüz erişmemişizdir. Bu örnekte olduğu gibi hayatımızın ilk yıllarında edindiğimiz, hatırladığımız veya hatırlamadığımız tüm deneyimler ve bu deneyimlere verdiğimiz yoğun duygusal tepkiler ‘Çocuk’ benliğimize kaydedilir.
Çocuk Ego Durumu, benliğimizin duygusal ve tepkisel tarafıdır. Başka bir ifadeyle benliğimizin ‘hisseden’ tarafıdır. Davranışlarımızın sonucunu düşünmeden harekete geçtiğimizde, hislerimizi dinlediğimizde, yaşadığımız olaylara yoğun duygusal tepkiler verdiğimizde benliğimizin ‘Çocuk’ tarafı yönetimi ele almış demektir. İçten bir kahkaha atmak, hıçkırarak ağlamak, sonunu düşünmeden eğlenmek, umarsızca aşık olmak da Çocuk Ego Durumumuzun davranış biçimlerine örnektir. Kısacası birey, hayatın eğlenceli ve yoğun duygusal tarafını Çocuk Ego Durumuyla birlikte deneyimler.
Çocuk Ego Durumu benliğimizin önemli bir parçası olsa da sadece olumlu davranış kalıplarından meydana gelmez. İlk çocukluk dönemimizde yetersiz ve bakıma muhtaç olduğumuz için davranış kalıplarımız aşırı öfkeli, yoğun üzüntülü ya da küskün olabilir. Yetişkinlik döneminde ise gerçek bir problemi çözebilecek yetkinliğe sahip olduğumuz halde Çocuk Ego Durumumuz devreye girerek aşırı tepkisel ve işlevsel olmayan bir davranış sergileyebilir. Ya da daha temkinli hareket etmemiz gereken bir noktada Çocuk Ego Durumumuz aşırı risk alarak bizi zararlı bir durumun içine sürükleyebilir. Örneğin, ertesi gün çok önemli bir iş toplantınız varken arkadaşlarınız sizi partiye davet etti. Partiye katıldınız ancak saat ilerledi ve ertesi gün zinde olmak için eve gidip dinlenmelisiniz. O sırada içinizden bir ses “ Umrumda değil, kalıp eğlenmek istiyorum” dediğinde bu ses sizin Çocuk benliğinizden gelmektedir.
Bu tür durumlarda bireyin doğru ve işlevsel kararlar alabilmesi için Yetişkin Ego Durumunun Çocuk Ego Durumu üzerinde hakimiyet sağlaması ve ‘ Çocuk’ dan gelen işlevsel olmayan mesajları ayırt etmesi gerekmektedir. Daha önceki örneğimize devam edersek Yetişkin tarafımız partide kalmak isteyen Çocuk tarafımızın farkına varır ve “ Hayır, işimi ve yarınki toplantıyı bu partiden daha çok önemsiyorum. Daha rahat bir zamanda eğlenebilirim diyerek hem işlevsel olmayan davranışı engeller hem de Çocuk Ego Durumunu daha sonra eğlenebileceği vaadiyle tatmin eder. Bir sonraki hafta Çocuk Ego Durumunun türlerinden bahsedeceğiz. Sağlıklı ve mutlu günler dilerim.