Yüksek Tansiyon Nedenleri

Yüksek tansiyon kan basıncının yükselmesidir. Her ne kadar bu sınır zaman zaman değişse de büyük tansiyonun 140 mm Hg'nin, küçük tansiyonun ise 90 mm Hg'nin üzerinde olması yüksek tansiyon hastalığının varlığından söz etmemiz için yeterlidir. Genetik yatkınlığın önemli rolünün olduğu hipertansiyon (yüksek tansiyon) hastalığında bazı yaşam alışkanlıkları da etkili olabilir. Tuz tüketimi, stres, aşırı kilo buna örnektir. Öte yandan uyku apnesi, tiroid, böbrek yetmezliği, diyabet gibi hastalıklar da yüksek tansiyona neden olabilir.

Ailede yüksek tansiyon hastasının olması

Hipertansiyona en sık yol açan etken ailesel yatkınlıktır. Hipertansiyonu olan hastaların ailesinde de görülme oranı yüzde 95 dolaylarındadır. Yapılan çalışmalara göre birinci veya ikinci derece yakınlarında hipertansiyon hikayesi olan kişilerde bu hastalığın gelişme riski 5-6 kat fazladır. Genetik yatkınlığa sigara ve sağlıksız beslenme gibi çevresel faktörler de eklendiğinde hastalığın görülme yaşı 30’lu yaşlara kadar düşebilir.

Tuz tüketimi

Günlük tuz tüketiminin fazla olması da hipertansiyona neden olan önemli etkenlerden biridir. Günde 6 gram tuz tüketmemiz yeterlidir. Bu ölçü aşıldığında vücutta su tutulumundan dolayı ödem oluşur ve kan basıncı yükselir. Ayrıca aşırı tuz tüketimi uzun vadede damar sertliğine yol açar. Ailesinde hipertansiyon öyküsü olmayan kişiler bile aşırı tuz tüketimi nedeniyle bu tabloyla erken yaşta karşılaşabilir. Bu nedenle Dünya Sağlık Örgütü günde ortalama 6 gram kadar tuz tüketilmesini önermektedir.

Böbrek hastalıkları

Böbrek hastalıkları da kan basıncını yükseltir. Böbreğe gelen damarlarda daralma, kireçlenme veya plakalaşma nedeniyle kan akımı bozulduğunda böbrekten salgılanan bazı maddeler damarları kasarak kalbin daha hızla çalışmasına, bunun sonucunda da hipertansiyona yol açar. Hipertansiyon ile böbrek hastalıkları arasında bir kısır döngü vardır. Böbrek hastalıkları tansiyonu yükseltirken tansiyon yükseldikçe de böbrekte hasar oluşur.

Diyabet

Diyabetli bir hastada yüksek tansiyon gelişme riski daha fazladır. Diyabet; damar direncini, damar duvarındaki yapısal liflerde değişkenliği ve damarlarda sertleşmeyi artırdığı için yüksek tansiyona zemin hazırlar.

Uyku apnesi

Uyku apnesi kan basıncını yükseltir. Hem uyku apnesi hem yüksek tansiyonu olan hastaların uyku apnesi sorunu zamanında müdahale edildiğinde genellikle hipertansiyon hastalığı da ortadan kalkar. Ancak geç kalındığında ise yüksek tansiyon kronik hale dönüşebilir.

Endokrin hastalıklar

Tiroit hormonları, adrenalin, seratonin ve östrojenlerin yanı sıra böbrek üstü bezinden salgılanan renin, aldosteron ile kortizon gibi hormonların düzensiz veya aşırı salgılanmaları da kan basıncını doğrudan etkiler. Örneğin tiroit hormonları vücutta fazla salgılandığında damarların yükünü artırır ve kan basıncını yükseltir.

Obezite

Hareketsiz yaşam ve obezite kan basıncını yükseltir. Kilo artışı kalbi daha fazla kan pompalamak zorunda bırakır. Bu da kalp ve damarlar için ayrı bir yük ve kan basıncının yükselmesi demektir.

Sağlıksız beslenmek

Günümüzde hipertansiyonun görülme sıklığında yaşanan artışın en önemli nedeni sağlıksız beslenme alışkanlıklarıdır. Aşırı yağlı ve karbonhidrattan zengin beslenmek vücutta artan yağ dokusunda kan basıncını artıran bazı maddeleri salgılatır. Bu maddeler de damarların daha fazla kasılmalarına ve böylece tansiyonun artmasına yol açar.

Stres

Stresin hipertansiyon hastalığına doğrudan bir etkisi olmasa da mevcut bir durumu artırabilir. Stres anında herkesin tansiyonu yükselebilir. Önemli olan üzerinde 20-30 dakika geçtiğinde bile tansiyonun düşüp düşmediğidir. Hala yüksekse o zaman tansiyon problemi olduğu anlamına gelir.

Sigara tüketimi

Sigara kullanımı sırasından tansiyon anlık olarak yükselmekle beraber uzun vadede damarların kalınlaşmasına ve kireçlenmesine neden olur. Bunun sonucunda da hipertansiyon gelişebilir.

Bazı ilaçlar

Bazı ilaçlar kan basıncında geçici yükselmelere neden olabilir. Ağrı kesici ilaçlar, soğuk algınlığı ilaçları ve hormon düzenleyici bazı ilaçları bunlar arasında sayabiliriz.