Vajinismus Belirtileri Nelerdir?

Normal ve çoğu zaman keyifli bir ön sevişme sonrasında erkeğin cinsel birleşme isteği karşısında kadında endişe, korku ve adeta bir panik hali başlamasıyla birlikte vajinanın girişinde ve vücudun diğer bölümlerinde kaslar kasılmaya başlar. Acı çekeceğini düşünen kadın sonunda eşini reddeder; bacaklarını sıkıca kapatır ve eşini iterek ilişkiyi sonlandırır.

PC kasında istemsiz kasılma şeklinde kendini gösteren bu vajinal refleks sadece cinsel ilişki esnasında değil, kadının jinekolojik muayenesi sırasında, tampon kullanımı durumunda ya da parmağın vajene sokulması gibi vajene herhangi bir girişim içeren her türlü durumda da tetiklenebilir.

Bu durumda vajene herhangi bir şeyin girmesi mümkün değildir ve her türlü girişim çabası son derece rahatsızlık verici veya imkansızdır. Çünkü istemli ve istemsiz olarak kasılan kaslar girişe engel adeta bir "duvar" gibidir.

Vajinismus problemi sonlandığı anda, tüm bu kasılmalar çok kısa zamanda kendiliğinden kesilecek ve beden normal durumuna dönecektir.

 

Cinsel birleşme (penetrasyon) neden mümkün olmuyor?

Cinsel ilişkide ön sevişme sonrasında penisin vajinaya girmesi ile ilgili sürece "birleşme (penetrasyon)" adı verilmektedir.

Cinsel ilişki; çok sayıda koşullu tepkiyi içeren bir aktivitedir. Eşinizle her şeyin çok iyi bir uyum içinde olduğu durumlarda, vücudunuz otomatik pilota bağlanmış gibi davranabilir ve çok keyifli yaşantılar edinebilirsiniz.  Ancak çiftler ilk beraberliklerinde bu uyum ve doyumu yakalayamayabilirler; çünkü bu uyum öğrenilebilen bir özelliktir.  Sinir ve kas sistemi bu uyumu öğrenecek ve ilgili davranışlarda da kolayca hatırlayacaktır.

 

Normalde ilk birkaç cinsel deneyimden sonra cinsel ilişki çok daha tatminkar ve keyifli olmaktadır. Vücut ve zihin penis girişine izin verir ve cinsel ilişkiyi olumlu bir beklenti olarak öğrenir. Bu sağlıklı mesajların sonunda cinsel ilişkiye yönelik davranımlar da cinsel heyecanlanmaya neden olur.

 

Vajinismus problemi olan kadınlarda, vücut ve zihin asla cinsel ilişkiye yönelik ortak ve pozitif bir deneyime sahip değildir. Bu kadınlardaki olumsuz cinsel mesajlar çok çeşitlidir ve bu mesajlar vajen kaslarının istemsiz  refleks bir tepki  gibi kasılması için tetikleyicidir.  

 

Böylece; cinsel ilişki imkansız hale gelir ve her türlü vajen girişimi ağrılıdır. İşte bu ağrı, vajen kasının hafızasına yerleşerek her türlü girişimde kasılmasına neden olmakta ve olayı ağrılı ya da imkansız hale getirmektedir. 

Ayrıca, her türlü ağrılı girişim de bu hafızanın güçlenmesine neden olmaktadır.  Bu durum oluştuğunda da, her ne kadar kadın "eşimle cinsel ilişkiyi istiyorum" dese de, her denenen ilişkide erkek "kendini bir duvara çarpmış", kadın da  "kendi bedeni üstünde kontrolü tamamen kaybetmiş" gibi hissetmektedir.

Vajina çevresindeki güçlü PC kası, hem üreme sisteminin hem de üriner sistemin çalışmasında bir anahtar rol oynar.  Bu kaslar, idrar yapmaktan doğuma kadar bir çok işlevlerde fonksiyon görmekte ve idrar çıkışının olduğu ürethradan, kalın bağırsak çıkışı olan anüse kadar bir hat çizerek geçerek iskelete bağlanmaktadır. 

 

Vajinusmus probleminde cinsel ilişki sırasında PC kası, bilinçli bir düşünce olmaksızın istemsiz olarak çalışarak vajen girişini kapatmaktadır. Böylece de ilişki başarısızlıkla sonuçlanmaktadır.

 

Başarılı bir vajinismus tedavisinde; bu kasların yeniden çalıştırılması ve kasılmaların ortadan kaldırılması hedeflenir.  Tedavideki temel unsura bir yerde  "kas belleğinin yeniden oluşturulması"  da diyebiliriz.

 

Vajinismus sebepleri nelerdir?

Vajinismus sebepleri arasında en sık sebep psikolojik kaygılar bulunmaktadır.

Genellikle vajinismusa neden olarak geçmişte yaşanmış kötü cinsel tecrübe ya da bilinç altına kazınmış gereksiz korkular vardır.

