Yumurta Dondurma

DOĞURGANLIK ŞANSINIZI KORUYUN

Toplumların sosyoekonomik olarak gelişmesiyle, kadının da toplum hayatındaki yeri

değişiyor. Bu değişimleri, kadınların eğitim düzeyinin artması, iş hayatında beklentilerinin

yükselmesi, kariyer planlarının ve beklentilerinin artması şeklinde sıralayabiliriz. Bunların

sonucu olarak da evlilik ve çocuk sahibi olma yaşı maalesef yükseliyor. Kadınlar söz konusu

beklentilerini gerçekleştirmek için ya evliliklerini ya da çocuk doğurma planlarını erteliyorlar.

Yaş Neden Önemli

Yeni doğan bir kız bebek her iki yumurtalığında yaklaşık 400-500 bin adet yumurta

öncüsü hücre taşır. Adet görmeyle birlikte her ay bu hücrelerin bir tanesi olgunlaşır ve

döllenme şansına sahip olur, belli kısmı da yok olur. Bu nedenle yıllar ilerledikçe kadının

yumurtalıklarındaki hücre sayısı azalır. Bu da doğurganlığın azalması demektir.

Çevresinde 38-40 yaşlarında doğal yollardan gebe kalan kişileri gören kadınlar, 40 lı

yaşların başında bile kolaylıkla hamile kalınabileceğini düşünüyorlar. Oysa gerçek hiç te öyle

değil. 35 yaşlarından itibaren kadının hem yumurta hücre sayısı azalmaya hem de hücre

kalitesi giderek bozulmaya başlar.

Bu nedenle 30 yaşlarını geçmiş, henüz evlenmemiş veya çocuk sahibi olmamış

kadınların yıllık muayenelerinde over rezervleri değerlendirilmeli. Özellikle ailesinde erken

menapoz, ailevi kanser hastalıkları olanlarda bu değerlendirme çok önemlidir.

Bu Değerlendirmeler Neyi Değiştirir?

Son yıllarda yardımcı üreme tekniklerinde önemli gelişmeler ve yasal düzenlemelerde

değişiklikler meydana gelmiştir.

Yumurta dondurmada vitrifikasyon (çok hızlı dondurma) yöntemi ile yumurta

hücrelerinin % 90-100 oranında canlı kalması sağlanmakta ve her bir hücreden yaklaşık %7

oranında gebelik elde edilebilmektedir. Yani bir kadının belli sayıda sağlıklı yumurta

hücresinin dondurulması, ona gelecekteki doğurganlığıyla ilgili önemli avantajlar

sağlayacaktır. Kadının bu hücrelerinden, 40 lı yaşlarında bile hamile kalma şansı vardır.

Ülkemizde 2014 yılına kadar,

a) Kemoterapi ve radyoterapi gibi yumurta hücrelerine zarar veren tedaviler

öncesinde,

b) Üreme fonksiyonlarının kaybedilmesine yol açacak olan ameliyatlar

(yumurtalıkların alınması gibi operasyonlar) öncesinde,

yumurta dondurulmasına izin veriliyordu.

2014 Eylül ayında değişen yönetmelikle;

c) Düşük over rezervi olup henüz doğurmamış veya aile öyküsünde

erken menopoz hikayesinin, üç uzman tabipten oluşan sağlık kurulu raporu ile

belgelendirilmesi durumunda, yumurta dondurulmasına izin verilmeye

başlanmıştır.

Yumurta Dondurma İşlemi Kimlere Uygulanır?

1-Kanser tedavisinde uygulanan kemoterapi ve radyoterapi gibi uygulamalar kadınların

yumurtalıklarına zarar vermektedir. Bu tedavilerden önce yumurta dondurma işlemi

uygulanır.

2-Yumurtalıkların alınması gereken ameliyatlar öncesinde uygulanabilir

3- Over rezervinin azalma riski olan durumlar

a)-Ailede erken menopoz öyküsü: Ailede kalıtsal olarak erken menopoz varsa, yani genç

yaşlarda doğurganlık özelliğini kaybetme riski olan kadınlara bu yöntem uygulanabilir.

Yumurtaların dondurulması sayesinde bu risk ortadan kalkacaktır.

b)-Ailede Meme Kanseri öyküsü

c)-Endometriozis varlığı

d)-Bazı genetik hastalıklar: Turner Sendromu, Frajil-X sendromu, Musküler distrofi,

BRCA-1 taşıyıcılığı

4-Over rezervi azalmış kadınlar: Bu durum infertilitede deneyimli bir hekim tarafından

yapılan ultrasonografik muayene ve hormon testleri ile tespit edilebilir.

Yumurta Dondurma İşlemi

İşlem ortalama 10-15 gün sürmektedir.

Adetinin 2-3. günü yumurtaları uyarıcı gonadotropin iğnelerine başlayarak, mümkün

olan en çok sayıda yumurta geliştirmeye çalışılır. Belli aralıklarla ultrasonografik muayene

yapılır.

Yumurtaların Toplanması (OPU): Yumurta - follikül büyüklükleri istenilen düzeye

ulaştığında, yumurtalar vajinal ultrasonografi eşliğinde özel iğnelerle toplanır. Bu işlem

anestezi altında yapılmakta ve yaklaşık 15-20 dakika sürmektedir. Hasta birkaç saat

hastanede dinlendikten sonra normal yaşamına dönebilir.

Yumurtaların Dondurulması: Toplanan yumurtaları, antifriz özellikli kimyasal

solüsyonlarla (kriyoprotektan) işlemden geçirerek, -196 C°' de sıvı azot tanklarında uzun süre

saklanacak şekilde dondurulur. Dondurma işlemi; vitrifikasyon (camlaştırma) dediğimiz,

tecrübe isteyen, çok hızlı dondurma prensibine dayanan, amacı dondurma sırasında

yumurtalara ciddi zararlar verebilecek su kristallerinin oluşmasını engellemek olan, özel bir

teknikle yapılmaktadır. Öncelikle 5 yıllık olan dondurma süresi, hastanın talebi üzerine

uzatılabilir.

Gebelik istenmesi durumunda: Hastanın rahim iç zarı gebelik için hazırlanır. Yumurta

hücreleri çözünme sonrası yaklaşık % 90-100 oranında canlı kalmaktadırlar. Canlı olarak

çözüldüğü saptanan yumurtalara, eşlerden alınan spermlerle mikroenjeksiyon (ICSI) ile

dölleme işlemi yapıp, gelişen embriyolar hastaya transfer edilir.

Vitrifikasyon ile dondurulup çözülen yumurtalardan elde edilen embriyoların transferi

ile, taze embryo transferine yakın gebelik oranları sağlanabilmektedir.