Varis Tedavisinde Skleroterapi

Kanı kalbe geri taşıyan damarlar toplardamar olarak adlandırılır. Bu damarlar kan akışının kalbe doğru tek yönlü olmasını sağlayan kapakçıklar içerirler. Toplardamarlarda oluşan tıkanıklar veya aşırı basınç bu kapakçıkların düzgün kapanmasını engelleyerek geriye doğru kaçaklara (kan reflüsüne) sebep olurlar. Sonuçta bacaklardaki yüzeysel toplardamarlar genişler, uzar ve büklümlü bir görüntü ile varisler oluşur. Gece oluşan kramplar, kaşıntı, şişkinlik, ayakta kalma ile ağrı, sıkça görülen şikâyetlerdir. Varis damarları deri ve deri altında kılcal-C1 tipi- ile dış ana damarda C2 tipinde olabilirler.

Skleroterapi, C1 tipi deri ve deri altındaki örümcek ağı görünümdeki damarların içine sklerozan (büzüştürücü) bir solüsyonun enjekte edilerek damar boşluğunu tamamen kapatma yöntemidir.

Skleroterapi işlemi

-Yatay konumda, bacakta belirlenen bölge antiseptik solüsyonla silinir ve varisli damar içine çok ince bir iğne ile girilir,

-Gereken doz ve konsantrasyonda (%0.5, %1, %2 ) ilaç- lauromacrogol (polidocanol) özel teknikle (sıvı veya köpük şeklinde) damar içine enjekte edilir.

-Daha sonra, tedavi yapılan varisli damar üzerine kompresyon-baskı uygulayacak şekilde tampon konur ve sıkı şekilde bantlanır.

-Elastik Varis çorabı giyilir ve devamında yarım saat kadar tempolu yürüme yapılır.

Skleroterapi'nin başarılı olması, eksiksiz ve dikkatli bir uygulama sonrası yapılan kompresyon tedavisi bağlıdır.

Skleroterapi'nin yan etkileri:

Olası yan etkiler nedeniyle tedavinin Damar Cerrahisi Uzmanınca hastane ortamında yapılması gerekir. Kullanılan ilacın yan etkileri prostektüs bilgileri ışığında aşağıdaki gibidir:

Yaygın olarak ( yüz hastada 1-10 oranında )

- İşlem bölgesinde tedaviden önce görünmeyen geçici yeni damarların oluşması ( neo-vaskülarizasyon), bölgesel kan birikimi (hematom),

- Ciltte renk koyulaşması (hiperpigmantasyon), kanın cilt altına kan sızması (ekimoz),

- Enjeksiyon yerinde ağrı ( kısa süreli), kan damarı içinde bölgesel kanın pıhtılaşması (tromboz). Bu nedenle skleroterapi sonrasında varisinde pıhtı saptanan hastalarda bu pıhtı iğne yada sivri bir bisturi ile oluşturulan deliklerden çıkartılır.

Yaygın olmayan ( bin hastada 1-10 oranında)

- Toplardamar iltihabı (yüzeyel tromboflebit, flebit),

- Ciltte alerjik iltihap ( dermatit), döküntü (ürtiker), cilt reaksiyonu, cilt üzerinde kızarıklık (eritem)

- Dokuda sertleşme (endürasyon), şişme, doku ölümü (nekroz)- atardamar içine ilaç verilmesi veya ayak üzerinde ya da bilek bölgesinde toplardamara yapılan enjeksiyonun atardamardaki basıncı tersine çevirmesine bağlı oluşur, geçici sinir hasarı

Seyrek olarak ( onbinde 1-10 oranında)

- Toplardamar tıkanıklığı (muhtemelen temelde var olan hastalığa bağlı)

- Kol ve bacaklarda ağrı

Çok seyrek olarak ( onbinde birden az)

- Ani aşırı duyarlılık reaksiyonları (anaflaktik şok); ani solunum güçlüğü, baş dönmesi, kan basıncı düşmesi gibi belirtiler), Anjio-ödem, yaygın döküntüler (ürtiker), astım atağı.

- İnme (apoplektik felç), baş ağrısı, migren, bölgesel uyuşma (parastezi), bilinç kaybı, zihin karışıklığı, baş dönmesi, merkezi konuşma bozukluğu (afazi), hareket koordinasyon bozukluğu (ataksi), vücüdun yarısının uyuşması (hemiparazi), ağız uyuşukluğu (oral hipoestezi),

- Geçici Görme bozukluğu,

- Kalp yavaşlaması (vazo-vagal senkop), Çarpıntı, anormal kalp hızı,

- Akciğerde kanın pıhtılaşması, nefes darlığı (dispne), göğüste baskı hissi, öksürük,

- Tad alma duyusunda bozukluk, bulantı, kusma,

- Skleroterapi bölgesinde kıllanma ( hipertrikoz),

Sleroterapi Müdahalenin Alternatifleri:

Işın tedavileri (laser, photoderm) iğne tedavisinde olduğu gibi küçük ipliksi varislerin tedavisinde önemli yeri vardır. İğne ile girilemeyecek kılcal varislere belli dalga boylarında ışık yollanarak hasta damarda hasar oluşturulur ve kurutulan damar daha sonra vücut tarafından eritilerek yok edilir. Bu yöntemde de varisli bölgeye 2-4 seans tedavi uygulamak gerekir. Ancak sizin varisleriniz bu yöntemlerin uygulanmasına müsait değildir.

