Tükürük Bezi Ameliyatı Sonrası Süreç
Yazar Çetin Vural • Kulak Burun Boğaz Doktoru • 15 Ağustos 2019 • Yorumlar:
Ameliyattan sonraki ilk iki hafta:
Tükürük bezi tümörü nedeniyle ameliyat edilen hasta, genellikle bir ya da iki günlük hastanede kalış sonrası taburcu olabilmektedir. Ameliyat sonrasında, ameliyat sahasındaki kan ve sıvı birikimini dışarıya almak için dren adı verilen bir borucuk yerleştirilir. Dren çoğu kez, 24 ile 48 saat arası bir sürenin sonunda çıkartılır. Ancak sahada birikim olmasını önlemek için sargılı bir pansuman 3-4 gün daha kalacaktır. Ciltte dikişiler var ise hekimin tercihine göre 5. ile 7. günlerde alınır.
Bu süre zarfında toplam 3 veya 4 kez pansuman yeterli olmaktadır. Eğer cilt kesisi kendinden eriyen özel ipliklerle gizli şekilde kapatıldıysa dikişlerin alınmasına gerek olmayacaktır. Hasta ameliyatın haftasında çoğu kez rahatlıkla banyo yapabilir hale gelir.
Tükürük bezi tümörü nedeniyle ameliyat edilen hasta, genellikle bir ya da iki günlük hastanede kalış sonrası taburcu olabilmektedir.
Ameliyat sonrasında, ameliyat sahasındaki kan ve sıvı birikimini dışarıya almak için dren adı verilen bir borucuk yerleştirilir. Dren çoğu kez, 24 ile 48 saat arası bir sürenin sonunda çıkartılır. Ancak sahada birikim olmasını önlemek için sargılı bir pansuman 3-4 gün daha kalacaktır. Ciltte dikişiler var ise hekimin tercihine göre 5. ile 7. günlerde alınır. Bu süre zarfında toplam 3 veya 4 kez pansuman yeterli olmaktadır. Eğer cilt kesisi kendinden eriyen özel ipliklerle gizli şekilde kapatıldıysa dikişlerin alınmasına gerek olmayacaktır.
Tükürük bezi ameliyatları sonrası ağrı, nadiren katlanması güç düzeydedir ve ilk birkaç gün ağrı kesicilerin uygulanması, ağrı ile başa çıkmak için çoğu kez yeterli olacaktır. Enfeksiyon ihtimaline karşı çoğu hekim, hastasına 3-4 gün kadar antibiyotik verilmesini uygun görebilir.
Ameliyattan uyandıktan sonra hastaya, anestezi etkisini atlatana kadar 3-4 saatlik bir süre boyunca ağızdan gıda ya da sıvı verilmez. Ameliyat günü ilerleyen saatlerde genellikle yumuşak, sıvı gıdalarla beslenen hasta çoğu kez ertesi günden itibaren normal gıdalar ile beslenmeye geçer. Ancak özellikle kötü huylu tümörler nedeniyle yapılan çok kapsamlı cerrahilerden sonra hastanın kendine gelmesi ve eski beslenme düzenine geçmesi daha uzun sürebilir.
Ameliyat sonrası daha geç dönemde çıkabilecek sorunlar
Parotis ve submandibuler bezinin tek taraflı alınması, tükürük yetersizliği ve ağız kuruluğu gibi sorunlara yol açmaz. Yüzün diğer tarafındaki tükürük bezleri ve mikroskobik tükürük bezleri eksik olan bezin işlevini üstlenir.
Parotis tükürük bezi ameliyatından aylar sonra ortaya çıkabilecek bir sorun, ‘Frey Sendromu’ olarak adlandırılır. Bu durum, yemek sırasında yüzün ameliyat edilen tarafında terleme ve kızarıklık oluşması şeklinde kendini gösterir. Sebebi, tükürük bezine giden ve tükürük üretimini sağlayan sinir liflerinin ameliyat sonrası ciltteki ter bezlerine ulaşmasıdır. Nadiren ortaya çıkan bu durum, çoğu kez hasta tarafından tolere edilebilmekte ve hayat kalitesini olumsuz etkilememektedir.
Özellikle iri tümörler nedeniyle yapılan parotis bezi ameliyatlarından sonra kulak önünde veya kulağın altına doğru bir çukurluk meydana gelebilmektedir. Zaman içerisinde yağ dokusunun artışıyla bu bölgenin kendiliğinden düzelme ihtimali yüksektir.
Ameliyat sonrası geç dönemde görülebilecek bir başla sorun da ameliyat kesisinin belirgin bir izle iyileşmesidir. Esmer tenlilerde ve zencilerde daha sık görülen bu durum büyük ölçüde kişinin genetik özellikleri ile ilgilidir. Bu sorun, çok nadir olarak görülmektedir.
Genel olarak yüz ve boyun bölgesinde yapılan ameliyatlarda, kesinin planlanması ve ameliyat sonrası dikilerek kapatılması, kozmetik kaygılar göz önünde bulundurularak özel itina ile yapılmaktadır. Buna karşın, geç dönemde oluşabilecek yara izinden (nedbe dokusu) kaçınmak için hastalardan kesi bölgesini bir yıl kadar güneşe göstermemeleri istenir. Açık havalarda dışarı çıktıklarında yüksek koruma faktörlü kremler ile veya eşarp, fular gibi aksesuarlarla korumaları önerilmektedir. Ayrıca, bazı krem ve jel şeklindeki ilaçların, yara dokusunu daha az belirgin hale getirebilmesi mümkündür.
Tükürük bezi kanseri nedeniyle çene kemiği çıkartılması, boyun cildinin çıkartılması gibi müdahaleler olmadıkça ya da aynı nedenle ameliyat sonrası radyoterapi, kemoterapi gibi ağır tedaviler uygulanmadıkça tükürük bezi ameliyatlarının geç dönemde beslenme, konuşma gibi fonksiyonlar etkilenmez.