Vajinismus

Vajinismus tüm dünyada görülen, cinsel işlev bozuklukları arasında doktora en çok başvuru sebebidir. Vajinismus belirtileri her hastada farklı olabilmekle beraber belirti çeşitliliğine göre de vajinismusun şiddeti değişmektedir.

Vajinismus nedir?

Vajinismus basit tabir ile penis vajina birlikteliğinin tam olmamasıdır. Anatomik olarak vajinismus tanımı ise vajinal girişteki pelvik taban kaslarından en çok bilinen kas olan Pubococcygeus (PC) kasının istem dışı ısrarlı güçlü kasılması ile penisin vajina içerisine girişine izin vermemesidir.

Vajinismus sorunu yaşayan çoğu çift bunun bir hastalık olduğunun, adının vajinismus olduğunun ve tedavi edilebilen bir durum olduğunun farkında değildir. Kliniğimize başvuran çoğu hastanın ilk sorusu ‘benim sorunum ne, acaba vajinismus denilen hastalık mı?‘ olmaktadır. Erkek eşler ise ‘başımıza gelene kadar hiç bilmediğimiz adını dahi duymadığım bir hastalık, nasıl oluyor anlamıyorum sanki her seferinde duvara çarpıyorum’ şeklinde ifade ederler.

Vajinismusun niye olur?

Vajinismusun %90 sebebi zihinsel kaygılar iken %10 luk kısımda anatomik sorunlar vardır.

Yapısal olarak kapalı kızlık zarı, yüksek kenarlı sert himen denilen tip kızlık zarı, vajinal gelişim kusurları (kör vajina, kısa vajina), vajinal kanal kistleri, vajinal tümörler ve dev kondilomlar jinekolojik muayene ile tanı alıp tedavi edilebilen anatomik sorunlardır. 

 

Vajinismusun tipleri var mıdır?
Vajinismusun ‘Primer Vajinismus’ ve ‘Sekonder Vajinismus’ olarak iki tipi vardır. 

 

Primer vajinismus, ilk ilişki denemesinden itibaren başlayarak halen devam eden ve hiçbir şekilde ilişkiye girememe durumudur. ‘Ömür boyu vajinismus’ olarak da bilinir.

Sekonder vajinismus ise travmatik bir jinekolojik işlem, zorlu doğum, cinsel travmalar, ilaç kullanımı ve psikiyatrik hastalıklara bağlı sonradan gelişen cinsel ilişkiye girememe halidir. ‘Kazanılmış vajinismus’ olarak da bilinir. 

 

Peki kadınlar bu hastalıktan nasıl şüphelenirler, vajinismusun belirtileri nelerdir?

 

Genital bölgeye bakamamak ve dokunamamak, kişisel temizliğini yapamamak

Ergenlik döneminden itibaren baskıcı aile ortamında yetişen kızlar genital bölgelerini kapatmak, saklayıp gizlemek uyarıları ile yetiştirilip o bölge sanki kendilerine ait değilmiş gibi düşünürler. Hatta kendilerine verilen ceza olarak görüp bakamazlar, dokunamazlar, önlerine eğik vaziyette bu yükü taşırlar. Sadece eşe sunulacak bir zevk alanı olarak görürler ve vajinismus ile yüz yüze gelirler.

Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı muayenesine gidememek, muayene masasına çıkmak istememek

Erken genç kızlık döneminden itibaren yaşanan kadınsal problemlerde doktora gitmeyi reddetme ya da gitse bile kesinlikle muayeneye izin vermeme, çıplak kalamama durumu da ileride vajinismus habercisi olabilir.

 

Mastürbasyon (kendi kendine zevk vermek) yapamamak ve yapmayı dahi aklından geçirmemek

Toplumsal ve dini baskılar ile mastürbasyonu ayıp, günah olarak gören kızlar kendi vücutlarını tanıyıp, isteklerini fark edemezler. Evlilik çağı geldiğinde ise cinsellikle ilgili yetersiz bilgi nedeniyle ilk gece problemleri yaşanabilir.

 

Hayatında sevdiği bir partneri varken onunla cinselliği istememe 

Aşk ve sevgi ile birbirine bağlı olan her sağlıklı çift cinsel olarak birbirini arzular. Ancak vajinismuslu kadın cinselliği istemez hatta düşünme aşamasında bile rahatsız olur. Partneriyle olan en ufak yakınlaşma anlarında bile bahane oluşturarak uzaklaşır ve bunu partneriyle paylaşmaktan çekinir.

 

Normal ilerleyen bir ön sevişmeden sonra birleşme anında korkma kasılma
Ön sevişme sürecinde istekle dokunan ve dokunulmasından rahatsız olmayan kadın penis vajina beraberliği sırasında aniden ‘panik atak’ benzeri tablo ile kasılır, nefes alışverişleri hızlanır, kalp atışları artarak bacaklarını kapatır, eşini ittirir. Bu tekrarlayan birlikteliklerde de olarak artık ilişkiden soğuma, cinsel isteksizlik, ereksiyon problemleri ile devam eder. Zamanla ön sevişmede de istek azaldığı için vajinal kuruluk gelişir ve artık kadın tamamen umutsuzluğa saplanır. Erkek eş ise kendisinin istenmediğini, yetersiz olduğunu düşünerek cinsel yönden isteklerini eşine iletmemeye başlar.