Psikolojik nedenler arasında çocukluktan kalma korkular, aşırı katı bir toplum düzeni içinde yaşama, katı ahlak kuralları ve tabular, suçluluk, ayıp, günah gibi kavramların bilinç altına yerleşmesi, cinsellik ve ilk cinsel deneyim konusunda yerleşmiş yanlış bilgi ve ön yargılar, bilinç altında penisin vücuda girişine karşı bir korkunun olması gibi psikolojik nedenler vardır.

Özellikle bizim gibi toplumlarda genç kızlara küçüklüklerinden beri öğretilen "kızlık zarının çok değerli ve korunması gereken bir yapı olduğu" veya "kızlık zarının çok hassas ve ağrılı bir bölge olduğu" gibi düşünceler ile bu konuda takınılan katı tutumlara maruz kalan kadınlar daha çok risk altındadırlar.

Ayrıca çocukluk döneminde yaşanan kötü tecrübe ve anılar da (taciz veya tecavüzler, ev içi şiddet, katı ebeveyn tutumları) de vajinismusa yol açabilir.

Daha önce hiç vajinismus problemi olmayanlarda yaşanmış kötü tecrübeler sonucunda (doğum, düşük, kürtaj, sert bir şekilde yapılan bir jinekolojik muayene gibi) da vajinismus gelişebilir.

 

Bazen de çiftlerin cinsellikle ilgili bilgi eksiklikleri, ilk ilişki ile ilgili yanlış inanış ve önyargılar da beraberinde korku ve paniği getirerek vajinismusa yol açabilir.

Yine bazen, önceden tedavi olmuş olan kişilerde nüksler (problemin tekrarlaması) de oluşabilir.

 

Daha önce belirtildiği üzere çoğu zaman derinlerde (bilinçaltında) cinselliğe ve cinsel ilişkiye yönelik kaygı-korkular yatmaktadır ve PC kaslarının kasılması, kadını bu korktuğu durumdan koruyan bir savunma sistemi gibi gibidir.

Bilinç altındaki gereksiz korkuları yenmek için kadının ve erkeğin rahatlatılması, gevşemesi, heyecan ve korkuları yatıştıracak ruhsal bir ortam oluşturulması için uygun psikolojik destek sağlanmalıdır. 

 

Bazı kadınlarda bu yukarıda sayılan nedenlerin hiçbirisi de olmayabilir. Çocukluğunda çok rahat yetişmiş kadınlarda da sık olarak vajinismus gelişebilmektedir. Buna "nedeni bilinmeyen veya belirlenemeyen vajinusmus" denmektedir.

 

Neyse ki, vajinismus sorununu çözmek için altında yatan neden veya nedenleri bulmak şart değildir.  Önemli olan "kas belleğinin yeniden oluşturulmasını" başarmaktır.

 

Vajinismusa meyilli kişiler kimlerdir?

Özellikle çocuksu, aileye bağımlı ve ruhsal organizasyonunu sağlıklı bir biçimde tamamlamamış kadınlar risk grubunu oluşturur.  Bu gruptan özellikle yüksek sosyoekonomik düzeye sahip kişilerde vaginismus probleminin ortaya çıkma olasılığı da artmaktadır. Çocukluk çağından kalma korkuları yaşayan bireylerde bu rahatsızlığın oluşması kolaylaşır. Korkular, en çok kadının simgesel olarak zihninde aşırı büyüttüğü bir penis yüzünden çok acı çekme, parçalanma korkularıdır.

Ayrıca gebe kalma korkuları da probleme sebebiyet verebilir. Cinselliğe bakışın tutucu olduğu çevreler de risk faktörleridir.

 

Genital organlarının yapısal problemleri vajinismusa neden olur mu?

Bu konuyla ilgili bireylerin yanlış ön yargıları ve oluşturulmuş geçersiz tabuları bu durumu tetikleyebilir. Vajinismus, genital organların anatomik yapısından ilişkisiz bir şekilde ortaya çıkar.

"Benim vajinam çok küçük (veya çok dar) bu yüzden ilişkiye giremiyorum" diye bir kavram genelde yoktur,  çünkü vajina oldukça esnek bir yapıdır ve doğumda bir çocuğun 10 cm'lik başını çıkaracak kadar genişleyebilir. Bu kadınların hiçbir yapısal anormallikleri olmamasına karşın böyle düşünmeleri de doğaldır.

 

İlaveten, vajinismus gibi ağrılı ilişkiye neden olan Vulvar Vestibulitis, PID gibi başka hastalıklar vardır. Dolayısıyla, ağrılı cinsel ilişkinin nedeninin vajinismus mu ya da diğer nedenler mi olduğu tedaviye başlamadan önce yapılacak bir jinekolojik muayene ile çok iyi tanımlanmalıdır. Böylece en uygun tedavi yaklaşımı seçilecektir.

 

Vajinismus hamilelik için engel midir?

Vaginismus yalnızca cinsel birleşmeye yani penetrasyona engeldir. Vajen ağzına dökülen spermlerin yüzme kabiliyeti sonucunda gebelik oluşabilir. Ancak hamilelik şansı normale göre azdır.

 

Vajinismus tedavi edilemezse de kısırlık tedavileri ile bebek sahibi olunabilir mi?

