Yaz Mevsimi Beyin Sağlığımızı Ne Yönde Etkiliyor?
Yazar Hakan Somay • Beyin Ve Sinir Cerrahı • 10 Ağustos 2018 • Yorumlar:
Beynimiz sinir sisteminin en önemli organıdır. Sinir sisteminin işlevlerini yerine getirmesi tamamen beynin üzerine düşen görevleri yerine getirmesine bağlıdır. Vücudumuzun yönetim ve denetimi merkezi sinir sistemi üzerinden gerçekleştirilir. Bunun en üst yapısı da beyindir.
Yüzde 80 i sudan oluşan insan beyninin işlevleri için su ve elektrolitlerin önemi çok büyüktür. Yaz aylarında hava sıcaklıklarının ve nem oranının artması merkezi sinir sisteminin önemli organı olan beynimizde önemli birtakım işlev bozuklukları ve hastalıklara yol açmaktadır. Bunların başında sıcak çarpmaları, beyin damar tıkanıklıkları ve kanamaları gelmektedir.
Yaz aylarının yüksek sıcaklık ve nem etkisi sıklıkla dehidratasyon dediğimiz su kaybı ve elektrolit dengesizliklerine yol açmaktadır. Yapısının yüzde sekseni sudan oluşan beynimiz de bu durumdan oldukça etkilenir. Su kaybı doğrudan beyindeki iç dengeyi etkiler. Beynin normal fonksiyonlarında aksamaya yol açar, beyin işlevlerini ve sağlığını ciddi şekilde bozabilir. Hafif dehidratasyon bile sinirlilik ve beyin fonksiyonlarında azalmayı tetiklemektedir. Sıcak çarpması olarak bilinen durumlarda başlangıçta yavaş yavaş gelişen halsizlik, yorgunluk ve konsantrasyon bozuklukları gibi bulgular görülür. Sıvı kaybının daha da artması, diğer vücut sistemleri ile birlikte beyin fonksiyonlarında da oldukça ileri boyutta olumsuz etkilere yol açmaktadır. Beyin fonksiyonlarının ciddi etkilenmesine bağlı olarak baş ağrısı, anksiyete, huysuzluk, algı problemleri, sinirlilik, titreme, uyumsuz davranışlar, denge ve koordinasuyon zorlukları, ileri konsantre olma zorluğu ve kısa süreli hafıza kayıpları gibi belirtiler görülebilir. Bu gibi durumlarda kişi hızla hastaneye kaldırılmalı, sıvı verilmeli ve vücut ısısı kontrol altına alınmalıdır.
Yine aşırı sıcak, buna bağlı terleme, su kaybı ve yeterli sıvının alınmaması kanın damar içi akışkanlığında azalmaya ve damarlarda pıhtı oluşumuna, dolayısıyla tıkanmalara neden olabiliyor. Beyin damarlarının pıhtı nedeniyle tıkanması sonucu da inmeler yaşanabilir. Özellikle diyabet, ateroskleroz, böbrek yetmezliği ve hipertansiyon gibi diğer hastalıkların eşlik ettiği kişiler yaz aylarındaki sıcaklık ve nem artışına başlı su ve elektrolit dengesizlikleri sonucu inme dediğimiz beyin damar tıkanıklıkları ve beyin kanamaları açısından daha dikkatli olmalıdırlar. Şiddetli baş ağrısı ve buna eşlik eden bulantı, kusma, konuşma bozukluğu, denge kaybı, vücudun yarısında uyuşma ve kuvvetsizlik kısa süreli de olsa bilinç kaybı ve bayılma gibi belirtilerin olduğu bu durumlarda mutlaka zaman kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna gidilmesi gerekmektedir.
Yaz aylarında yüksek sıcaklık ve nem olan dönemlerde bazı basit önlemlerle beynimizin sağlığını ve dolasıyla sinir sistemimizin sağlıklı çalışmasını sağlayabiliriz. Bunlardan bazılarını sıralarsak;
Bol sıvı tüketmeli, ağır yemeklerden kaçınmalı
Aşırı sıcak saatlerde güneş altında kalmamalı
Vücuda bol gelen pamuklu giysiler giymeli, şapka takmalı
Özellikle günün sıcak saatlerinde ağır ve yorucu egzersiz yapmamalı
Çok fazla alkol tüketmemeli
Diyabet ve hipertansiyon gibi hastalıklarda kullanılan ilaçların aksatılmadan alınmasına özen göstermeli.