Yenidoğan Bakımı ve Beslenmesi

Yeni doğan bebeğin beslenmesi için en mükemmel besin anne sütüdür. Anne sütü ile
beslenme bebeğin sağlıklı büyüme ve gelişmesi için eşsiz bir fırsattır. Bebek için biyolojik ve
geleneksel bir beslenme yoludur. Anne ve bebek arasındaki duygusal bağı oluşturan önemli
bir faktördür.
Anne sütü ilk altı ay tek başına bebeğin su dahil tüm gereksinimlerini karşılamaktadır. Anne
sütü öncelikle temiz bir besindir. Hazırlama, ısıtma gibi zorlukları yoktur, her an kullanıma
hazırdır. Sindirimi kolaydır. İçerdiği fonksiyonel bileşenler ve canlı hücreler ile bebeği
hastalıklardan korur. Emziren annelerde de meme kanseri, yumurtalık kanseri, kemik erimesi
ve kansızlık daha az görülür.
Anne sütünün içeriği sabit değildir, bebeğin gereksinimlerine göre annenin beslenmesinden
bağımsız düzenlenir. Örneğin, erken doğum yapmış annelerin sütleri, zamanında doğum
yapmış annelerin sütlerinden farklıdır. İlk ağız sütü diye bilinen ilk yedi günde gelen süte
kolostrum denir. Sarımsı renkte olup, daha kıvamlıdır. Protein, bebeği hastalıklardan koruyan
antikorlar, mineral ve vitaminlerden zengindir. İlerleyen günlerde anne sütündeki protein
azalırken laktoz ve yağ oranı artmaktadır. Emzirmenin sonuna doğru sütün içersindeki yağ
miktarı artarak (sonsüt) bebekte doygunluk sağlar, bebeği obesiteden korur.
Anne sütünün yapılmasını ve devamını sağlayan en önemli faktör bebeğin emmesidir.
Emzirme süresince sütün yağdan zengin hale geçme süresi bebeğin emme gücüne bağlı
olarak değişir. Bu nedenle bebeğin yağdan zengin son sütü yeterince alabilmesi için bebek
kendiliğinden memeden ayrılana kadar emzirilmelidir.
Anne sütünün yapımı bebeğin emmesi dışında bebeğin doğru teknik ve sık aralar ile
emzirilmesi ile artar. Emzirme sırasında anne rahat oturmalı, bebeği kendi vücuduna yakın
tutmalı, bebeğin başı ve vücudu aynı doğrultuda, düz bir hat üzeride olmalı, bebek yalnız
meme ucunu değil etrafındaki kahverengi alanı da kavramalıdır. Doğumdan sonra memeler
dolu olmasa da hemen emzirmeye başlamak süt yapımının uyarılması ve devamı için çok
önemlidir. İlk aylarda gece emzirme süt yapımını artırır. Yorgunluk ve uykusuzluk süt yapımını
olumsuz etkileyen faktörlerden biridir. Bu nedenle annenin yardıma ve desteğe gereksinimi
vardır.
Bebeğin emzirilmesi: İlk haftalarda emzirme düzensizdir ve bebek her istediğinde
emzirilmelidir. Her iki memeye eşit sürelerde tutturmak idealdir. Ancak bu her zaman
gerçekleşmez. Bebek bir seferde tek memeyi emerse bir sonraki sefer diğer taraftan
emzirmek gerekir. Emzirme sonunda gazın çıkartılması kolik ağrılarını azaltır. Ortalama
emzirme süresi 15 - 20 dakika, ortalama emzirme aralığı 2-3 saattir. Genellikle dördüncü
haftadan sonra bebekler 3 saat ara ile emerler. Gece uyuma süreleri 4-5 saate çıkabilir.
Uyuyorsa, emzirmek için uyandırılmamalıdır. Emzirilen bebeğe su vermek gerekmez.

Yenidoğan bebeğin genel özellikleri:

İlk 48 saat bebeğinizin elleri ayakları normal renginden daha mor görülebilir. Genellikle daha
soğuktur.
Göz kapakları, el-ayak sırtında ödem olabilir. Yine göz kapakları, alın ve ensede doğum
lekeleri bulunabilir.
Anneden geçen hormonlar nedeni ile memelerde şişme ve cadı sütü denilen süt gelebilir.
Genellikle birkaç hafta içinde kendiliğinden düzelir. Kız bebeklerde aynı nedenlerle beyaz
vaginal akıntı veya kanama olabilir.
Erkek bebeklerin yumurtalıkları scrotumda veya kanaldadır. Scrotumda şişlik olabilir.
Kuyruk sokumu bölgesinde görülen mor renkli mongol lekesi normal bir bulgudur.
Çenesinde ve burun etrafında milia denilen inci beyazı renkte, toplu iğne başı büyüklüğünde
kabarcıklar olabilir.
Fazla sıcak ortamda koltuk altı, boyu ve gövdede ter kanallarının tıkanması sonucunda
veziküller görülmesi normal bir bulgudur.
İlk idrar doğumda, doğumdan hemen sonra veya 24 saatte yapılır. İlk dışkılama genellikle ilk
24 saattedir. İlk dışkı katran renginde olup yapışkandır, mekonyum denilir. İlk iki üç günden
sonra rengi açılmaya başlar. Anne sütü alan bebeklerin kakası altın sarısı renktedir. Günde 7-
8 kez kaka yapabilir. Yine günde 5-6 kez idrar yaparlar.
İlk iki haftada kanda bilirubin denilen maddenin artması ile cilt ve gözün beyaz kısmı sarı
renkli görülebilir. Eğer çok yükselmiş ise fototerapi tedavisi gerkebilir.
Bebekler ilk hafta içinde doğum ağırlıklarının %5-10’u kaybederler. Yedi on gün içersinde
doğum ağırlıklarına ulaşırlar.