Bu teorik olarak aşılama (IUI, İnseminasyon) veya tüp bebek tedavileri ile mümkün olmakla birlikte gereksiz bir işlemdir. Çünkü vajinismus kliniğimizde tedavilere devam edildiği takdirde tedavisi %100 mümkün olan bir problemdir. 

 

Ayrıca evlilikteki tek amaç gebe kalıp çocuk doğurmak değildir.  Aile birliğin güzel bir şekilde devamı için sağlıklı bir cinsel paylaşımın önemi büyüktür.

 

Vajinismus Türleri

Primer (Birincil)  Vajinusmus:  Bir kez bile olsun cinsel ilişkinin gerçekleşememesidir. Hastaların pek çoğu bu gruptadır, yani yıllarca geçen evliliklerine rağmen halen bakiredirler.

Sekonder (İkincil) Vajinusmus:  Önceden sağlıklı şekilde ilişki mümkün iken yaşanmış bir cinsel travma sonrası (olaylı bir doğum, kürtaj, düşük, yaşanmış sert bir jinekolojik muayene, taciz ve tecavüzler) sonucunda gelişen vajinusmus durumudur. Nadir görülen bir durumdur. 

 

Aparoni:  Bir takım fiziksel engeller sebebiyle, bireyin cinsel ilişkiye girememesidir. Vajinusmus da bir tür apareuniadır. 

 

Disparoni:  Cinsel ilişki sırasında ağrı hissetmektir.  Bazen sekonder vajinusmusun altında yatan neden bu olabilmektedir.  Eğer ağrılı cinsel ilişkiniz varsa altında yatan neden her zaman vajinusmus olmayabilir.  Çünkü disparoninin %70'i jinekolojik nedenlere bağlıdır.

 

Vulvar Vestibulitis Sendrom (VVS, Vulvar Vestibulitis):  Kızlık zarının alt kısmında aşırı derece duyarlılık oluşu sonucunda vajinismus, disparoni ve anorgazmi (orgazm olamama) gibi şikayetlerin ortaya çıkması ile ilgili bir sendromdur. Kesin teşhis hastanın ifadesindeki ilişkinin ağrılı oluşu veya hiç olmaması sonrasında, yapılan bir jinekolojik muayenede bu bölgenin dokunmakla hassaslığı ve kızarık oluşu ile kolaylıkla konulabilmektedir.

Vulvar vestibulit sendromda kesin neden bilinmemektedir. Tedavisinde, basit bir cerrahi operasyon ile ağrılı bölgedeki cilt dokusunun çıkarılması problemi tamamen ortadan kaldırabilir.  

Vajinismus ile cinsel soğukluk arasında ne gibi farklar var?

 

Cinsel soğuklukta da ayıp ve günah duygusu ön planda olmasına karşın, temel sorun "cinsel ilişkiden zevk almama" biçiminde kendini gösterir. Oysa ki vaginismusta genelde cinsel ilişkiye girmede isteksizlik yoktur ve ilişki sırasında zarar görme duygusu ön plandadır.

Vajinismuslu kadında sevişme sırasında cinsel arzu ve vajende ıslanma mevcuttur, ancak istense de cinsel birleşme başarılamaz.

Vajinismuslu kadınların çoğu hiçbir zaman ilişkiye girememiştir, yani halen bakiredir. Bununla birlikte bazı kadınlarda da daha önce cinsel ilişki başarılmışken sonradan olan bir ilişkiye girememe durumu söz konusu olabilir. 

 

Vajinismus tedavisi nasıl yapılır?

Kliniğimizde vajinismus tedavileri tamamen bilimsel yöntemlerinden oluşmaktadır. 

Vajinismus yakınması olan ve eşiyle birlikte (veya yalnız olarak) kliniğimize randevu alıp gelen kadınların tedavisindeki ilk aşama şikayetlerinin dinlenilmesi sonrasında durum hakkında bilgilendirilmeleri ve değerlendirmelerinin yapılmasıdır. Değerlendirme, vajinismus hastaları için yalnızca görsel olarak kasılmalarının şiddetini değerlendirmek amacıyla yapılır ve kesinlikle ağrısızdır. (Aslında ne ilk muayene ne de tedaviler sırasında kişiler hiç bir zaman ağrı hissetmeyeceklerdir !..)

Ayrıca bu basit değerlendirme ile olaya neden olabilecek herhangi bir anatomik problemin olup olmadığı araştırılır. %90 'u psikolojik kökenli olan bu problemde anatomik engeller ancak %10'unu içermektedir. Bu nedenle vajinismus hastalarının ilk olarak mutlaka bir jinekolog tarafından değerlendirilmesi şarttır.

Diğer taraftan "çatı kaslarını gevşetme egzersizleri" hastaya öğretilip uygulandıktan sonra bir takım davranışsal terapilere geçilir. Bu terapiler de bir takım egzersizlerden ibaret olup son derece basit ve ağrısız uygulamalardır..

Hastalarımızın, bir kaç seanstan sonra bile kasılmalarının pek çoğu geçmekte ve kendilerine olan özgüvenleri gittikçe artmaktadır.