Uyku Bozuklukları
Yazar Ahmet Cemal Bal • Psikiyatrist • 17 Ekim 2022 • Yorumlar:
Uyku nedir?
Uyurken beyin bilinçsiz olmasına rağmen vücut işlevleri aktif kalır. Uykuda bizim genel sağlığımız açısından gerekli olan birçok şey olur. Yeteri uyku alınmadığında kişi kendisini yetersiz yorgun hisseder. Kişinin fiziki, akli sağlığı, sağlıklı düşünme ve yapabilirliği etkilenir.
80 tip uyku bozukluğu olmasına rağmen önemlileri aşağıda tanımlanmıştır.
İnsomnia: Uykuya dalamama ve uykuyu sürdürememe olarak tanımlanır aynı zamanda en sık rastlanan uyku bozukluğudur.
Uyku apnesi: Uykuda 10 saniyeden fazla solunumun durması durumudur.
Huzursuz bacak sendromu: Ayaklarda onları hareket ettirmek zorunda bırakan karıncalanma ya da iğnelenme şeklinde rahatsızlık hissi olması
Hipersomnia En önemli nedeni narkolepsi olup kişinin gündüz uyanık olarak kalamamasıdır.
Sirkadian ritm bozukluğu: Uyku, uyanıklık döngüsünde problemler ile kendisini gösterir. Kişi yeterince uykusunu alamaz, uyanık kalması gereken alanlarda uyanık kalamaz.
Parasomnia: Uykuya dalarken garip şeyler yaşama, uykuda ve uyanırken garip yaşantıları yaşama şeklinde olur uykuda konuşma ,gezme vs.
Gündüz kendini yorgun hissetme uykusuzluğun en önemli nedenidir. Ama uykuya yeterince zaman ayırmama da bazen yorgunluğun sebebi olabilir. Yaş sağlık durumu gibi durumlar uykuya ihtiyacı etkiler
Erişkin bir insan için 7-8 saat olarak uyku gereklidir.
Uyku bozukluklarının sebepleri nelerdir?
-
Kalp hastalıkları, sinir sistemi hastalıkları, akciğer hastalıkları, ağrı
-
Depresyon ve anksiyete gibi ruhsal hastalıklar
-
İlaçlar
-
Genetik.
-
Çoğu kez sebep belirsizdir.
-
Uyku bozukluğuna katkıda bulunan etmenler
-
Kafein ve alkol alımı
-
Gece çalışma nedeniyle düzensiz uyku saatleri
-
Yaşlanma (yaşlanmada derin uykuda kalma azalır kolay uyanma olur ve toplam uyku süresi azalır.)
Uyku bozukluğu belirtileri nelerdir?
-
Uykuya dalmak için hemen hemen her gün 30 dakika zaman harcamak
-
Düzenli bir şekilde her gece birkaç kez uyanmak ve sonrasında uykuya dalmada zorluk yaşamak
-
Sabahları erken uyanmak
-
Gündüz uykulu olmak ve uykuya dalmak uyunmaması gereken zamanlarda uyumak
-
Uyku arkadaşına göre uykuya dalmada horlama boğulur gibi olma solunum durması(apne) yaşama
-
Özellikle akşamları ve uykuya dalarken ellerimde ve bacaklarda karıncalanma iğnelenme tarzında hissiyat olması ve masaj ve hareket ettirme gereği hissetme.
-
Uyku arkadaşına göre gece uykuda tekme atma kol sıçraması şeklinde hareket bozuklukları yaşama
-
Uykuya dalmış iken veya yarı uykulu iken canlı rüyalar görme
-
Kızgın ve korkmuşken ve gülerken kaslarında ani zayıflık hissetme
-
Uykudan uyanırken hareket edememe