Zirkonyum
Yazar Vildan Zorlu • Diş Hekimi • 22 Mayıs 2018 • Yorumlar:
Zirkonyum klasik kuron-köprü protezlerinde porselenin alt yapısındaki metale alternatif olarak kullanılabililen beyaz renkli bir alaşımdır. Kullanım alanları oldukça geniştir. Çok fazla madde kaybı olan dişlerin restorasyonlarında, diastema (iki diş arasındaki boşluk) durumlarında hasta ortodontik tedavi istemiyorsa, ileri derecede renkleşmenin bulunduğu durumlarda diş beyazlatma ile yeteri kadar sonuç alınamıyorsa, hafif çapraşıklıkların giderilmesinde (ortodonti istenmiyorsa), dişlerin kuron boylarıyla ilgili uzatma işlemlerinin yapılacağı durumlarda, rengi ve yapısı bozulmuş eski dolgulu dişlerde, arka bölge dişlerde diş eksikliği olan durumlarda köprü olarak (implant tercih edilmiyorsa), ön grup implant üstü protezlerde ve gülüş estetiğini düzenlemede kullanılabilir.
Neden zirkonyum tercih edilir?
Zirkonyumun ışık geçirgenliğinin çok iyi olması sebebiyle doğal dişlere yakın, estetik bir görüntü sağlanabilmektedir. Klasik porselenlerin alt yapılarında kullanılan metal sebebiyle bu saydam ve estetik görüntü tam olarak sağlanamaz, dişler daha opak görünür. Zirkonyum ile tüm bunlar önlenmiş olur. Ayrıca zirkonyumun doku dostu bir malzeme olması sebebiyle dişetiyle uyumu da çok iyidir. Metal porselenlerdeki dişin boyun bölgesinde dişetinde görülen morumsu görüntü zirkonyumda asla oluşmaz. Diş eti çekilmesine sebep olmaz.
Zirkonyum dişlerde zaman içerisinde herhangi bir renkleşme olur?
Zirkonyum dişlerin dış yüzeyindeki porselen pürüzsüz ve kaygan olduğu için sigara, çay, kahve gibi renklendiricilerden etkilenmez. Dolayısıyla herhangi bir renk değişikliği olmaz.
Zirkonyum dişler nasıl hazırlanır?
Ağızda gerekli planlama yapıldıktan sonra belirlenen dişlerde diş kesimi işlemi yapılır ( Dişler bir miktar küçültülür). Sonra ağızdan hassas bir ölçü alınarak laboratuara gönderilir. Laboratuar ortamında dişe uygun renkte zirkonyum alt yapı ve üzerine uygun porselen işlenir. Ve klinik ortamında hazırlanan zirkonyumlar hastanın ağzına uygulanır ( yapıştırılır). Bunlar sabit tipteki protezlerdir. Takıp çıkartılma işlemi yapılmaz. Doğal dişlerimizden ayırt edilmeden rahatlıkla kullanabileceğimiz protezlerdir.
Zirkonyum işleminin yapım aşamasında ağrı hissedilir mi?
Zirkonyum yapılabilmesi için dişlere uygulanan preparasyon (diş kesimi) işlemi lokal anestezi altında yapılan bir işlemdir. Dolayısıyla işlem sırasında herhangi bir ağrı hissedilmez. İşlem sonrasında da dişlere geçici bir kaplama yapılarak kesik dişlerde oluşabilecek hassasiyetlerin önüne geçilmiş olunur.Bazı aşırı hassas kişiler geçici diş takılmasına rağmen hafif bir sızlama hissedebilir ama bu oran çok düşüktür. Genellikle ağrısız bir şekilde işlem tamamlanır.
Zirkonyum yapılacak her dişe kanal tedavisi gerekli midir?
Zirkonyum yapılacak her dişe kanal tedavisi gerekmez. Eğer prepare edilecek dişte derin bir çürük veya kırık var ise önce bunlar tedavi edilir. Bu esnada eğer gerekli ise dişe kanal tedavisi uygulanıp, sonrasında diş kesimi yapılarak zirkonyum materyali ile kaplama hazırlanır. Ya da bazen diş kesimi sırasında dişin damar sinir paketi açılabilir böyle bir durumda da dişe kanal tedavisi yapılmalıdır. Ancak aksi bir durumda diş canlı olarak korunmaya çalışılır. Her kesik dişe kanal tedavisi yapılmaz.
Zirkonyum işlemi ne kadar sürede tamamlanır?
Hastanın herhangi bir dişeti problemi yoksa işlem ortalama bir haftada tamamlanır. Zaten dişeti problemlerinin varlığı durumunda zirkon yapılmadan önce dişetlerinin tedavi edilmesi gerekmektedir. Tedavinin bitiminden sonra da 4-6 hafta kadar dişetinin iyileşmesi için bir süre tanınır (Flap operasyonusonrası). Daha sonra dişeti seviyelerinin sabitlenmesi gerçekleştiği için zirkonyum kaplama işlemine geçilebilir.
Zirkonyum hangi yaştaki bireylere uygulanabilir?
Zirkonyum dişler hemen her yaş grubuna uygulanabilir. Ancak 18 yaşına kadar yapılan zirkonyum kaplamalarda çenenin büyüme ve gelişimi ile doğru orantılı olarak dişler arasında aralanmalar meydana geleceği için sık sık yenileme gerektirebilir. Bu sebeple 18-20 yaş arasına pek tavsiye edilmez.
Zirkonyum dişler dayanıklı mıdır?
Zirkonyum alt yapılı kuron-köprüler metal alt yapılı kuron-köprüler kadar dayanıklıdır. Porselene nazaran kırılganlığı daha azdır. Porselen zirkonyuma daha iyi adapte olduğu için zirkonyum alt yapılı protezlerde porselen kırıklarına daha az rastlanır.
Zirkonyum hangi durumda tercih edilmez?
Eğer arka bölgelerde uzun- dişsiz alanlar mevcut ise kırılganlığın artması nedeniyle zirkonyum tercih edilmez.
Zirkonyum yapılabilmesi için dişlerden ne kadar madde kaldırılması gerekir?
Dişlerdeki madde kaybı zirkonyumda porselen laminalara göre daha fazladır, metal alt yapılı porselenler ile hemen hemen aynıdır. (1-2 mm)
Zirkonyum dişlerin ömrü ne kadardır?
Normalde her kuron-köprü restorasyonunun ortalama ömrü 5-7 yıldır. Ancak herhangi bir doku değişikliği (dişeti çekilmesi) olmazsa hastanın ağız hijyeni iyi ise, zirkonyumlarda herhangi bir hasar meydana gelmediyse, daha uzun yıllarda kullanılabilir. Tüm bunlar için düzenli diş hekimi kontrolü gerekmektedir. Diş hekiminizi 6 ayda bir düzenli ziyaret ederek gerekli kontrollerin yaptırılması önerilir.
Zirkonyumun bakımı nasıl sağlanır?
Zirkonyum kaplama yapılmış dişlerde aynı doğal dişler gibi düzenli olarak fırçalanmalıdır. Diş ipi kullanılmalı, gövde altlarında superflos dediğimiz özel diş ipleri ( köprü altı temizliği için) tercih edilmelidir. Ağızdaki tüm dişler kaplama bile olsa düzenli diş taşı temizliği (Detertraj) işlemi uygulanmalıdır. Bunun için 6 ayda bir diş hekimi kontrolü önerilir.