Travma Nedir?
Yazar Gözde Nalçacı • Psikolog • 13 Nisan 2022 • Yorumlar:
Travma kelimesini belki de çok kere duymuşsunuzdur. « Travmalarım tetiklendi. » « Tetiklendim ;» « Travmatize oldum. » Peki tam olarak nasıl bir şeydir bu travma dediğimiz şey?
Hissettiğimiz bazı yoğun duyguları adeta fotoğraf karesi çeker gibi bedenimiz anlık bir görüntü, bir ses, koku veya bir kelime ile birlikte kaydeder. Bazı duygularımızın ve yaşadağımız bazı olayların, o an gerçekten yaşanıyor olduğuna inanamayarak irili ufaklı bir şok geçiririz. Daha sonra anlaşılıp iyileştirilmesini umarak bilincimizin derinliklerine atarız. Yaşarken anlamlandırmakta güçlük çektiğimiz ya da gerçekliğini kabul edemediğimiz bu olaylara travma diyoruz. Travmalar çaresizce çözülmeyi beklerler. Böylesi bir şeyin yaşanmamış, düşünülmemiş, hissedilmemiş olması gerektiğini düşünen zihnimiz bizi korumak için yapar bunu.
İşte bu sakladığımız, kendimizden uzaklaştırmak istediğimiz deneyimler birikip çoğalarak kendimizde düğümlendikçe düğümlenir. Gitgide kendimizi bir bütün olarak sevmekten uzaklaşırız. Travmalarımızı bulup iyileştirdiğimizde kendimizi bu, zamanda sıkışmış düğümlerden kurtarıp daha huzurlu insanlar hâline gelebiliriz.
Küçük yaştaki travmaları hatırlayabilir miyiz ?
Bir insana karşı hissettiğiniz kötü bir duyguyu hatırlayıp tam olarak hangi kelimelerin veya olayın size öyle hissettirdiğini hatırlamadığınız oldu mu ? Eğer olduysa daha iyi anlayabilirsiniz. Bedenimiz, hissettiğimiz duyguları net bir şekilde kaydetme özelliğine sahiptir. Bilincimiz olaylar arasındaki örüntüleri algılamaya, adlandırmaya başlamadan öncesinde de duygularımız kaydedilir. Kaydedilen bu duyguları ortaya çıkarabilecek terapi yöntemleri vardır.
Travmaları hatırlamak neye benzer ?
Anlık bir görüntünün zihinde belirmesi. Belirli bir şey düşünüldüğünde hissedilen bir duygu. Ağızda bir tat. Bir şeyin kokusu. Bedenin bir yerinde duyulan baskı ya da acı hissi. Bir düşünce…
Nasıl şeyler travma olabilir?
Travmalar kişiden kişiye değişir. Sizin için travma yaratmayan bir şey, bir başkasında yaratabilir. O anda yanında kim olduğuna, yaşına, olayı yorumlama biçimine ve başka faktörlere göre değişebilir. Yine de örnek vermek gerekirse:
Birine sevgiyle yaklaşırken sizi itmiş olması.
Annenizin karnındayken görmüş olduğu fiziksel ya da psikolojik şiddet.
Çocukken size çok fazla söylenmiş, benlik algınızı zedeleyen cümle ve kelimeler.
Gözünüzün önünde yaşanmış ve çaresiz ya da suçlu hissettiğiniz olaylar.
Rahatsız olduğunuz, kötü hissettiğiniz ama sesinizi çıkaramadığınız anlar.
Sınırlarınızı koruyamadığınız zamanlar.