Yas

Kayıplarımızın arkasından yas tutmak doğal ve bu yası yaşamak zorundayız. Günlük işlerimizde aksama görülebilir ve ruhsal sıkıntılar yaşayabiliriz. Sağlıkla yaşamı sürdürmemiz için kaybımızdan sonra yas sürecini tamamlamalıyız. Yas tutmak, kaybımızı unuttuğumuz veya sevmediğimiz anlamına gelmez. Kayıp sonrası ortaya çıkan duygularımızı kabullenerek başa çıkabilmemiz anlamına gelir. Yas süreci, normal olmasına rağmen kimi zaman zorlayıcıdır ve sürecin atlatılabilmesi için zaman, cesaret ve destek gerekir.

Sevdiğimiz birisinin kaybından sonra yas sürecimiz şok-inkâr / öfke / pazarlık / depresyon / kabul aşamalarından geçebilir, bazılarının yeri değişebilir ya da bazen bu aşamalardan birilerini yaşamayabiliriz.

Yas sürecindeyken acımızı yalnız yaşamak değil de ailemiz ve çevremizle iletişim kurarak paylaşmak yardımcı olabilir. Bu süre içinde yeterli uyuduğumuza, dengeli yediğimize, bedensel sağlığımıza önemle dikkat edelim. Kaybımızla ilgili konuşup ortak anılarımızı ailemizle karşılıklı paylaşmamız sayesinde hem birbirimizi daha iyi anlayabiliriz hem yasımızı sonlandırmamız kolaylaşabilir. Bilinenin aksine, kayıpla alakalı olarak susmayıp konuştuğumuzda resimleri kaldırmayıp bakabildiğimizde yas sürecindeyizdir. Duygularımızı ifade edebilmemiz ruhsal sağlığımız açısından çok önemli olduğu için içimizdekileri yazmamız, resimlere yansıtmamız yararlı olabilir. Ağlamak da acımızın dışavurumu konusunda iyi gelebilir ve bir nebze olsun rahatlamamıza yardımcı olabilir. Cenazeye katılmamız ve defin sonrasında da mezarını ziyaretlerimiz, kaybımızla vedalaşabilmemiz için ve gerçeklerle yüzleşebilmemiz için önemlidir. Ölüm yıldönümlerinde sevdiklerimizle beraber olmamız durumun zorluğunu hafifletebilir. Kaybımızı anımsatan özel günlerde onunla alakalı aktivitelerde bulunmamız zor da olsa yasımızı kolaylaştıracaktır. Örneğin, ailemizde kaybın ardından helva dağıtılıyor, lokma döktürülüyor olabilir, bunun gibi geleneksel yollar da yas sürecinde bize yardımcı olabilir. Yasımızı tamamlayabilmemiz ancak kaybımızı yaşadığımız yerde bulunmamızla mümkündür, uzaklaşmayalım veya ziyaret edelim. Hayattaki işlerimizi ve ilişkilerimizi elimizden geldiğince tekrar devam ettirmeye çalışalım. Acımızla başa çıkamadığımızda ve günlük işlerimizi sürdüremediğimizde ise bir ruh sağlığı uzmanından psikolojik yardım almak kendimiz ve sevdiklerimiz için en güzel karar olabilir.