Yüksek Tansiyon
Yazar Murat Turfan • Kardiyolog • 17 Haziran 2019 • Yorumlar:
Tansiyon kan basıncıdır. Kalbin pompaladığı kanın atardamar duvarında oluşturduğu basınç büyük tansiyonu, kalbin dinlenmesi sırasında oluşan basınç ise küçük tansiyonu ortaya çıkarır. Normal durumda büyük tansiyonun 120 mm Hg, küçük tansiyonun 80 mm HG seviyelerinde olması gerekir. 120-140 arasında büyük tansiyonu, 80-90 arasında küçük tansiyonu olan kişiler yüksek tansiyon adayı olarak kabul edilirken büyük tansiyonun 140'ın üstüne, küçük tansiyonun ise 90'ın üstüne çıkması durumunda yüksek tansiyon hastası olarak kabul edilirler.
Ülkemizde yüksek tansiyon oldukça yaygın bir hastalıktır. Bunun nedeni aşırı tuz tüketimidir. Yetişkin 3 kişiden 1'i yüksek tansiyon hastasıyken hastaların neredeyse yarısı bunun farkında değildir.
Yüksek Tansiyon Belirtileri
Hipertansiyon (yüksek tansiyon) hastalığı sinsi bir hastalıktır. Çoğu zaman belirti vermeyebilir. Kan basıncı 200\100 bile olsa hasta farkına varmayabilir. Ancak aşağıdaki şikayetleri belirti olarak sayabiliriz:
- Enseden alına doğru yayılan baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Çarpıntı
- Kulak çınlaması ve uğultu
- Terleme
- Burun kanaması
Yüksek Tansiyon Neden Olur?
Yüksek tansiyon kan basıncının yükselmesi demektir. Bunda genetik faktörlerin önemli yeri vardır ama sitemizde yayınladığımız birçok hastalıkta olduğu gibi yaşam alışkanlıkları da hipertansiyonu oluşmasında etkilidir. Hareketsiz yaşam, obezite, stres ve zararlı alışkanlıklar yüksek tansiyonu tetikler. En önemli nedenlerden biri de aşırı tuz tüketimidir.
- Tuz tüketimi:Günlük tuz ihtiyacımız kabaca 6 gramdır. Bu ölçüyü de gün içerisindeki beslenmelerimizde ek bir katkı olmadan rahatlıkla alabiliriz. Ülkemizdde günlük tuz tüketim miktarı ise 18 gram civarında
- Genetik yatkınlık... Birinci ve ikinci derece yakınınızda yüksek tansiyon hastalığı varsa sizin de bu hastalığa yakalanma riskiniz 5-6 kat artar. Bu yüzden ailenizle birlikte yüksek tansiyon açısından kan basıncınızı ölçtürmelisiniz.
- Böbrek hastalıkları... Böbrek hastalığı ile yüksek tansiyon hastalığı arasında bir kısır döngü vardır. İki hastalık da birbirini tetikler.
- Diyabet... Diyabeti olan bir hastada yüksek tansiyon gelişme riski iki kat artar.
- Uyku apnesi (OSAS)... Uyku apnesi kan basıncını yükseltir. Hem uyku apnesi hem yüksek tansiyonu olan hastaların uyku apnesi sorunu çözüldüğünde genellikle hipertansiyon hastalığı da ortadan kalkar.
- Tiroid hastalıkları... Tiroid bezinden salgılanan hormonların düzgün çalışmaması kan basıncını doğrudan etkiler.
- Sağlıksız beslenme... Karbonhidrattan zengin ve aşırı yağlı beslenmek kan basıncının yükselmesine neden olur.
- Obezite... Kilo artışı ile birlikte kalp daha fazla kan pompalamak zorunda kalır. Kalp ve damarlar için daha fazla iş yükü oluşturan obezite kan basıncını yükseltir.
- Sigara... Sigara kullanımı anlık olarak kan basıncını arttırsa da uzun vadede damarların sertleşmesine ve tıkanmasına neden olur. Bunun sonucunda da hipertansiyon gelişebilir.
Yüksek Tansiyon Tedavisi
Yüksek tansiyon tedavisinde 3 yöntem vardır.
- Sebep olan hastalıkların tedavisi (nedene yönelik tedavi),
- Yaşam düzenlemeleri (tuz diyeti, sağlıklı beslenmek, kilo denetimi, spor yapmak)
- İlaç tedavisi...
Eğer hipertansiyona neden olan bir hastalığınız varsa önce bu hastalık tedavi edilmelidir. Aksi takdirde tedavi hiçbir işe yaramaz. Tiroid hastalığı, obesite , uyku apnesi gibi hastalıklar ortadan kaldırıldıktan sonra yüksek tansiyon devam ediyor mu bakılır. Eğer devam ediyorsa yüksek tansiyon özelinde tedaviye geçilmelidir.
Yaşam şartı düzenlemeleri yüksek tansiyonun en önemli tedavi yöntemidir. Bu düzenlemelerin başında tuz kısıtlaması gelir. Yüksek tansiyon hastası tuzu ölçülü olarak tüketmelidir. Hiç tuz almamak da sağlığa zararlıdır. Birçok ilaç tedavisi gören hasta dahi bu kurallara uyduğunda ilaçları kesebilmektedir.
Bir diğer tedavi yöntemi ilaç kullanımıdır. Bu ilaçlar düzenli olarak kullanıldığında tansiyon ideal seviyelere getirilebilir.