Transkranial Manyetik Uyarım Tedavisi Nedir?
Yazar Abdullah Bolu • Psikiyatrist • 2 Kasım 2021 • Yorumlar:
Kısaca ismi TMS veya TMU olan transkranial manyetik uyarım tedavisi, insan beynine bir bobin vasıtasıyla manyetik uyarım verilerek yapılan, ilaçsız bir tedavi tekniğidir. Bu manyetik uyarı insan beyninin fonksiyonel olarak bozukluğu olduğu düşünülen kortikal merkezlerinde düzenleme (aktivasyon veya inhibisyon) yapmak sureti ile tedavi edici etki oluşturmaktadır. Psikiyatrik hastalığa ve hastanın gösterdiği semptomlara göre aktivasyon (arttırma) veya inhibisyon (baskılama) yapılmaktadır. Aktivasyon veya inhibisyon işlemi cihazın çalışma parametrelerinde yapılan bir dizi değişiklikle oluşmaktadır.
Transkranial manyetik uyarım tedavisi nasıl uygulanmaktadır?
İşlem TMU uygulama odasında uygulama yapma eğitimi almış hekim tarafından belirlenen randevu saatinde uygulanmaktadır. Her bir TMU seansında hastanın birime girişinden çıkışına kadar geçen süre yaklaşık 45 dakika olmaktadır. Genel olarak 20 seans yapılır, seanslar hafta içi her gün yapılır. Duruma göre tedavi 10 seans uzatılabilir. Tedavi kürü bittikten sonra klinik duruma göre iyilik halini sürdürmek için TMU tekrarlanabilir. Tekrar kürünün seans sayısı ve sıklığı TMU yanıtına göre değerlendirilir.
Manyetik alanın gücü hastadan hastaya değişebilmektedir. Bunun için bir dizi ölçme işlemi yapılır. Ölçme işlemi sırasında beyinin kas hareketleri ile ilgili bölgesine karşı el başparmağında hareket gözleninceye kadar akım arttırılır. Bu doza motor uyarılma eşiği denir.Tedavi dozu da genellikle bu eşiğin %80 ile %120’si arasında değişir. Ayrıca hedef beyin bölgesinin tespiti için de bir dizi antropometrik ölçümler yapılır.
Uygulama düşük frekanslı (saniyede 1-5 atım) ve yüksek frekanslı (saniyede 10-20 atım) olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Bu uygulama hastalığa göre değişmektedir.
Transkranial manyetik uyarım ile yapılan tedaviler her psikiyatrik hastalık için aynı mıdır?
Depresyon, Obsesif Kompülsif Bozukluk, Yaygın Anksiyete Bozukluğu veya diğer bazı psikiyatrik hastalıkların tedavisinde kullanılan TMU her hastalık için farklı parametrelerle uygulama yapılır. Seans sayısı da hastalığa göre değişiklik göstermektedir.
Transkranial manyetik uyarım tedavisinin yan etkisi var mıdır?
Nadir olgularda özellikle özgeçmişinde Epilepsi hastalığı olanlarda nöbeti tetikleyebileceği bildirilmiştir. Gebelerde fetüse 60 cm’den yakın tutulmamalıdır. Kulak bölgesine uygulanmamalıdır. Uygulanması gerekiyorsa tıkaç takılmalıdır. TMU uygulaması sonrası on hastadan birinde tek doz ağrı kesici kullanımı ile veya birkaç saat içerisinde kendiliğinden geçen hafif baş ağrısı görülebilir. TMU uygulaması sonrası nadiren uyku bozukluğu görülebilir. TMU uygulanması planlanan hastalarda kalp pili (pacemaker) yapay kalp kapakçığı, baş veya boyunda mermi çekirdeği veya metal bir aygıt, kulakta tüp veya işitme cihazı, gebelik ihtimali, geçirilmiş epilepsi nöbeti, ailede epilepsi hastalığı mevcudiyeti, inme ya da başka bir nörolojik hastalık geçirme öyküsü, geçirilmiş beyin ameliyatı gibi durumlar varsa bunun mutlaka bildirilmesi gerekir.