Yaşlanma Etkileri
Yazar Melek Altın Ertan • Nörolog • 7 Mayıs 2018 • Yorumlar:
Yaşlılık genelde 65 yaş üstü dönemi kapsar. Yaş ilerledikçe bazı bulgular ortaya çıkmaya başlar. Bunlar görme bozukluğu, işitme azalması, koku ve bir dereceye kadar tad duyusunda azalma, ince hareketlerde bozulma, reflekslerde zayıflama, kas gücünde azalma, denge ve duruş bozuklukları, hafıza ve bilişsel fonksiyonlarda zayıflamadır.
İyi huylu yaşlılık unutkanlığı Alzheimer hastalığından farklı olarak, uzun yıllar boyunca çok az arttığını ya da değişmediğini ve kişinin iş performansı ya da günlük yaşam aktivitelerini belirgin derecede etkilenmediği bir unutkanlık şeklidir.
Yaşlılarda Kişilik Değişikliği;
Birçok yaşlı insan daha inatçı, tekrarlayıcı, ben-merkezci ve düşüncelerinde katı ve muhafazakar olur; kimilerinde ise zıt özellikler yersiz esneklik, kararsızlık, fikirlerin eleştirilmeden kabulü görülür. Sıklıkla bu değişiklikler yaşam boyu kişilik özelliklerinin abartılmış şekli gibi kabul edilebilir. Yaşlı insanlar giderek daha tedbirli olmaya meyillidirler, çoğu kendine güvenini kaybetmiştir ve belirli görevleri üstlenmeden önce güçlü bir başarı olasılığına gerek duyarlar.
Yaşlanmanın Duruş ve Yürüme Üzerine Etkileri;
Hareketlerdeki çeviklik, aslında erken erişkin yaşlarda hatta otuzlu yaşlardan itibaren düşüşe geçmeye başlar ve eklem ve diğer yapılardaki değişiklikler kadar, nöromusküler kontrolün giderek azalması ile de bağlantılı görünmektedir. Adımlar giderek kısalır, yürüyüş yavaşlar ve kamburlaşma eğilimi vardır. Yaşlı insan yürürken daha az güvenli ve daha dikkatlidir ve merdiven inerken, yanlış bir adım atmamak için trabzanı tutma alışkanlığındadır.
İdrar kaçırma yaşlılarda şaşırtıcı derecede sık karşılaşılan bir durumdur. Bu motor bozuklukların nedeni spinal kord, beyincik ve beyindeki nöron kaybına bağlıdır.
Yaşlılarda Düşmeler;
Belirgin nörolojik hastalığı olmayan yaşlılar arasında düşmeler önemli bir sağlık problemidir. Yüzde 30’u yılda bir ya da daha fazla düşmeye maruz kalır, bu durum 80 yaş üzerinde yüzde 40’lara ve huzurevlerinde yaşayan yaşlılarda yüzde 50’den fazlaya ulaşır. Yaşlanmanın bir nedeni olarak hızlı duruş düzenlemedeki bozukluk tek başına, yürüme, pozisyon değiştirme ya da merdiven inme gibi olağan aktiviteler sırasında meydana gelen düşmelerin nedenidir. Genellikle bazı tansiyon ilaçları ve antidepresanlar da pozisyonel düşük tansiyona yol açarak yaşlılardaki düşmelerin bir başka önemli nedenidir. Şüphesiz düşme, belirli yaş-bağımlı nörolojik hastalıkların (inme, Parkinson hastalığı, normal basınçlı hidrosefali ve progresif supranükleer paralizi) daha göze çarpan bir özelliği olabilir.
Yaşlılarda Diğer Sınırlı Hareket Bozuklukları;
Tekrarlayıcı hareketler en sık görülür; ağız hareketleri, anlamsız yüz buruşturma hareketi, dili dışarıda tutma, başın yanlara ya da öte-beriye doğru titremesi, koklama, horlama ya da meleme gibi tuhaf sesler çıkarma. Kimi durumlarda bu bozukluklar tikleri andırır (gerilimi azaltmak için yarı-istemli hareketler) ama dikkatli bir gözlem, bunların gerçekte istemli olmadığını gösterir.
‘Erkek yaşını saklamaya, kadın ise saklamamaya başladığı zaman yaşlanmıştır.’ Peru Atasözü