Yo Yo Sendromu
Yazar Merve Can Tezel • Diyetisyen • 27 Kasım 2018 • Yorumlar:
Herkese merhabalar. Bu hafta sizlere yo yo sendromu nedir?, Kimler yo yo sendromu
için risk altındadır?, Yo yo sendromunun vücuda zararı nedir? Gibi soruların cevaplarından bahsedeceğim.
Yo yo sendromu nedir?
Dengesiz, sağlıksız beslenme ve sedanter (hareketsiz) yaşamın hakim olduğu ve çağımızın hastalığı olan obezitenin bu kadar yaygın olduğu bir dönemde popüler diyetlere ve hızlı kilo vermeye olan istek giderek artmaktadır. Bir beslenme uzmanı olarak her zaman söylediğim şey hızlı verilen kilonun hızlıca geri alınmasının kaçınılmaz olduğudur. Danışanlarımdan sıkça duyduğumuz 10 kilo verdim 20 kilo aldım gibi yakınmaların nedenlerini ve sonuçlarını gelin bu yazıda beraber görelim.
Çok düşük kalorili diyetler, şok diyetler, popüler diyetler veya aç kalmak gibi yöntemlerle hızlı bir şekilde verilen kilonun geri alınması ve bunun en az 3 defa tekrarlanması ile oluşan duruma yo yo sendromu diyoruz. Yo yo sendromuna yol açan tek neden yanlış diyet yapmak değildir. Yo yo sendromunun birçok nedeni vardır. Bilinçsizce kullanılan zayıflama ilaçları, bireyin psikolojik durum değişiklikleri, bilinçsiz diüretik veya laksatif kullanımı da yo yo sendromuna yol açabilir. Ne yazık ki bu tarz durumlarda hızlıca vücuttan giden kilo hızlıca geri gelir. Ve bu durumun riskli yanlarından biri de birçok bireyin bu sendroma yakalandığını farketmemesidir.
Yo yo sendromu risk grubunu daha çok kadınlar oluşturmaktadır. Kadınların erkeklere orana yakalanma riski daha yüksektir. Yapılan çalışmalar kilo kaybının %5 ile %10 'unun bile 6 ay süresince muhakkak korunması gerektiğini göstermektedir. Diyetini 1 veya 2 aylık dönemde bırakan kişiler de bu durumu sıkça yaşamaktadır.
Yo yo sendromunda vücudumuzda neler oluyor?
Hızlı bir şekilde alıp verilen kilolar vücudunuzun metabolik hızını düşürür ve maalesef metabolizmanızı yavaşlatır. İleri derecelerde metabolizma hızınız tamamen açlığa alışacağından sadece yaşamsal faaliyetleri gerçekleştirir ve metabolizma hızınız tamamen düşer. Hızlı verilen kilolar kas ve su kaybına neden olacağından vücutta deformasyonlara neden olabilmektedir. Bu kilo alıp verme döngüsü gerçekleştikçe bireylerde psikolojik etkilenmelere sebep olmaktadır. Uzun süreli açlıklarda kan şekeri dengesizlikleri ile tatlı krizleri ve yeme atakları da meydana gelebilmektedir.
Yo yo sendromunun bir diğer nedeni olan bilinçsiz zayıflama ilaçları ve diüretik, laksatif kullanımı sırasında; metabolizma hızlanır, kalp ritminde artış olur, sık dışkılama oluşur ve terleme artar, kan basıncı yükselir, adet düzensizliği görülür bunun yanında sinirlilik, anksiyete gibi psikolojik durum bozukluklar da oluşabilir.
Ayrıca diüretik ve laksatif doktor kontrolü altında kullanılmalıdır. Hiçbir zaman kilo verme amaçlı kullanılmamamlıdır. Bu ilaçlar vücutta dışkılamayı artırır ve su kaybı oluşturur. Yani vücut yağını eritmek gibi bir özellikleri yoktur. Uzun süreli kullanımlarında bağırsak bu tarz ilaçlara yanıt vermemeye başlar. Dolayısıyla bağırsak mikroflorasını da bozmuş olursunuz. Bilinçsiz kullanımlarda kalp ritim bozukluklarına da sebep olabilir.
Bu sendroma yakalandığınızı düşünüyorsanız yapmanız gereken şey öncelikle bir doktor ve beslenme uzmanına başvurmaktır. Ayrıca gerekli durumlarda bir psikolog veya psikiyatristten de yardım alabilirsiniz. Beslenme uzmanınızın sizin için hazırlayacağı size özel bir beslenme programı ile ideal kilonuza ulaşmak en doğru ve sağlıklısı olacaktır. Bu aşama bittikten sonra tedavinin asıl önemli kısmı koruma kısmıdır.
Yo yo sendromuna yakalanmamak için diyet yapmaya kararlı başlamak ve diyeti yalnızca kilo vermek için bir araç değil, sağlığımızı düzenlemek ve bunu bir yaşam tarzı haline getirmek için yapmak önemlidir. Internet ortamında gördüğünüz veya başka bireyler için hazırlanmış diyet listeleri yerine muhakkak bir uzmandan yardım aldığınız, sizin için oluşturulmuş bir program ile kilo kontrolünüzü sağlayın. Tek çeşit beslenmekten kaçının. Diyette çeşitliliğin önemini unutmayın. Düzenli yapılan fiziksel aktiviteler vücudunuzun metabolizma hızını artırır. Hayatınıza düzenli bir fiziksel aktivite eklemeyi ihmal etmeyin. Gereğinden fazla tüketilen her besinin -sağlıklı dahi olsa- yağ olarak depolandığının bilincinde olun. Içtiğiniz her bir bardak suyun metabolizma hızınıza katkısı olduğunu unutmayın ve her saat başı bir bardak su içmeyi alışkanlık haline getirin.
Pazartesi başlanan diyetlerin devamının gelmesi temennisiyle, sağlıklı haftalar dilerim.