Yeme Bozuklukları

TANIM

Yeme bozukluğu kişinin yemek yeme davranışından ve bununla ilgili düşünce ve duygularından kaynaklanan ciddi sonuçları olan bir durumdur. Genelde yemek yeme kişisel bir tercih olarak kabul edilir ama bu doğru değildir. Arka planda ciddi ruhsallığın da olduğunu belirtmek gerekir.Olguların bazılarında yemek yemeyerek kendisine zarar verme ana eksene otururken bir başka olgu da depresyonu ve stresi fark etmeyip yemek yiyip kendini ödüllendirerek tedavi çabasından kaynaklanabilir.

Yeme bozuklukları nelerdir?

• Anoreksi nervoza

• Bulimia nervoza

• Aşırı yeme bozukluğu

Anoreksi nervoza 

Bu kişi kilosu tıbbı olarak sağlığını bozacak noktalarda olmasına rağmen kendisini gereksiz kilolara sahip gibi görür.  Tıbbı açıdan ideal kilonun altında olmasına rağmen sık sık tartılır kilo vermek için egzersiz yapar, sıkı diyet rejimlerine girer, fazla yedim düşüncesine kapılıp kusmaya çalışır,  vücuduna giren besinlerin vücuttan uzaklaşması için müshil (laksatif ishal oluşturucu ilaç) kullanır. Kişinin beslenme düzeni bozulduğundan  açlığın metabolik sonuçları ile ve eşlik eden ruhsal psikoloji ile  intihar yoluyla  ölüm riski vardır.

Anoreksi nervoza belirtileri nelerdir?

• Çok az yemek yemek

• Fiziksel olarak çok zayıf olmak

• Zayıf olmakta aşırı ısrarcılık sağlıklı kilo veya normal kilo da olmak istememek.

• Kilo almadan aşırı derecede korkmak

• Vücudunu  fazla kiloya sahipmiş gibi algıladığından dolayı vücut imajının bozulmuş olduğunu düşünme  ve kendisine saygısının bozulması.

• Kilosundaki düşüklüğü kabul etmeme

Diğer belirtiler (Bunlar süreğen açlığın  ciddi sonuçlarıdır.)

• Kemiklerde incelme (osteopeni osteoporoz)

• Anemi kas kütlesi kaybı ve güçsüzlük

• Tırnaklarında kırılma

• Deride sararma ve kuruma 

• Deride kıllanma (lanugo)

• Ciddi kabızlık

• Solunum ve nabız azalması,   kan basıncı düşmesi

• Kalp yapısında  hasar işlevlerinde bozulma

• Beyin hasarı 

• Çoklu organ yetersizlikleri

• Vücut ısısında düşme  her zaman üşüme hissi

• Aşırı yorgunluk  letarji hali

• Kısırlık (infertilite)

Bulimia nervoza nedir?

Bulimi nervoza da kişiler kontrol edemedikleri nöbet veya kriz şeklinde  aşırı yemek yeme davranışları  yaşarlar. Ancak daha sonra  vücutlarına giren besinlerin kaloriye çevrilmemesi için  müshil,  idrar söktürücü ilaç, kusmaya kendini zorlama, aşırı egzersiz yapma ve kendini aç bırakma  gibi yöntemlerle önlemeye çalışırlar.  Burada kişiler aşırı kilolu  normal veya zayıf olabilirler. 

Bulimia nervoza belirtileri

• Süreğen boğaz rahatsızlığı hatta iltihabı 

• Boyun ve çene de tükrük bezlerinde şişme

• Kendini kusmaya zorlama sonucu mide asidine yineleyici maruz kalma sonucu dişlerinde zayıflama ve çürüme

• Mide reflüsü ve gastrit gibi mide rahatsızlıkları

• Aşırı müshil kullanıma bağlı  barsak irritasyonu belirtileri

• İdrar söktürücü ilaç alımı sonucu  sıvı kaybı belirtileri

• Kalb krizi ve beyin kanamasına yol açacak sodyum, kalsiyum, potasyum ve diğer  yaşamsal minerallerde eksiklikler

Aşırı yeme bozukluğu

Burada kontrolsüz yeme vardır ancak bulimia nervozadan farklı olarak  yemek yemek sonrası müshil, kusma, aşırı egzersiz, kendini aç bırakma gibi yöntemlerle  besini vücuttan uzaklaştırmaya çalışılmaz.Bunun sonucunda kişiler aşırı kilolu tıbbı tabiri ile obez olurlar.

Belirtileri:

• 2 saatte bir gibi kısa sürelerde yemek yemeye çalışma

• Tokken aç olmadan yemek yeme

• Hızlı  hızlı yemek yemek

• Kendini rahatsız edecek miktarlarda yemek

• Yalnız başına ve gizlice yemek

• Yeme davranışından dolayı utanmak, sıkılmak, kendini suçlu hissetmek

• Kilo vermeyi başarmayan sık sık diyet yapmak

Yeme bozukluklarında  risk etmenleri

Yeme bozukluğu yaşamın tüm yaşlarında,  tüm ırklarda,  tüm kültürlerde, hem kadında hem erkekte görülür.Sıklıkla  çocukluk ergenlik döneminde başlar yaşam boyu devam eder.Her ne kadar kadınlarda sık olsa da  her iki cinsiyette  de görülür.

Tedavi :

Altta yatan psikolojik nedenlerin tedavisi,  eşlik eden ruhsal rahatsızlığın tedavisi, yeme davranışının değiştirilmesi ve takiptir.