Yumurta Toplama
Yumurtalıklarda foliküllerin hedeflenen büyüklüğe ulaşmasından sonra uygun dozda çatlatma iğnesi yapılır ve 34 – 36 saat kadar sonra yumurta toplama aşamasına başlanır. Yumurta toplama evresi vajinal ultrasonografiyle birlikte oldukça kolay ve rahat bir şekilde, tedavideki kişinin hiç gerginlik yaşamayacağı oldukça konforlu bir şekilde yapılır. Kişi jinekolojik muayene pozisyonunda yatırılır ve üzeri steril örtü ile örtülüp vajen temizliği de yapılmasıyla beraber vajinaya lokal anestezi uygulanır. Sonrasında ise vajinal ultrasonografi aşamasına geçilir. Vajinal ultrasonografi aşamasında probu üzerinde bulunan, kılavuz içine geçirilen bir iğne yardımıyla overlere ulaşılır. Her folikül içerisine girilerek özel aspiratör yardımıyla boşaltma işlemi yapılır. Alınan sıvı derhal laboratuvara yollanır ve yumurta içeriyor mu yoksa içermiyor mu bunun kontrolü mikroskobik kontrolle gerçekleşir. Şayet yumurta hücresine rastlanırsa bu yumurta hücresi alınır. Eğer folikülden yumurta elde edilememiş ise de aynı iğne ile içerisinden özel sıvı verilerek folikül boşluğu yıkanır ve içerisinde kalmış olması ihtimaller dâhilinde olan yumurtayı almaya çalışırlar. Bu yöntemle tüm foliküller aspire edilinceye dek işlemler devam eder. Her iki yumurtanın da aspire edilmesi yaklaşık olarak 15 – 20 dakika kadar sürecektir. Bu işlemlerin sonrasında ise hasta kişisi dinlenme odasına alınır ve burada bir süre istirahat etmesi gerekir.
Bazı hastalar lokal anesteziyi tolere edemeyebilir. Lokal anesteziyi tolere edemeyen veya da yumurtalıkların ve foliküllerin özel durumu sebebi ile işlemin teknik açıdan zor olacağı öngörülen durumlarda genel anestezi de tercih edilebilir. Bazı durumlarda ise folikül sayısı fazla olsa da buna karşın folikül içerisinde yumurta hücresi bulunmayabilir. Boş Folikül Fendromu adı ile anılan bu problemin de en mühim sebeplerinden birisi hastanın HCG yaptırmak ve 24 saat sonra OPU işlemini diğer yumurtalıkta tekrarlamaktır.
OPU işlemi esnasında aspire edilen folikülün içeriği derhal laboratuvara ulaştırılır. Özel bir mikroskop aracılığı ile incelemeye alınan bu sıvının içerisinde yer alan yumurta, kültür sıvısının içerisine yerleştirilip inkübatöre kaldırılır. İnkübatör, sıcaklığı 37 derece ve karbondioksit seyrini de % 5 – 6 seviyelerinde sabit tutmaya yarar. Olgunlaşmış olan yumurta hücreleri 4 – 6 saat kadar sonra döllenme için hazır hale gelir ve kullanıma elverişli olur. KOH sonrasında çapı 18 – 22 mm aralığında olabilen foliküllerin yaklaşık olarak % 80’inden döllenmeye elverişli yumurta elde edilebilmektedir
Eşinizden Sperm Alınması
Kadına, Hcg (Profasi veya Pregnyl) uygulanmasının evvelinde cinsel yaşam konusunda herhangi bir sınırlama söz konusu değildir. Yumurta toplama işlemi evveli süreçte, erkeklerin 3 – 5 günü aşmayacak süre zarfı için kendilerini cinsel perhize ayarlamaları ve buna uygun yaşamaları gerekmektedir.
Yumurta toplama günü geldiğinde erkek, sabah genelde 09.00 – 10.00 saatleri arasında sperm örneğini laboratuvara getirip teslim eder. Bu konu için değerlendirildiğinde özellikle, eşi yanında olmaksızın mastürbasyon yöntemiyle ev dışı alanda sperm örneği verme hususunda problem yaşayan çiftler, evde elde edip muhafaza edecekleri sperm örneğini de laboratuvara getirebilirler.