Eşinin yanında çıplak kalamama, dokunmasından rahatsız olma 

İlk gece yaşanan korkudan sonra eşler arkadaş gibi yaşamaya devam edip cinselliği zamana bırakmayı tercih edebilirler ve bu süreçte kadın eşinden çekinip yanında soyunamamak kendisine dokunmasına izin vermemek gibi bir davranışta bulunabilir. Genelde vajinismuslu kadınların eşleri anlayışlı, aşırı sabırlı olarak tarif edilen erkeklerdir ve onlarda bu sürece uyum sağladıklarında vajinismus erteleme hastalığına dönüşür.

 

Vajina içerisine tampon koyamamak, fitil kullanamamak, parmak ile vajinaya giriş yapamamak
Kendi parmağından bile rahatsız olup vajina içerisine hiçbir yabancı cisim girişine izin vermemek, tedavi olarak verilen fitilleri reddetmek ilişkiye girmiş kadınlarda bile devam eden vajinismus sorunun habercisidir.

 

Birkaç kez zorla olan ilişkiden sonra tamamen kendini kapatmak ilişkiyi reddetmek

İlk gece korkusu nedeniyle ağrılı zor ilişki geçiren kadın bunun sonraki süreçte düzeleceğine inanıp ilişkiye devam eder ama her seferinde aynı kasılma ve ağrıları yaşamak artık tamamen ilişkiden vazgeçme, kendini kapatıp eşine izin vermeme boyutuna ulaşır.

 

İlişkiye tam olarak girememe, penisi tam olarak içeri alamama

Her ilişki denemesinde penisin yalnızca baş kısmına izin verip sonra kasılan kadın kısmı vajinismus yanıtı gerçekleştirir ve tedavi ile düzeleceğini bilmeyen çiftler bu durumda ilişkiye devam ederler.

 

Farklı pozisyonlarda cinsel ilişkiye girememek

Yalnızca belli birkaç pozisyonu kullanıp birleşebilen ancak değişik yaklaşımlarda kasılan kadınlarda vajinismus tanısı alırlar.

Vajinismus belirtileri herkeste aynı mıdır?

Vajinismus hastalarında bu belirtilerin yalnızca 1 tanesi bulunabilirken birden çok belirti de olabilir. Her hastanın kendine özel şikayetleri olabilir ve şikayetlerin sayısına şiddetine bağlı olarak vajinismusun derecesi artabilir. Ancak çoğu hastada genel şikâyet cinsel ilişkiye girememe ve ağrılı birleşme deneyimleridir. Kendisinde bu belirtilerin olduğunu düşünen çiftlerin profesyonel destek alması gerekmektedir.

Vajinismus belirtileri gösteren kadınların başka ortak özellikleri var mıdır?

Vajinismus bir kaygı anksiyete bozukluğudur. Vajinismuslu kadınlar genel olarak hayatta fobileri olan, yoğun endişe taşıyan kadınlardır. Kliniğimize başvuran danışanların genel değerlendirilmesinde iğne yaptırma, serum taktırma, dişçi koltuğu, kedi köpek, karanlık, yalnızlık, ölüm, asansöre binme, yükseklik gibi korkular sıklıkla mevcuttur. Halk tabiri ile ‘canı tatlı’ bayanlar vajinismus hastalarıdırlar.

Vajinismus refleks hareket midir?

Vajinismus pelvik taban olarak adlandırılan kas gruplarında istemsiz, ısrarlı, refleks kasılmalardır. Gözüne parmak sokulurken aniden gözün kapanması, üzerine bir güç uygulanacağı zaman kendi içine kapanma gibi refleks olarak istemsiz bir durumdur. Bilinç altı yeniden yapılandırma ile bu istemsiz kas kasılmasının kontrol altına alınması amaçlanmaktadır.

 

Vajinismusun tedavisi var mıdır?
Vajinismus tedavi edilebilen bir hastalıktır. ‘Hastalık yoktur hasta vardır’ felsefesi ile hareket ederek, her hastaya özel planlanan bir cinsel terapi programı sunulmalıdır.

 

Vajinismus tedavisinde Bilişsel ve Davranışçı Terapi (BDT) esas alınarak, bütünsel yaklaşımla hasta ihtiyacına göre hipnoterapi, akupunktur, EMDR, botulinum toksin uygulamaları, cerrahi yöntemler ve bazen bu yöntemlerin kombinasyonları uygulanmaktadır.

 

Vajinismus hastalığının belirtilerini taşıyan kadınlar ne yapmalı?
Dünyada vajinismus batılı toplumlarda daha az olarak belirtilse de ülkemizde her 10 kadından 1’inde vardır. Merkezlerimize başvuran cinsel işlev bozukluklarının büyük çoğunluğunu vajinismus belirtilerine sahip kadınlar oluşturmaktadır. Bu belirtilerin olması üzerine kendinde vajinismus olduğundan şüphelenen çiftler uygun merkezlerde tam bir terapi sürecini tamamladıktan sonra vajinismusu yeneceğini bilmelidirler.