Uyku Laboratuvarı Nedir?
Yazar Hakan Levent Gül • 2 Kasım 2016 • Yorumlar:
Hastanın uyku ile ilgili kaydedilebilir tüm verilerinin bilgisayara sonradan incelenmek üzere kaydedildiği yerdir. Ev ortamı hassasiyetinde oluşturulan özel bir odada hasta uyurken gece boyu izlenir ve kameraya kaydedilir.
Normal uyku ve bazı hastalıklarda oluşan uyku arasındaki değişikliklere ilişkin bilgiler uyku laboratuvarlarında yapılan incelemeler sonunda elde edilmiştir. Uyku laboratuvarındaki polisomnografik kayıtlamalar en temel verileri sağlamaktadır. Polisomnografik incelemeler sırasında üç boyutta kayıt yapılabilmektedir.
EEG: Elektroanselograf aracılığıyla tüm gece uykusu boyunca elektroanselografik kayıtlamalar yapılarak kişinin uyku uyanıklık dönemleri ve uykunun evreleri belirlenir.
EOG: Elektro-okülograf aracılığı ile göz hareketleri belirlenebilmektedir.
EMG: Elektromyograf ise kaslardan elektromyografik kayıtların yazılmasına olanak sağlar. Kasların kasılı ya da gevşemiş olduğu dönemler belirlenir.
EKG: Kalp ritmi, kalp hızı gibi bulgulara ulaşmak için kullanılır.
Pulse Oksimeter: Uyku sırasında kanda dolaşan oksijen saturasyonu ölçülebilmektedir. Oksijenin azaldığı dönemler ve dönemlerin sayısı, süresi ve derinliği gibi bilgilere ulaşmamızı sağlar
Uyku merkezlerinde bunlar dışında daha birçok parametreler incelenmektedir; Hava akım ölçümü ile nefes alış verişlerin derinliği, düzeni takip edilir, nefes durmaları belirlenir. Vücut pozisyonu takibi ile sırtüstü ya da diğer pozisyonlarda uykudaki değişiklikler kaydedilir. Horlama sesinin kayıtları, bacak hareketleri gibi daha birçok parametre izlenir kayıt edilir ve değerlendirilir.
Uyku laboratuvarında özellikle; kendisini horlama, uykuda nefes tutma ve gündüz uykululuk ile belli eden uyku apne hastalığı şüphesi olanlar yatırılmaktadır.
Hangi Hastalarda Uyku Apnesi Düşünelim?
· Horlama
· Uykuda nefes kesilmesi
· Sabah yorgunluğu-Sabah baş ağrısı
· Gün içinde uyuklama isteği
· Dikkati toplama bozukluğu
· Sosyal hayatın etkilenmesi
· İşte başarısızlık
· Trafik kazalarında artış
· Kalp sorunları ve hipertansiyon
· Gastroözofageal ve larengofarengealröflü
· Cinsel isteksizlik
Hekimin hastaya soracağı 3 soru uyku apne hastalığını tanımasına yardımcı olur:
1. Horlama var mı?
2. Uykuda nefes kesilmesi var mı?
3. Gün içi uyuklama isteği var mı?
Uyku Laboratuvarımız Açıldı, Neler Yapıyoruz…
Hastanemizdeki Uyku Bozuklukları Merkezi, 1 özel oda ve teknisyen gözlem odasından oluşmaktadır. Deneyimli teknisyenlerimiz tarafından hastaların kayıtları kamera sistemi ve bilgisayar aracılığı ile gece boyunca izlenmektedir.
Laboratuara hastalarımız 21.00-22.00 arasında alınmakta olup uyku teknikerleri tarafından elektrotlar yerleştirilerek tüm gece boyunca kayıt yapılmaktadır. Uyku esnasında yapılan en az 6 saatlik kayıt yeterli olacaktır.
Niçin yapılıyor?
Polisomnografi uyku bozukluklarının teşhis ve değerlendirilmesine yardımcı olmak için kullanılmaktadır.
Nasıl yapılacak?
Özellikle elektrot, sensörler ve video kaydı.
Teknisyenimiz çalışma öncesi yaklaşık 30-45 dakika arası süren, vücudunuzun belli bölgelerine elektrot ve sensörleri bağlama işlemini yapacaktır. Bu elektrot ve sensörler aracılığı ile gece boyunca beyin dalgalarınız, horlamanız, kalp elektronuz (EKG), solunum eforunuz, çene-göz ve bacak kas aktiviteniz ve kandaki oksijen düzeyiniz kayıt edilecektir.
İhtiyaç duyduğunuzda yatağınızın başındaki alarm düğmesi ile iletişim kurabilir, istediğiniz zaman tekniker cihaz bağlantısını çıkararak lavaboya gidebilirsiniz.
