Uyku Üzerine Notlar
Yazar Mehmet Celalettin Üner • Psikiyatrist • 27 Kasım 2019 • Yorumlar:
Uyku ,uyanıklık bilincinin kısmen ortadan kalktığı,yaşadığımız sürece ihtiyacımız olan,sağlığımız için mutlaka gerekli,olmaz sa olmaz bir davranıştır.Bedenimiz,uykuda kendini adeta yeni baştan ayarlar.Bu dönemde kalp atışları,damar tansıyonu,solunum değişir.Hormonal sistem,organlarımız ,sinirlerimiz uykuya uygun bir sürece girer.Bu sırada beynimizin birçok merkezi ,bu sürece uygun davranır.Rüyalar da ,bu yeniden organize etme fonksiyonunun sonucudur.Fiziksel ve ruhsal sağlığımız için tüm düzenlemeler bu dönemde olur.
Uyku ile ruhsal durum arasında çok ilişki vardır.Sağlıklı bir insanın uykusuz bırakılması ile bir takım ruhsal problemler yaşadığı herkesin gözlemlediği bir konudur. Daha uzun uykusuzluklarda ciddi ruhsal sorunlar ortaya çıkabilir.Psikiyatrik hastalıkların bir çoğunda uyku sorunu vardır. Bazan hasta uykusuzluk veya aşırı uyku nedeniyle bize gelir.Görüşme sonucu psikiyatrik bir rahatsızlık geçirdiğini tespit ederiz. Bunların başında depresyonlar gelir.Uykunun az olması gibi, fazla uyuma da sağlıklı değildir.Bedensel veya ruhsal birçok hastalığın habercisi olabilir.Psikiyatrik tedaviye aldığımız vakalarda düzelme başladığının önemli göstergelerinin başında uykunun düzelmesi gelir.Kişi de uykusu düzelmeden klinik olarak düzelse bile ,daha iyi olduğunu kabul etmez.
Uyku sürecinde kişi çeşitli davranışlar gösterebilir. Uykuda konuşma,kalkıp yürüme,korkma,
Saldırma,ağlama gibi bir çok durumun psikiyatrik veya nörolojik temelleri olabilir.Kesin tanı için uyku laboratuarında bir gece izlenmesi gerekebilir.
Uyku ile ilgili bazı davranışların patolojik izahı olmayabilir.,Genetik nedenlerle birkaç ailede
kişiler aynı uyku sorununu yaşayabilirler.
Uyku ile ilgili önemli bir başlık ta uykunun zamanında kaymalardır.Geç yatıp,geç kalkma,erken yatıp erken kalkma çok rastladığımız tablolardır.Düzensiz saatlerde uyuma ve uyanma yaşlı populasyonda çok gördüğümüz bir yakınmadır,genellikle bilişsel bozulmalarla birliktedir.
Uyku bozukluklarının tedavisi,nöroloji ve psikiyatriyi ilgilendiren rahatsızlıkların doğru tanısının
konulması ile olur.Aksi taktirde şahıs hekim hekim gezer durur.Bazan çok basit bazı tedbirlerle sorunun çözüldüğünü görürüz.Kontrole gelen hasta şaşkınlığını ve mutluluğunu ifade eder.
Sonuç olarak uyku sorunlarının önemsenmesi gerektiğini öneriyoruz.Psikiyatrik tablolar gibi,
tıbbi tabloların tanısının da uyku sorununun nedeni araştırılırken konulduğu çokça rastladığımız bir olgudur.