Sperm örneğinin de alınmasından sonra en fazla 30 – 45 dakika kadar gibi bir süre içerisinde laboratuvara teslim edilmelidir. Örneğin laboratuvar ortamı dışında elde edilmesi durumunda şayet, muhafaza yöntemi için; oda sıcaklığında, ışığa maruz kalmaksızın laboratuvara ulaştırılıp teslim edilmesi gerekir. Eğer ki bu süre bir saatlik süreyi aşarsa şayet; erkek örneği tekrar elde etmesi gerekecektir. Bu durum göz ardı edilmemeli ve unutulmamalıdır. Kişi hazırlığını yaparken bu durumu da göz önünde bulundurmalıdır. Sperm örneğinin teslim edilmesinin de sonrasında erkek yaklaşık olarak bir saat civarında sonuçları beklemelidir. Bunun da sebebi, her ihtimale karşın nadir de olsa ikinci bir kez sperm örneği gerekebilir. Bu gerekli durumda ikinci sperm isteği kişiden istenir.
Karşılaşılan bazı olaylarda aspirasyon ya da biyopsi ile testislerden sperm örneğinin alınması söz konusu olabilir. Şayet standart semenden sperm elde edilememesi durumu evvelden saptanmış ise yani; semende sperm görülemeyen durumlar veyahut da görülebilse dahi kalitesi ve hareketi yeterli düzeyde olmayan durumlar üroloji uzmanları tarafından iğne veya biyopsi yöntemiyle testisten sperm örneği elde edilmeye çalışılır. Bu işlem, yumurta toplama günü öncesi ya da yumurta toplama gününde uzman ürologlarca gerçekleştirilir.
Günümüzde ilerleyen teknoloji tıp alanına da büyük faydalar sağlamıştır. Tüp bebek tedavi sürecinde de teknolojinin nimetlerinden faydalanılır. En son teknolojilerle testis biyopsisi gerçekleştirilirken haritalama yöntemiyle testis çok iyi değerlendirilerek, fazla sayıda biyopsiler mikroskop yardımıyla mikrocerrahi yöntemlerle alınır. Sperm elde edilme ihtimalleri de hastalarla tedavi sürecinin başında istenirse ayrıntılı şekilde de tartışılır. Ayrıca, bu konudaki tüm işlemlerin de alanında uzman kişilerce gerçekleştirilmesi de sağlanır.
Yumurta Toplama İşlemi Sonrası
-
Genellikle bir saat sonrasında hastanın klinikten ayrılıp, bir gün süreyle evde istirahat etmesi gerekir.
-
Bir gün süreyle araba kullanmamak gerekir ve de acil ihtiyaç olmadıkça gündelik hayattaki işe de başlamamak gerekir.
-
Bir takım hareket kısıtlamaları da kişinin kendi durumuna göre kendince belirlenebilir.
-
Yeme ve içme de herhangi bir sınırlama olmasa da tabi ki sigara ve alkol kullanmak bu süreçte uygun olmaz. Tüketilmemelidir!
-
Duş ya da banyo ihtiyacı da bir günlük sürenin ardından ılık su altında gerçekleştirilebilir.
-
Cinsel ilişkiye girilmez.
-
Parasetomol ve türevi ağrı kesici kullanımı serbesttir.
-
Crinone Jel veya Progestan kapsülü kullanımı da yumurta toplama işlemi gününde başlanır.
Progesteron
Progesteron uygulamasıyla ile rahim içi tabakasına (endometrium) destek sağlanır ve rahim içerisine yerleşmesi adına elverişli ortam oluşturulur.
Luteal destek sağlaması sebebiyle verilen preparatlar; iğne şeklinde (Profasi – 2000 ünite – 1500 ünite ve Pluton 250 ünite], vaginal jel [Crinone vajinal jel] veyahut vaginal kapsül (Progestan cap) şeklinde olabilir. Bu preparatların kullanım biçimi ve dozu da ayrıntılı bir şekilde sizlere anlatılır ve dokümanlar da verilir. Gelinen noktada progesteron uygulanmasına ise yumurta toplama günü başlanır ve şayet gebelik oluşması durumunda ise 10. gebelik haftasına dek devam edilir.
Şayet bazı bir takım durumlar kırmızı alarm olabilir. Dikkat edilmesi gereken anlar vardır. Eğer aşağıda belirtilmiş olan durumların herhangi biri dahi olur ise derhal doktorunuzla iletişime geçin. Bu durumlar;
-
38 C’nin üzerine çıkmış olan yüksek ateş
-
Normalden yüksek, aşırı miktarda vajinal kanama ( Dikkat: belli oranda kanama olması olağandır )
-
Oldukça şiddetli ve sürekli, kesilmeyen tip bir ağrı ( Dikkat: belli oranda ağrı olması olağandır )
-
Peş peşe iki günde bir kilodan daha fazla kilo alımı,
-
Tüm bu işlemlerden sonra 8 – 10 saat kadar bir süre geçmesine karşın, artan ağrı ile beraber idrar yapamama durumunda.