Uykunuz geldiğinde teknikerimiz ışıkları kapatır ve uyku çalışmanızı başlatır.
Ne kadar sürer?
Tüm gece, ortalama 6 saat.
Ne zaman yapılacak ve sonuçlanacak?
Randevu tarihi ve sonuç alma süresi: çalışmamızda toplam 1000 sayfaya yakın veri gece boyunca kayıt edilmektedir. Tanınızın konulması için Nöroloji Uzmanımız tarafından bu veriler yeniden incelenerek yorumlanacaktır. Sekreterimiz en kısa sürede sizi arayarak raporunuzun hazır olduğunu bildirecektir.
Kim tarafından yapılacak ve değerlendirilecek?
Uyku teknisyeni tarafınca kayıtlar alındıktan sonra, Nöroloji Uzmanımız tarafından değerlendirme, skorlama ve raporlama yapılacaktır.
Uyku Testine Gelmeden Önce:
· Sakinleştirici türde ilaçlar kullanılıyorsa 1 hafta önce kesilmesi tavsiye edilir. Yatış günü, akşamüzeri duş alın, sakallarınızı kesin, göğüs kıllarını ve bacak ön yüzündeki kılları temizleyin. Duş sonrası lütfen nemlendirici kullanmayın ve saçınıza sprey, jöle ve yağ içeren ürünler kullanmayın. O gün öğleden sonra içki çay, kahve, gazlı içecekler tüketmemesi, reflüye neden olabilecek portakal, mandalina gibi yiyeceklerden uzak kalınması tetkikten 4 saat önceden sonraki zamanda sigaradan uzak kalınması tetkikin sağlıklı olması için gerekmektedir. Yatış esnasında kollu ve bacaklı pijama ile gelinmelidir.
· Özellikle çene bölgenizi traş yaparak temizleyin. Eğer 1 cm’ den uzun sakalınız varsa traş olmanıza gerek yoktur, özel bir yapıştırıcı ile elektrotlar bağlanacaktır.
· Varsa ojelerinizi ve takma tırnağınızı çıkarın.
· Her türlü özel isteğinizi bize söyleyebilirsiniz.
Yanınızda Getirmeniz Gerekenler
· Kurumsal sevkiniz varsa çalışma günü yanınızda getirin.
· Rahat bir uyku uyumak için kendi pijama ve terliğinizi getirin.
· Kullandığınız ilaçları getirin.
Kendinizi evinizde hissetmenizi sağlayacak her türlü eşyayı (yastık, oyuncak gibi) yanınızda getirebilirsiniz.
Kimler Uyku Laboratuvarına Başvurabilir?
*Horlayan,
*Uykuda nefesinin kesildiği belirtilen,
*Gündüz yorgun ve uyuklaması olan hastalarda, kesinlikle şüpheleniriz,
Yukarıdakilerden birine aşağıdaki şıklardan 1-2 si eklenirse yine şüpheleniriz.
*Obezite
*Gece terlemesi
*Gece idrarı
Ayrıca, hipertansiyon, kalp ritim bozukluğu, sol ve sağ kalp yetmezliği, diyabet, kronik obstruktif akciğer hastalığı, beyin damar hastalıkları varsa bu hastalar riskli hastalardır ve muhakkak uyku apnesi açısından tetkik ve tedavileri yapılmalıdır.
Uyku Apnesi Tedavi Edilmezse Hangi Hastalıklar Görülür?
A. Kalp Damar Sistemi Hastalıkları
Hipertansiyon
İskemik kalp hastalığı
Sol kalp yetmezliği
Sağ kalp yetmezliği
Kalpte ritim bozuklukları
Ani ölüm
B. Akciğer Hastalıkları
Astıma yatkınlık
C. Sinir Sistemi Hastalıkları
Beyin damarlarında daralma
Gündüz aşırı uyku hali
Sabah baş ağrısı
Uykuda sara hastalığı
Huzursuz ve yetersiz uyku
D. Psikiyatrik Hastalıklar
Bilişsel bozukluk
Anksiyete, depresyon
E. Hormon Hastalıkları
Cinsel isteksizlik
Cinsel işlev bozukluğu
F. Böbrek Hastalıkları
Gece idrara çıkma
İdrardan protein kaçağı
G. Mide-Barsak Sistemi (Gastroözefajialreflü) Hastalıkları
Kan hastalıkları (Polisitemi, kan akışkanlığının azalmasına neden olmakta)
Sosyal sonuçlar
Okul ve iş performansında azalma
Raporlu olma süresinin artması
Çocuklarda hiperaktivite
Sosyal ilişkilerde bozulma (Boşanmalar vs.)
Kazalar (trafik, ev, iş)
Yaşamı tehdit eden ve yaşam kalitesini bozan sağlık sorunları ortaya çıkar.