Yetişkin Terapisi (BDT-Şema)

İnsanların çeşitli nedenlerden kaynaklı olarak yaşadıkları psikolojik problemleri olabilir. Yaşanan bu problemlerin çözümüne yönelik olarak geliştirilen metotlar vardır. Şema terapisi bu kapsamda sıklıkla başvurulan bir metottur. Kişilerin yetişkinlik döneminde yaşadıkları psikolojik problemlerin aslında çocukluk ve ergenlik döneminin bir yansıması olduğu düşünülür.

Şema terapisi yoluyla da bu olumsuz etkilerin ortadan kaldırılması için adımlar atılır. Kişilerin öncelikle kendileriyle sonra çevreleriyle barışabilmeleri adına yöntem oldukça etkilidir. Bu metoda göre her insanın temel de ihtiyaç duyduğu 5 duygusal ihtiyacı vardır. Bu 5 temel duygu ise şu şekilde belirtilmiştir;

• Güvenli bağlanma

• Duyguların ve ihtiyaçların doğru ve çekinilmeden ifade edilebilmesi

• Özerklik

• Kendiliğindenlik

• Gerçekçi sınırlar

5 Duygusal İhtiyaç Neden Önemlidir?

5 ana başlık altında ifade edilen duygusal gereksinimlerin erken dönemde karşılanması oldukça önemlidir. Kişi eğer çocukluk döneminde bu ihtiyaçlarını gerektiği gibi karşılayamıyorsa yetişkinlik döneminde birçok problem ile baş etmek durumunda kalır. Örneğin, kişi çocukluk döneminde sevgi görmemiş ve kendini yeterince güvende hissetmemiş olabilir.

Ebeveynleriyle yeterli teması kuramayan çocuklar, hayatlarının ilerleyen dönemlerinde de bu noktalarda hep sıkıntı yaşar. Dolayısıyla terapide oluşturulan şema olumsuz bir seyirde ilerler. Terapinin amacı var olan bu olumsuz şemanın seyrini olumluya çevirebilmektir. 

Kişilere ebeveynleri tarafından karşılanmamış olan duygusal ihtiyaçlarını, kendilerinin nasıl karşılayabileceklerine yönelik yönlendirmeler yapılır. Tabi ki bunun için sorunların altında yatan temel nedenlerden kişinin bakış açıcına kadar birçok noktaya hâkim olunmalıdır.

Şema Terapisi Hangi Sorunların Çözümünde Kullanılır?

Yetişkinlere uygulanan bu metot değişmesi zor ve köklü psikolojik sorunlarda dahi oldukça etkilidir. Göstermiş olduğu bu etki kapsamlı bir bakış açıcı ile sorunlara yaklaşılmasından ileri gelir. Kişinin verdiği tepkilerden ziyada neden bu şekilde davrandığı anlaşılmaya çalışılır. Bu metot sayesinde tedavi edilen psikolojik sorunlar şu şekilde sıralanabilir;

• Borderline kişilik bozukluğu

• Narsisistik kişilik bozukluğu

• Kronik depresyon

• Yeme bozuklukları

• Çiftler arasındaki problemler

• Çocukluk travmaları

• Yasaklı maddelerin kullanımı

• Sosyal fobi

• Yaşanan çeşitli kaygı durum bozuklukları

Şema Terapisi Nasıl Uygulanır?

İnsanlar dünyaya geldikleri andan itibaren duygusal olarak birçok uyaran ile karşılaşırlar. Bu uyaranlar kişilerin olumsuz veya olumlu şemaları için temel oluşturur. Olumsuz yaşananlardan kaynaklı olarak kişiler psikolojik yıkımlar yaşanabilir. 

Yaşanan travmalarda neticesinde kişide ortaya çıkan problemler oluşan şemanın bir sonucudur. Çoğunlukla içine düşülen bu durumdan kişi kendi imkânları ile çıkamaz. İşte bu noktada da uzaman desteği devreye girer. Uzman kişinin duygusal şemasının ne şekilde oluştuğunu ve sonucunu dikkate alır. Kişinin yaşadığı soruna varana kadar nasıl bir duygusal süreçten geçtiği anlaşılmaya çalışılır. 

Bunda kişilerin olaylara, kişilere ve yaşananlara nasıl anlamlar yüklediği son derece önemlidir. Her bireyin yaşadıkları ve bakış açısı farklı olduğu için oluşturduğu şema da farklıdır. Dolayısıyla uzmanın tedavi amaçlı izleyeceği yollarda kişilere göre farklılık gösterir. Ama genel olarak uzmanın amacı kişinin olayları değerlendirme şeklini değiştirmeye yöneliktir.