UYKU APNESİ

SAĞLIKLI BİR UYKU NASILDIR

Uyku yüzyıllardır bilim adamlarının ilgisini çeken bir bilinmezdir.Son yıllarda yapılan yoğun uyku araştırmaları bu sürecin pasif bir süreç olmadığı sıkı kontrol edilen ve oldukça karmaşık bir süreç olduğunu göstermiştir.Bazı çalışmalar özellikle rüyaların çok görüldüğüuyku evresinin,uyanıkken aldığımız verilerin beyinde işlendiği ve kodlandığı bir dönem olduğuna işaret etmektedir.Özellikle REM uykusunun öğrenme ve bellek açısından çok önemli olduğu düşünülmektedir.

Uyku;EEG çalışmalarına göre uyanıklık ve 5 uyku evresi olmak üzere 6 evreden oluşur.Rüyaların sık görüldüğü dönem REM dönemidir.Bu dönem hızlı( Rapid) Göz (Eye) Hareketleri(Movement) kelimelerinin baş harflerinin kısaltılması ile adlandırılmıştır.Ayrıca hafif dereceden ağıra doğru olmak üzere 4 ayrı dönemin olduğu non-REM dönemi vardır..Doğumdan itibaren gittikçe azalan bir periyot çizen uyku,yeni doğanda 17-18 saat iken ,erişkinde 8-9 saate,yaşlılıkta ise 4-5 saate kadar iner.
İYİ BİR UYKU İÇİN NE YAPMALI:

1-Mümkün olduğu kadar aynı saatlerde yatıp kalkmalı.Geç saatte bile yatılsa aynı saatte kalkmaya gayret edilmeli ve uyku ritmi bozulmamalıdır.
2- Yatmadan önce ağır egzersizler yapılmamalı ve yemek yenilmemelidir.
3-Yatak odası aşırı ışık ve sesten arındırılmalıdır.
4-Yatağa girdikten sonra yarım saat içinde uyku gelmez ise yatmaya devam etmeyip yataktan kalkarak gazete ve kitap okuyarak uykunun gelmesi beklenmelidir.
5-Uyumadan önce kahve,asitli içecekler , heyecanlı ve korku filmleri seyredilmemell

UYKU APNE SENDROMU NEDİR

Apne; uykuda solunumun 10 saniyeden fazla durması olarak bilinir.Uykuda Apne Sendromunda gece boyunca kişide sık sık uykuda nefes durması sonucunda kişi uyuyor olsa bile beyinde tam bir uyuyama oluşur.Ancak EEG de görülebilen bu durum neticesinde kişi tam olarak uyuyamadığı için sabahları yorgun ve dinlenmemiş olarak kalkar.Hata gece uzun süreli uyusa bile hep yorgun ve uykusuz gibidir.En ufak bir hareketsizlik durumunda (TV karşısında otururken,kitap ve gazete okurken) uyuyakalır.

Kişilerde geceleri horlama en önemli belirtidir.Çoğu zaman eşini ve komşularını rahatsız edecek düzeye kadar gelebilir.Geceleri sık tuvalete gitme,sabah baş ağrısı,sabah ağız kuruluğu,terleme,unutkanlık,konsantrasyon azlığına sık rastlanır.

UYKU APNE NASIL OLUŞUR VE TEŞHİS YÖNTEMİ

Bu kişilerde genellikle üst solunum yolu ,geniz ve boğazdaki iç yapıların daralması söz konusudur Büyük dil,büyük bademcik,küçük çene,çocuklarda geniz eti(adenoid), burun kemiği eğriliği,alerjik nezle,alkol,uyku ilaçları hastalığa sebep olabilir veya arttırabilir.
Bu çeşitli anatomik bozukluklar neticesinde kişiler nefes alırken küçük dil ve geniz bölgesindeki kasların kasılması ve sarkması neticesinde hava yolu daralır.Bunun sonucunda horlama , akciğere giden hava miktarında azalma ve soluk durması oluşur.

HASTALIĞIN TEŞHİSİ:

A-Hastada genellikle gündüz uykululuk hali mevcuttur.
B-Uykuda nefes durması periyotları vardır.
C-Horlama en sık belirtidir
Bu 3 temel belirti olan kişiye polisomnografik tetkik yapılması ile teşhis doğrulanır.

Polisomnografide bir saatlik uykuda 10 saniyeden uzun süren nefes durma sayısı beş ve üstünde ise teşhis konulur.

UYKU APNEDE TEDAVİ

Maalesef sık görülen bir hastalık olmasına rağmen çoğu zaman önemsenmeyen,utanılan,doğal karşılaşılan bir hastalık olarak kabul edildiği için hastalığın çok ileri dönemlerine kadar hekime müracaat edilmez.Genellikle kişinin eşlerinin zorlamasıyla hekime başvurulur.
Tedavide öncelikle bir KBB uzmanı tarafından bir anatomik bozukluk yönünden incelenmesi varsa düzeltilmesi uygundur.Hastada guatır,KOAH,kalp yetmezliğinin beraberinde varlığı araştırılmalıdır.Özellikle tanıklı apne (hastanın yakınları tarafından uykuda nefes durması tarif ediliyorsa) uygun teknik ve personel donanımına sahip bir uyku laboratuarında polisomnografi tetkiki yapılarak tanı konulmalıdır.

Tedavide en sık kullanılan yöntem CPAP maske ile yüksek basınçlı bir havanın burun yoluyla hava yollarına uygulanmasıdır.Bu basınç sayesinde daralan hava yolları açılır ve kişideki horlama ve soluk durması ortadan kalkar.Yalnız bu tedavinin etkili olabilmesi için maskenin gece boyunca sürekli takılı kalması gerekir.
Ayrıca kişilerin sırt üstü yatmaması,akşamları uyku ilacı ve alkol almaması,aşırı kilolu ise kilo vermesi gibi destekleyici tedavi yöntemleri de uygulanmalıdır.