Müdahale edilmemesinin sonuçları:

Müdahale edilmediği takdirde hastalığınız ilerleyebilir ve aşağıdaki durumlar görülebilir.

Yüzeyel flebitler (Mikrobik olmayan veya komplike toplardamar iltihapları) çarpma, akım hızının yavaşlaması, damar cidarında veya yakınında oluşan bir enflamasyon nedeni ile yüzeysel damarlarda oluşan pıhtılaşmalara yüzeysel flebitler denir. Oldukça ağrılıdır ve 7-10 gün gibi uzun bir sürede iyileşme görülür. Bazen vücudun başka yerlerindeki hastalıklarla yandaş olarak ortaya çıkarlar.

Varis kanamaları: İri varislerde bazen çarpma sonucu bazen de varisin üzerindeki cilt tabakasının incelmesi ve erezyonu-sıyrılması sonucu kendiliğinden kanamalar gözlenir. Cilt altına olan kanamalar ağrılı, geniş alanlara yayılan mor görüntüler (ekimoz)oluştururlar. Açık kanamalar ise, bol, neredeyse fışkırır tarzda olurlar ve sıklıkla panik yaratırlar. Basitçe üzerine basmakla durdurulabilen bu tip varis kanamaları uykuda veya bilinç kaybı olan durumlarda (örneğin trafik kazası) fazla miktarda kan kaybına sebep olabilir ve hayati tehlike oluşturabilir. Hekim tarafından uygulanacak elastik bandajlarla veya gerekirse cerrahi yöntemlerle (dikiş vb.) kontrol ve tedavi edilir.

Varislere bağlı kapanmayan yaralar (varis ülserleri)

Sekonder varislerde, ayak bileği hizasında tipik kahverengi pigmentasyonla birlikte oluşan varis ülserlerinin tedavisi zor ve zaman alan, hasta tarafından tam kooperasyon gerektiren yaralardır. Ayak bileği hizasında cilde ait toplardamarlarda aşırı basınç artışı, kılcal-kapiller dolaşımında staz (duraksama) yaratarak cildin beslenmesini bozar. Bu sebeple staz ülseri olarak da adlandırılan bu yaraların kapanması için uzun süreli (3 hafta kadar) kesin yatak istirahati ve doktor gözlemi gereklidir. Yaralar kapandıktan sonra hekim tavsiyesine uyulursa tekrarlamazlar.

Anestezi:

Skleroterapi işlemi sırasında anestezi almanıza gerek yoktur. Sadece işlem yapılacak bölgelere uygulanan ve acı ile ağrı hissinizi azaltacak kremler-spreyler kullanılabilir.

Girişimden önce hastanın dikkat etmesi gereken hususlar:

1. Uygulama esnasında giymek için şort yada tayt getiriniz. Varis çorabınızı giyerek geliniz. Uygulamadan sonra bandajları ve tedavi izlerini gizlemek amacıyla giyebileceğiniz pantolon veya uzun bir etek getiriniz.

2. Lütfen tedavi gününde vücut losyonu, krem veya banyo yağı türevi maddeler kullanmayınız. Bu tür maddeler cildinizi kayganlaştırdığından dolayı bandajların yapışmasını engeller.

3. Lütfen tedavi sabahı bacaklarınıza epilasyon veya traş yapmayınız. Tedavi sırasında uygulanacak olan alkol içerikli antiseptik solüsyon küçük kesiklerde yanmaya, ağrıya neden olacaktır.

4. Tedavi esnasında uygulanacak enjeksiyonlardan sonra hafif egzersizlere devam edebilirsiniz. Fakat aerobik ve koşu yapmamalısınız. Bisiklet veya hızlı yürüyüşler yapılabilir.

Girişimden sonra hastanın dikkat etmesi gereken hususlar:

• Skleroterapi sonrası yürümek çok önemlidir. En az 30 dakika süreyle hızlı tempoda yürünmelidir.

• İşlem sonrasında, varis çorabı bir hafta süreyle gece ve gündüz giyilecektir. Ancak 3. günden sonra bandajlar çıkarılıp banyo yapılabilir. Banyodan sonra da yara yerlerine krem sürülmeli ve tekrar çorap giyilmelidir.

• Tedavi sonrası ağır efor gerektiren aktivitelerden 24 saat boyunca kaçınılmalıdır.

• Doktorunuzun tavsiye ettiği sürelerde mutlaka kontrole gelinmelidir.